CIPA: Μια ζωή χωρίς καθόλου πόνο

«Υπάρχουν άνθρωποι που δεν αισθάνονται καθόλου πόνο;», σκέψη που πέρασε από το μυαλό σου σε μια στιγμή που υπέφερες, μα ευχήθηκες ποτέ αλήθεια να είχες ανοσία; «Τι ωραία που θα ήταν!», σκέφτηκες καθώς έπαιρνες ένα ακόμα παυσίπονο. Μαζί με σένα δοκιμάσαμε κι εμείς να οραματιστούμε μια ζωή χωρίς πόνο. Θα μας λύτρωνε ή θα μας κατέστρεφε; Συνδυάσαμε την επιστήμη και τη δική μας φαντασία για ν’ απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα.

Ναι, υπάρχουν άνθρωποι που δε νιώθουν καθόλου πόνο και ταυτόχρονα το σώμα τους δεν τους επιτρέπει να ιδρώσουν. Σε ολόκληρο τον πλανήτη μερικές εκατοντάδες άνθρωποι φέρουν εκ γενετής αυτή τη νόσο που ονομάζεται CIPA (Congenital Insensitivity to Pain with Anhidrosis) και μεταφράζεται στα ελληνικά ως «συγγενής αναισθησία στον πόνο με ανίδρωση». Οι επιστήμονες το εξηγούν ως «Μία μετάλλαξη που δεν επιτρέπει στα αισθητήρια νεύρα –τα οποία διαβιβάζουν νευρικά σήματα από το σώμα στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό– να αναπτυχθούν επαρκώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην αισθάνονται πόνο, αλλά ούτε και κρύο ή ζέστη.».

Το CIPΑ αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 1932 από έναν γιατρό της Νέας Υόρκης τον dr. Dearborn. Εξετάζοντας την υπόθεση ενός 54χρονου πωλητή εισιτηρίων, ο ασθενής ισχυριζόταν ότι δε θυμάται κανένα πόνο αλλά μια σειρά από εμπειρίες. Το CIPA κατατάσσεται στις πιο σπάνιες ασθένειες στον κόσμο και μέχρι σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί κάποια θεραπεία.

Τώρα, ως γνώστες αυτού του εκ γενετής συνδρόμου, φεύγουμε από την επιστήμη κι αφήνουμε τη φαντασία μας να τρέξει ελεύθερη. Φανταστείτε ένα κόσμο όπου οι άνθρωποι δεν αισθάνονται πόνο. Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα στην καθημερινότητά μας άραγε; Ενστικτωδώς, οι άνθρωποι αποφεύγουν ή φοβούνται το φόβο τον ίδιο. Επομένως, αποφεύγουν πράξεις που θα τους προκαλέσουν την οποιαδήποτε βλάβη. Σ’ αυτό το σενάριο οι άνθρωποι κάνουν ακριβώς το αντίθετο.

Σ’ έναν κόσμο όπου δε γνωρίζουμε τι σημαίνει πόνος θα κάναμε πολύ περισσότερες ριψοκίνδυνες πράξεις και δραστηριότητες. Πιθανό να περπατούσαμε επάνω σ’ αναμμένα κάρβουνα και να πηδούσαμε από ταράτσες για την πλάκα μας, να κάναμε επικίνδυνα σπορ σπάζοντας κόκαλα χωρίς να έχουμε καμία επίγνωση για τη ζημιά που προκαλούμε στο σώμα μας. Φανταστείτε πως ο οδοντίατρος, τα εμβόλια, οι αναλύσεις αίματος, δε θα ήταν κάτι τόσο τρομακτικό για τα παιδιά αλλά ούτε και για τους ενήλικες. Αχρείαστο βέβαια ν’ αναφέρουμε πως η φαρμακευτική βιομηχανία των παυσίπονων δε θα υπήρχε, καθώς τα αναισθητικά και τα παυσίπονα θα ήταν εντελώς αχρείαστα.

Από μια αντίθετη σκοπιά, η ανοσία στον πόνο θα σήμαινε πως δε θα αντιλαμβανόμασταν άμεσα, ή και ποτέ, κάποιον εξωτερικό ή εσωτερικό τραυματισμό. Οι πληγές μας δε θα έκλειναν ποτέ, καθώς χωρίς το φόβο που προκαλεί ο πόνος θα τραυματίζαμε το σώμα μας ξανά και ξανά ακούσια. Η σωματική μας υγεία κι ακεραιότητα θα ήταν συνεχώς σε κρίσιμη κατάσταση. Σ’ αυτό τον φανταστικό κόσμο χωρίς τη λέξη «πόνος» στο λεξιλόγιό του,  τα μεγαλύτερα θύματα θα ήταν τα μικρά παιδιά καθώς, όπως δηλώνουν οι επιστήμονες, «Οι μισοί απ’ όσους πάσχουν από τη νόσο CIPA πεθαίνουν πριν κλείσουν τα τρία τους χρόνια. Οι ασθενείς με CIPA μπορεί να σπάσουν το πόδι τους ή να υποφέρουν από πολύ επικίνδυνες παθήσεις, όπως η οξεία σκωληκοειδίτιδα, χωρίς να το αντιληφθούν. Αν ασθένειες τέτοιου είδους δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να αποβούν μοιραίες.».

Είναι δελεαστική η ιδέα να μην αισθανόμαστε πόνο, κάποιοι που στην ιδέα του και μόνο λιποθυμάνε. Μην ξεχνάτε ότι αναφερόμαστε στο σωματικό πόνο. Τον ψυχικό πόνο δεν μπορεί να τον ελέγχει το σύνδρομο CIPA αλλά το δικό μας μυαλό. Ο πόνος είναι ο τρόπος του σώματος που μας λέει να είμαστε προσεκτικοί. Στο κάτω-κάτω πώς θα εκτιμήσουμε την υγεία μας και τη ζωή χωρίς πόνο; Πώς θα ξεχωρίζουμε τις όμορφες αναμνήσεις αν δεν υπάρχουν οι άσχημες; Πώς θα προστατεύσουμε τον εαυτό μας αν δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε το καλό απ’ το κακό; Όλα είναι μέρος της επιβίωσής μας κι ο πόνος ένα χρήσιμο και σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης ζωής.