Τα δελτία ειδήσεων μας τρομοκρατούν, δε μας ενημερώνουν

Θυμάσαι όταν είδες στις ειδήσεις εκείνο το αεροπορικό δυστύχημα κι είπες πως δε θα ξαναμπείς σε αεροπλάνο; Όταν είδες εκείνη την τρομοκρατική επίθεση και σκέφτηκες ότι θα μπορούσες να ήσουν κι εσύ στο ίδιο μέρος, αφού ετοιμαζόσουν να το επισκεφτείς στις επόμενες διακοπές σου; Ή όταν έμαθες για εκείνη τη ληστεία που ορκίστηκες πως δε θα περπατήσεις ξανά ολομόναχος το βράδυ στο κέντρο της πόλης σου;

Αυτά κι άλλα τόσα παρόμοια συμβάντα πρωταγωνιστούν καθημερινά στις οθόνες μας με στόχο να μας υποδείξουν την άσχημη πλευρά του κόσμου και να μας προειδοποιήσουν για τους εν δυνάμει κινδύνους που κρύβονται εκεί έξω. Ως εκ τούτου, ταυτίζουμε πλέον την παρακολούθηση ειδήσεων περισσότερο με την προαγωγή φόβου κι αρνητικών συναισθημάτων παρά με την ενημέρωση.

Μέσα απ’ τα δελτία ειδήσεων, κι αναπαυτικά καθισμένοι στον καναπέ μας, είδαμε εγκλήματα, ατυχήματα, φυσικές καταστροφές και πόλεις-σύμβολα να χάνουν την ομορφιά τους και να αιμορραγούν. Έτσι, η συνεχής παρακολούθηση ειδήσεων και ταυτόχρονα των άσχημων γεγονότων, μας φοβερίζει και μας αλυσοδένει ολοένα και περισσότερο στην πολυθρόνα μας.

Άλλωστε, σε ποιον δεν έχει αποτυπωθεί ανεξίτηλα στη μνήμη του και δεν ανατριχιάζει με την εικόνα όταν στην ισχυρή και πολιτισμική πόλη της Νέας Υόρκης χάθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά 2.000 ψυχές, όταν το 2004 επίγειοι παράδεισοι στον Ινδικό Ωκεανό πνίγηκαν απ’ το πιο θανατηφόρο τσουνάμι της ιστορίας κι όταν το κοσμικό και γεμάτο ζωή Παρίσι αιματοκυλίστηκε; Τέτοιου είδους γεγονότα, ίδιου βεληνεκούς ή μικρότερου, άλλαξαν ριζικά τον τρόπο που ενεργούμε και που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Οι σκληρές εικόνες στοιχειώνουν τις σκέψεις μας και το μυαλό μας τις αναπαράγει σε λούπα κάθε φορά που ετοιμαζόμαστε για ένα ταξίδι, ή που μπαίνουμε σε ένα ταξί, ή που βγαίνουμε απλώς μια βόλτα. Με τον φόβο να μας κυριεύει σε κάθε μας βήμα διπλοκλειδώσαμε τις πόρτες που οδηγούν σε νέους προορισμούς και συρρικνώσαμε τα σύνορά μας. Σταματήσαμε να εξερευνούμε τον κόσμο, με την υπόνοια πως κάτι κακό ενδέχεται να μας συμβεί ή πως τα υπόλοιπα μέρη ενέχουν ποικίλους κίνδυνους, ενώ στο σπίτι μας, στην πόλη μας, στη χώρα μας όλα είναι ασφαλέστερα κι η καθημερινότητα πάντα θα κινείται με ομαλούς ρυθμούς.

Είμαστε καχύποπτοι κι επιφυλακτικοί, όχι μόνο με τοποθεσίες αλλά και με τους ανθρώπους. Όποτε χρειάζεται να συναναστραφούμε, άμεσα ή έμμεσα, άτομα εκτός του κύκλου μας, που δεν τα γνωρίζουμε, τα ένστικτα της επιβίωσης ενεργοποιούνται και θέτουμε τον εαυτό μας σε μια συνεχή θέση άμυνας. Παρατηρούμε την εξωτερική τους εμφάνιση, το ντύσιμό τους, την εθνικότητά τους και το πώς κινούνται στον χώρο, μήπως βρούμε ομοιότητες με το πρότυπο του εγκληματία που έχουμε σκιαγραφήσει στο μυαλό μας, όπως μας έχει παρουσιαστεί φυσικά μέσα απ’ τις ειδήσεις.

Η ασφάλεια, όμως, δεν προσμετρείται στα χιλιόμετρα που είμαστε μακριά απ’ το σπίτι μας ή από το πόσες πληροφορίες έχουμε συλλέξει για τον άλλον. Οι δυνητικοί κίνδυνοι βρίσκονται κυριολεκτικά παντού κι αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόφαση ώστε να εγκλωβιζόμαστε σε αυτό που οι ίδιοι έχουμε ορίσει ως ζώνη ασφαλείας.

Ο κόσμος, κι οι άνθρωποι που τον απαρτίζουν, υπάρχει για να τον εξερευνούμε, να τον περπατάμε, να παρατηρούμε κάθε λεπτομέρεια, να γοητευόμαστε απ’ την ομορφιά του και να προβληματιζόμαστε απ’ την ασχήμια του, όχι να απωθούμαστε, αλλά αντίθετα να μας παρακινεί να την καλλωπίσουμε. Μέσα από αυτήν την εξερεύνηση, τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε μετατρέπονται σε γνώση και πολύτιμα βιώματα που διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας προς το καλύτερο.

Είναι αυτονόητο πως πρέπει να θέτουμε την ασφάλεια ως το κυριότερο μέλημά μας και σίγουρα ο καθένας μας επιθυμεί να ζει σε ολοένα και πιο ασφαλή πλαίσια. Παρακολουθώντας ειδήσεις και την επικαιρότητα ψυχοπλακωνόμαστε κι οι φόβοι μας πως ο κόσμος δεν είναι τόσο υπέροχος όσο θέλουμε να πιστεύουμε αλλά επικίνδυνος και κακούργος επιβεβαιώνονται. Παρ’ όλα αυτά, είναι εξίσου επικίνδυνο το να κλείσουμε τον εαυτό μας σε μια γυάλα στην προσπάθειά μας να τον προστατέψουμε ή απ’ την άλλη να φορέσουμε παρωπίδες και να μη γνωρίζουμε τα δεινά που βιώνει και καλείται να αντιμετωπίσει.

Ίσως να ‘ναι ακόμα επίκαιρο αυτό που είχε πει πριν από έναν αιώνα ο Τσέστερτον: «Δεν είναι ότι χειροτέρεψε ο κόσμος, απλώς η κάλυψη των γεγονότων έγινε πολύ καλύτερη».