Το «ζήτα και θα λάβεις» καμιά φορά είναι παγίδα

Η επιστήμη χωρίζει τις ανθρώπινες ανάγκες σε έξι κατηγορίες. Η πασίγνωστη πυραμίδα του Maslow, κατατάσσει ως βασική, την ανάγκη για σιγουριά και άνεση, στη συνέχεια την ανάγκη για αβεβαιότητα και ποικιλία στη ζωή μας. Ακολουθούν η ανάγκη για σημαντικότητα, αγάπη και δημιουργία σχέσεων με άλλους ανθρώπους, ενώ την ιεράρχηση των ανθρωπίνων αναγκών συμπληρώνουν αυτές της πνευματικής ανάπτυξης και της συνεισφοράς. Είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης μας, όταν έχουμε ικανοποιήσει τις βασικές μας ανάγκες να θέλουμε αυτό το «κάτι παραπάνω». Προσπαθώντας να ξεχωρίσετε το σωστό από το λάθος, διερωτηθήκατε ποτέ αν είναι καλύτερο να ζητάμε από τους ανθρώπους το παραπάνω που θέλουμε από εκείνους ή να παίρνουμε από τον καθένα ό, τι θέλει να μας δώσει και να περιμένουμε το παραπάνω από κάποιον που θα το προσφέρει από μόνος του;

Υπάρχουν πάντοτε δύο όψεις του νομίσματος και σκοπεύουμε να εξετάσουμε και τις δύο. Από τη μια, επικρατεί η άποψη «Ζήτα και θα λάβεις! Αν δε ζητήσεις, η απάντηση πάντα θα είναι όχι.» Θα ήταν κάπως αφελές εκ μέρους μας να καθόμαστε άπραγοι και να περιμένουμε από τους άλλους να μας προσφέρουν τα πάντα στο πιάτο. Κάποια συγκεκριμένα πράγματα που μπορούμε και πολλές φορές είναι αναγκαίο να τα ζητάμε για την επιβίωσή μας και μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Για παράδειγμα, αν στην ακαδημαϊκή σου πορεία χρειάζεσαι βοήθεια από καθηγητές ή συμφοιτητές θα πρέπει να γνωστοποιήσεις τις ανάγκες σου και να ζητήσεις αυτό το κάτι παραπάνω. Για την επαγγελματική σου ανέλιξη, αν πιστεύεις ότι σου αξίζει μια προαγωγή, μια αύξηση ή καλύτερες συνθήκες εργασίας θα πρέπει να ζητήσεις από τους αρμόδιους αυτό που πραγματικά θες. Τίποτα δε θα σου χαριστεί, αν δεν το παλέψεις κι εσύ για να το αποκτήσεις.

Παρ΄ όλα αυτά, κάποια πράγματα δε θα πρέπει να τα ζητάμε επίμονα, ούτε θα πρέπει να πιέζουμε καταστάσεις. Όταν αναφερόμαστε σε θέματα καρδιάς και πιο συγκεκριμένα στην αγάπη, είτε πρόκειται για φιλική, αισθηματική, οικογενειακή, τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Βλέπετε, ένα τόσο βασικό συναίσθημα που πηγάζει από μέσα μας, δεν απαιτείται και στην τελική δεν εξαγοράζεται. Δεν μπορείς να «απαιτήσεις» αγάπη, όπως δεν μπορείς να απαιτήσεις σεβασμό και ειλικρίνεια. Κάποια πράγματα που εξωτερικεύονται βεβιασμένα, δεν είναι αυθεντικά, δεν έχουν διάρκεια στο χρόνο και στην τελική χάνουν το νόημα και την αξία τους.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν μπορούμε να απαιτήσουμε την αγάπη από το ταίρι σας, τον σεβασμό από τους συναδέλφους μας, την ειλικρίνεια από τους φίλους μας. Δίνουμε την πρωτοβουλία και την ελευθερία στα άτομα που μας περιβάλλουν να μάς προσφέρουν με τη δικιά τους θέληση αυτό που επιθυμούν και πιστεύουν ότι χρειαζόμαστε.

Κάπου εδώ γεννιέται το ερώτημα «Πώς μπορούμε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας και να πάρουμε αυτό που θέλουμε χωρίς να το ζητήσουμε;» Μπορούμε, με τη δική μας συμπεριφορά και πράξεις να προσφέρουμε στον περίγυρό μας -κι όχι μόνο- δίνοντας το μήνυμα πως είμαστε γενναιόδωροι αρκετά, αλλά ταυτόχρονα και πιο δεκτικοί να λάβουμε αυτά που άλλοι έχουν να μας προσφέρουν. Αποδεδειγμένα, όταν οι άνθρωποι προσφέρουν με τη θέλησή τους στους άλλους, το σώμα τους απελευθερώνει ενδορφίνες που ανυψώνει τη ψυχολογία τους. Η ανιδιοτελής προσφορά βελτιώνει τη σωματική και ψυχική μας υγεία και ενδυναμώνει τους κοινωνικούς μας δεσμούς. Κι αν πάμε πίσω στην πυραμίδα του Maslow (που ιεραρχεί τις ανθρώπινες ανάγκες) στην τελική, οι θετικές επιπτώσεις του να δίνεις, δεν ικανοποιούν και τις δικές μας ανάγκες;

Η αλήθεια είναι μία: όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκες. Τις περισσότερες φορές καταφέρνουμε με επιτυχία να τις ικανοποιούμε από μόνοι μας κι άλλες φορές αποζητούμε την ικανοποίησή τους από τον περίγυρό μας. Όμως τίποτα δεν περιγράφει καλύτερα το περιεχόμενο αυτού του άρθρου, από ένα απόφθεγμα του Zig Ziglar:  «Μπορείς να αποκτήσεις τα πάντα στη ζωή σου, αρκεί να βοηθήσεις αρκετά άλλους ανθρώπους να αποκτήσουν αυτό που θέλουν στη δική τους ζωή.».