Η ζωή και η αφάνεια των Πρώτων Κυριών

«Το να είσαι η Πρώτη Κυρία πιθανό να είναι η δεύτερη πιο δύσκολη δουλειά ενός κράτους», σύμφωνα με τη Δρ. Barbara A. Perry, εμπειρογνώμονα σε θέματα προεδρίας των ΗΠΑ. Εκτός από το να είσαι σύζυγος ενός προέδρου ή πρωθυπουργού μιας χώρας, ο τίτλος της Πρώτης Κυρίας φέρει μαζί του πολλές υποχρεώσεις κι ευθύνες. Για να είμαστε ακριβείς, θα λέγαμε πως είναι πολύ πιο δύσκολος ρόλος απ΄ όσο φαντάζεστε.

Βιογραφίες, αφιερώματα, αμέτρητα ερευνητικά και κίτρινα άρθρα, με τους δημοσιογράφους και τους παπαράτσι να παίρνουν στο κατόπι τις Πρώτες Κυρίες, με σκοπό να αποκαλύψουν άγνωστες ή «σκοτεινές» πτυχές της ζωής τους. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, ένα θέμα με μια Πρώτη Κυρία πάντα πουλάει. Αλήθεια, αναρωτηθήκατε ποτέ πώς να είναι η ζωή τους πίσω από τις κάμερες, τα φλας των φωτογράφων, πίσω από τις προσεγμένες ομιλίες τους (που τις γράφουν επικοινωνιολόγοι), πίσω από τα στιλάτα και λαμπερά τους φορέματα; Η ψυχολογία μιας Πρώτης Κυρίας που βρίσκεται συνεχώς κάτω από το ραντάρ αλλά ταυτόχρονα και την αφάνεια, στηρίζεται σε μια λεπτή κλωστή, καθώς ο κόσμος αναμένει το παραμικρό λάθος για να τις κατακρίνει.

Επομένως, πολλές Πρώτες Κυρίες περνάνε τη ζωή τους στην αφάνεια, έχοντας υποστηρικτικό ρόλο για τον σύζυγό τους, μη θέλοντας να τον επισκιάσουν. Σε κάποια κράτη μάλιστα, η Πρώτη Κυρία δε φέρει καν δικαίωμα άποψης. Για παράδειγμα, η Πρώτη Κυρία της Βόρειας Κορέας Ρι Σολ Γιου, σύζυγος του Κιμ Γιονγκ-Ουν, έχει ένα άγνωστο για media παρελθόν, ενώ η ηλικία της παραμένει μυστήριο. Οι τολμηρές και ριζοσπαστικές για το καθεστώς της χώρας της κινήσεις, να κόψει τα μαλλιά της και να πείσει τον σύζυγό της να παραχωρήσει κάποιες ελευθερίες στις γυναίκες της χώρας, μπορούν να χαρακτηριστούν κι ως επιτεύγματα. Η πίεση του ρόλου της Πρώτης Κυρίας μπορεί καμία φορά να γίνει αφόρητη, ιδιαίτερα όταν επιβάλλεται να συμφωνείς με πράγματα που πιθανόν να μην έχεις την ίδια άποψη. Δεν είναι λίγες οι φορές που η Πρώτη Κυρία τόλμησε να διαφωνήσει με τις θέσεις του συζύγου της ή να υποστηρίξει την αντίθετη πλευρά. Για τα πιο πάνω είναι γνωστές οι Μπέτι Φορντ (το 1975) και η Μελάνια Τραμπ (το 2018) οι οποίες τόλμησαν να πάνε κόντρα στα λεγόμενα του συζύγου τους ή να υποστηρίξουν την απέναντι πλευρά.

Το παράδοξο αυτού του ρόλου είναι πως ενώ αναμένεται από τις Πρώτες Κυρίες να κάνουν ουσιαστικό έργο κατά τη διάρκεια της θητείας τους, θα πρέπει ταυτόχρονα να γνωρίζουν και ποια είναι τα όρια μέσα στα οποία επιτρέπεται να κινηθούν. Όταν η Χίλαρι Κλίντον επιδίωξε να αναμειχθεί ενεργά στο σύστημα υγείας της Αμερικής το 1996, τα στατιστικά έδειξαν το χαμηλότερο ποσοστό δημοτικότητάς της, ενώ όταν έκανε πίσω κρατώντας χαμηλό προφίλ, το ποσοστό αυτό ανέβηκε. Υπάρχει μια πολύ λεπτή ισορροπία που πρέπει να διατηρείται όσον αφορά την ανάμειξη της συζύγου του προέδρου ή πρωθυπουργού σε φλέγοντα θέματα της χώρας.

Υπάρχουν γραπτοί κι άγραφοι κανόνες για τις Πρώτες Κυρίες που πρέπει να ακολουθούνται, κάποιοι ακούγονται λογικοί κι άλλοι είναι τόσο περίεργοι όσο το πρωτόκολλο της Βρετανικής Βασιλικής οικογένειας. Μια είδηση που προκάλεσε σάλο τη δεκαετία του 80 στις Η.Π.Α, ήταν η κίνηση της Νάνσι Ρίγκαν να προσλάβει αστρολόγο για να τη βοηθήσει στον προγραμματισμό της ατζέντας του συζύγου της, γεγονός απαγορευτικό για μια Πρώτη Κυρία. Η Πρώτη Κυρία πρέπει επίσης να θυμάται πως η θέση είναι στην ανατολική πτέρυγα του Λευκού Οίκου κι όχι στη δυτική. Κατά τη διάρκεια του απαιτητικού ρόλου της θα πρέπει να έχει βοήθεια για την εκπλήρωση των καθηκόντων τις από 15-30 άτομα προσωπικό. Παραδοσιακά, η Πρώτη Κυρία καλείται να διαλέξει δυο-τρεις σκοπούς ή φιλανθρωπίες στις οποίες θα ήθελε να συνεισφέρει κι αφιερώσει εκεί τον χρόνο και την ενέργειά της, όσο πιο «ανάλαφρο» το θέμα, τόσο το καλύτερο για την κοινή γνώμη. Ως συνήθως επιλέγουν δραστηριότητες που αφορούν τα γυναικόπαιδα όπως η διατροφή, η μόρφωση των παιδιών, η προάσπιση των δικαιωμάτων τους.

Τη σημασία του ρόλου της συζύγου τονίζουν τα ευρήματα ερευνών των ψυχολόγων, που αναφέρουν πως η επιτυχία ενός ανθρώπου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον ποιον θα επιλέξει να παντρευτεί. Ο πρώην πρόεδρος των Η.Π.Α Μπαράκ Ομπάμα, αποδίδει την πολιτική του επιτυχία στη σύζυγό του. Δήλωσε χαρακτηριστικά το 2011 στην Oprah Winfrey «Προφανώς δε θα μπορούσα να κάνω αυτά που έχει κάνει μέχρι τώρα χωρίς τη Μισέλ. Με ρωτήσατε προηγουμένως τι με κρατά υγιή, τι με κρατά σε ισορροπία, τι με βοηθά να αντιμετωπίζω την πίεση. Είναι αυτή η νεαρή κοπέλα. Είναι όχι μόνο μια υπέροχη Πρώτη Κυρία, είναι απλά ο βράχος μου. Βασίζομαι σ’ αυτήν με τόσους πολλούς τρόπους καθημερινά.» Αν μπορούσαμε να περιγράψουμε τον όρο Πρώτη Κυρία με μια πρόταση θα λέγαμε το εξής: «Είναι ένας μη εκλεγμένος ρόλος, χωρίς μισθό, όμως μια Πρώτη Κυρία μπορεί να διαμορφώσει την ιστορία του τόπου της.»