Εκδικούνται μόνο οι αδύναμοι

Θυμάσαι την αντίδρασή σου την τελευταία φορά που κάποιος σε απογοήτευσε, πρόδωσε ή πλήγωσε; Ποια ήταν η πρώτη σου σκέψη; Προσπάθησες να σκεφτείς λογικά, να το αποδεχθείς και να προχωρήσεις παρακάτω με το κεφάλι ψηλά ή μήπως τα επίπεδα θυμού κι εκδικητικότητας που έκρυβες μέσα σου χτύπησαν καμπανάκι και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα βγήκαν στην επιφάνεια; Μάλλον το δεύτερο.

Όσο κι αν δε θέλουμε να το παραδεχτούμε, όταν μας συμβαίνει ένα τέτοιο γεγονός, η πρώτη μας σκέψη –χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία, λογική κι αυτοσεβασμό– στρέφεται απευθείας στην εκδίκηση. Επιζητούμε –σαν να ‘ναι κάτι που θα μας λυτρώσει– το άτομο που μας προσέφερε αυτόν τον πόνο, να τον βιώσει εξίσου και σε μεγαλύτερο βαθμό. Έτσι θεωρούμε πως θα καταλάβει τι μας έκανε, θα πάρει το μάθημά του κι ίσως, στην καλύτερη περίπτωση, θα μας συμπονέσει και θα παραδεχτεί τον λάθος τρόπο με τον οποίο μας συμπεριφέρθηκε.

Η οργή μας καταλαμβάνει μεγάλο μέρος στις σκέψεις μας, σε σημείο όπου μπορεί να τις ελέγξει και να μας επιβάλλει να κάνουμε πράγματα που σε διαφορετική περίπτωση δε θα σκεφτόμασταν καν. Μεταμορφωνόμαστε σε έναν άλλο εαυτό, που δεν μπορούμε ούτε εμείς οι ίδιοι να ερμηνεύσουμε. Γινόμαστε δέσμιοι του θυμού μας κι ικανοί να προβούμε σε σχέδια «εξόντωσης» του ατόμου που μας πλήγωσε, θεωρώντας πως αυτή είναι η μόνη λύση για να απαλλαγούμε απ’ την απογοήτευσή μας και να απαλύνουμε τις πληγές μας.

Το να προβείς σε θέση επίθεσης και να χτυπήσεις με τα ίδια όπλα τον άνθρωπο που σε πλήγωσε, όσο ελκυστικό και καταπραϋντικό μπορεί να φαίνεται στην αρχή, καλό θα ήταν να το αποφεύγεις. Αντιθέτως, προσπάθησε να εκμεταλλευτείς αυτήν την ενέργεια που προκύπτει απ’ το θυμό και την απογοήτευσή σου για κάτι θετικό.

Όταν βιώνουμε στιγμές απογοήτευσης και προδοσίας ο οργανισμός μας μάς αρματώνει με πολλών ειδών δυνάμεις, ώστε να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε την πικρία και το σοκ. Θα εκπλαγείς με το τι μπορείς να καταφέρεις να κάνεις για τον εαυτό σου αν εκμεταλλευτείς αυτή τη δύναμη σωστά. Η ευάλωτη αυτή στιγμή που βιώνεις έχει την προδιάθεση να σου δώσει ισχυρά κίνητρα κι ώθηση προς την αυτοβελτίωση, προς έναν καλύτερο εαυτό. Επομένως, γιατί να χαραμίσεις αυτήν την ενέργεια για να φτιάχνεις μικρόψυχα σενάρια εκδίκησης, ενώ μπορείς να επικεντρωθείς στον εαυτό σου με πείσμα και να κάνεις επιτέλους πράγματα για εσένα;

Βέβαια, όταν ξεκινήσεις να εστιάζεις ξανά στον εαυτό σου, μην πέσεις στην παγίδα μιας έμμεσης μορφής εκδίκησης, που δε στοχεύει απευθείας στο πρόσωπο που σε πλήγωσε, αλλά που χρησιμοποιείς την (το πιθανότερο ψεύτικη) ευτυχία σου καθαρά και μόνο για να τον πικάρεις. Για παράδειγμα, μην ξεθάψεις κάθε πρώην ή παλιό ενδιαφερόμενο και τους φέρεις ξανά στο προσκήνιο ή μπεις γρήγορα σε μια νέα σχέση και προσποιείσαι στα social media πως περνάς καλά κι όλα είναι τέλεια στην καθημερινότητά σου.

Πέρα απ’ το γεγονός ότι δείχνουν σημάδια ανασφάλειας κι απελπισμένης ανάγκης για επιβεβαίωση, όταν οι αποφάσεις κι οι πράξεις σου έχουν την πρόθεση να τσιγκλήσουν κάποιον άλλο, χάνουν την αξία τους. Γιατί δε γίνονται καθαρά από εσένα για εσένα, αλλά υποκινούνται απ’ το θυμό σου και τον θιγμένο εγωισμό σου κι εξυπηρετούν άλλους σκοπούς. Με λίγα λόγια, είναι οι αποφάσεις που δε θα έπαιρνες κι οι πράξεις που δε θα έκανες ποτέ αν βρισκόσουν σε κατάσταση συναισθηματικής νηφαλιότητας.

Είναι δύσκολο, λοιπόν, να μην υποκύψεις στον πειρασμό της εκδίκησης. Μόνο όσοι σέβονται τον εαυτό τους και την αξιοπρέπειά τους τα καταφέρνουν, γιατί γνωρίζουν πως δε θα τους προσφέρει τίποτα. Δεν είναι θέμα επιπέδου ή ανωτερότητας, όπως μας έμαθαν οι χιλιοειπωμένες κλισέ φράσεις «μην πέσεις στο επίπεδό του» ή «δείξε ανωτερότητα». Απλά, η εκδικητικότητα είναι σημάδι μικροπρέπειας κι αδυναμίας και δεν αρμόζει σε κανέναν μας.

Συνεπώς, την επόμενη φορά που θα βρεθείς στη θέση του θύματος μη βιαστείς να γίνεις θύτης. Πάρε μια ανάσα, μάζεψε όση δύναμη έχεις, συγχώρεσε ό,τι σου προκάλεσαν και με αδιαφορία προχώρα παρακάτω. Η καλύτερη εκδίκηση είναι η καθόλου εκδίκηση.