Κάποτε πάνω σε μια κουβέντα, κάποιος μου είπε ότι πολλοί θέλουν την αλήθεια, όμως λίγοι έχουν τα κότσια να την ξεστομίσουν, πόσω μάλλον να τη διαχειριστούν. Πολλοί διατυμπανίζουν ότι την αναζητούν, ότι τη χαρίζουν απλόχερα και χωρίς αυτή δεν κάνουν ούτε βήμα. Σαν την ανάσα τους ένα πράγμα, παίρνουν την αλήθεια τους παραμάσχαλα και βγαίνουν τσάρκα με τη μούρη τους ψηλά. Και ποιος θα βρεθεί να τους πει πως κάνουν λάθος, πως οφείλουν να κρύβουν και καμιά αλήθεια πού και πού; Να την καμουφλάρουν με λίγο ψέμα, λευκό, αθώο. Να χρυσώνουν το χάπι σ’ αυτούς που δεν αντέχουν και να τους κανακεύουν. Κανένα δε θα βρεις, στο υπογράφω, τουλάχιστον όχι κάποιον που να στο πει μέσα στα μούτρα.
Όλοι εμείς που τη ζητάμε όμως με τέτοιο ζήλο, έχουμε αναρωτηθεί άραγε ποτέ τι επιπτώσεις θα έχει αυτή στις μεταξύ μας σχέσεις; Αν λέγαμε δηλαδή εξ αρχής την αλήθεια, αν παρουσιάζαμε τη γνώμη μας αυτούσια, αφιλτράριστη, οι σχέσεις μας θα δυσκόλευαν ή θα κυλούσαν ομαλότερα από ποτέ; Και πριν βιαστείς να μου απαντήσεις, σκέψου ότι σκοπός είναι να καταλάβουμε ότι η δική μας αλήθεια απ’ την αλήθεια του άλλου έχουν λιγότερες πιθανότητές να ταυτίζονται απ’ όσες νομίζουμε – ή έστω θέλουμε να πιστεύουμε. Περισσότερες φορές αυτές διαφέρουν κι έτσι καταλαβαίνεις πόσες διαφορετικές οπτικές μπορεί να λάβει ένα θέμα.
Απ’ τη μία λοιπόν, αν απλά λέγαμε, αν όχι την αλήθεια, έστω τη δική μας οπτική επί του εκάστοτε θέματος τότε θα κάναμε τη ζωή μας ευκολότερη. Θα ξεκαθαρίζαμε τις προθέσεις μας, τα κίνητρά μας, τις απόψεις μας και εν πάσει περιπτώσει δε θα υπήρχε κανένας λόγος να μπερδεύεις τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου. Δε θα χρειαζόταν να σκεφτεί εάν όσα λες ισχύουν, εάν τον περιπαίζεις ή εάν όντως τα λεγόμενά σου αντικατοπτρίζουν σε απόλυτο βαθμό τις σκέψεις σου. Η αλήθεια θα έπαυε να είναι ζητούμενο και θα κατέληγε δεδομένο.
Δες τώρα και την άλλη πλευρά του νομίσματος. Έστω, λοιπόν, ότι έχεις το θάρρος της γνώμης σου και τη χαρά να το εκφράζεις ανενόχλητος. Τι συμβαίνει όμως όταν ο άνθρωπος που έχεις απέναντί σου διαφωνεί σε σημείο ρήξης; Ξέρεις, καμιά φορά η αλήθεια σου, απ’ την αλήθεια του άλλου απέχει χιλιόμετρα, πολλές φορές δυστυχώς αγεφύρωτα. Κι άντε να παλέψετε μετά να χτίσετε το μεταξύ σας κενό. Οι αλήθειες σας θα συγκρούονται κι όχι πάντα με τον πιο εποικοδομητικό τρόπο. Οι σχέσεις τότε δυσκολεύουν κι επειδή σαν γενιά έχουμε και μια ροπή προς την εγκατάλειψη, πες μου ειλικρινά, θα πάλευες να την αποκαταστήσεις; Θα προσπαθούσες να βρείτε μαζί τη χρυσή τομή ή ο εγωισμός σου θα έμπαινε στη μέση και θα αφήνατε μαζί αυτόν τον άνθρωπο στην άκρη; Θυμήσου, αλήθεια ζήτησες, αλήθεια να δώσεις.
Πριν βιαστείς, λοιπόν, να πάρεις θέση, προβληματίσου. Ζύγισέ τα μέσα σου και δες πού θα καταλήξεις. Είναι δύσκολο σε θέματα τόσο υποκειμενικά να βγάζεις μια ντουντούκα και να παλεύεις να υπερασπιστείς τη γνώμη σου. Αν πάλι είσαι τόσο σίγουρος, τι σε κάνει να το πιστεύεις; Και πες μου χωρίς να γυρίσεις αλλού, δήθεν αδιάφορα το βλέμμα, πόσες φορές σέρβιρες ένα μικρό κι αθώο ψεματάκι επειδή απλά σε βόλεψε; Η γιαγιά μου λέει ο πρώτος αναμάρτητος να ρίξει την πρώτη πέτρα. Εγώ πάντως ούτε πετραδάκι δε θα πιάσω γιατί μέχρι κι αυτά θα γελάσουν αν προσποιηθώ τη Μητέρα Τερέζα.
Και για να σε προλάβω, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο «ξέρω πότε να πω κάτι» και στο «ανοίγω το στόμα μου κι όποιον πάρει ο χάρος». Η αλήθεια πέρα από ντομπροσύνη και κότσια, θέλει και τακτ. Αν δεν μπορείς να ψυχογραφήσεις μια κατάσταση, να προσπαθήσεις να καταλάβεις και μια εκ διαμέτρου αντίθετη διαχείριση απ’ τη δική σου και ξεστομίζεις ανεμπόδιστα τη δική σου αλήθεια, τότε μην περιμένεις δάφνες και χειροκροτήματα. Δεν αρμόζουν αυτά στους απόλυτους.
Συντάκτης: Κατερίνα Καλή
