Μεγαλώσαμε πλέον και γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, αντιλαμβανόμαστε ότι κάποια πράγματα που μας είχαν μάθει όταν ήμασταν μικρά παιδιά, είναι τελείως διαφορετικά κι έχουν άλλη έννοια στη ζωή την οποία ζούμε τώρα που μεγαλώσαμε. Οι γονείς μας, οι δάσκαλοί μας κι ο περίγυρος, όμως, της οικογένειάς μας, προσπαθούσαν να μας μάθουν το σωστό και το λάθος, τα πρέπει και τα δεν πρέπει, τα θέλω μας και γενικά να μας κατευθύνουν σε αυτό που θεωρούσαν σωστό -που μάλιστα ήταν και σίγουροι γι’ αυτό. Με την πάροδο όμως των ετών και καθώς μεγαλώνουμε, διαπιστώνουμε ότι μερικά απ’ αυτά δεν είναι ακριβώς για το καλό μας, αλλά υπάρχουν κι αρκετές περιπτώσεις που είναι εις βάρος μας.
Αν λες “ναι” είσαι καλό παιδί
Είχαμε μάθει από παιδιά να λέμε σχεδόν σε όλα ναι, να συμφωνούμε με όλους και να θεωρούμε οτιδήποτε λένε, ιδίως οι μεγαλύτεροι, είναι το σωστό, το πρέπον. Όσο περνάνε όμως τα χρόνια, (χωρίς να μας ρωτήσουν κιόλας τ’ άτιμα), καταλαβαίνουμε ότι αυτό έχει φύγει πλέον από το κομμάτι της ευγένειας κι έχει πάει στην πλευρά της εκμετάλλευσης. Μαθαίνοντας να λέμε σε όλα “ναι”, οι άνθρωποι μας εκμεταλλεύονται, μας θεωρούν εύκολους, δεν κουράζονται σχεδόν καθόλου να μας περάσουν αυτό που θέλουν. Φυσικά υπάρχουν οι εξαιρέσεις- άλλωστε αν δεν υπήρχαν δε θα επιβεβαίωναν τον παραπάνω κανόνα.
Αν είσαι άξιος θα στο αναγνωρίσουν
Πιστεύαμε στον υγιή ανταγωνισμό, υπήρχε ο καλύτερος μαθητής/τρία στην τάξη και το αναγνωρίζαμε, το παραδεχόμασταν όλοι, δίναμε μάλιστα τα εύσημα από μόνοι μας, χωρίς να μας το επιβάλλει κάποιος γιατί έτσι είχαμε μάθει. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, ακόμα και στα παιχνίδια μας, όταν χάναμε, αναγνωρίζαμε και παραδεχόμασταν την ανωτερότητα του τότε αντιπάλου μας. Δυστυχώς όμως στην πραγματική ζωή, μεγαλώνοντας, μαθαίνουμε ότι αναπτυσσόμαστε πατώντας επί πτωμάτων, θα μου επιτρέψετε να πω, με κάθε μέσο -ιδίως αθέμιτο- προσπαθούμε να κατακτήσουμε όσα περισσότερα μπορούμε. Ενώ εμείς μπορεί να έχουμε όλες τις καλές προθέσεις να παίξουμε ένα τίμιο παιχνίδι, ο αντίπαλος, οι αντίπαλοι, η ίδια η ζωή τελικά, χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα αθέμιτα μέσα με τις ευλογίες της κοινωνίας φυσικά, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι είναι η μόνη επιλογή. Έτσι μάθαμε ή μαθαίνουμε ακόμη, να χρησιμοποιούμε τα ίδια μέσα πιστεύοντας ότι είναι μονόδρομος προς την καλυτέρευση της ζωής μας αλλά και της κοινωνικής μας καταξίωσης.
Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;
Κάναμε όνειρα και πιστεύαμε πολύ σε αυτά, στο τι θα γίνουμε όταν μεγαλώσουμε, πώς θα βοηθήσουμε τους δικούς μας ανθρώπους αλλά και τους συνανθρώπους μας κατ’ επέκταση. Οι δικοί μας άνθρωποι, κατά κάποιο τρόπο σιγοντάριζαν αυτά μας τα όνειρα, χωρίς να μας προετοιμάζουν, όμως, για το ποια είναι η πραγματική ζωή. Τους ήταν αρκετό να μας λένε απλώς ότι χρειάζεται πολύ διάβασμα. Την ακολουθήσαμε τη συμβουλή, διαβάσαμε πολύ, ορισμένοι μάλιστα πέρασαν τα χρόνια της νεότητας και της εφηβείας πάνω από ένα βιβλίο. Έτσι πήραμε το πτυχίο, αλλά δεν ήταν αρκετό, κάναμε και μεταπτυχιακό, αλλά πάλι δεν ήταν αρκετό, πόσο διάβασμα αλήθεια χρειάζεται; Τελικά αντιληφθήκαμε πως σε ένα πράγμα είχαν δίκιο οι παλιοί, στην έκφραση “αν δεν έχεις μπάρμπα στην Κορώνη, δε γίνεται”. Γιατί δε μας το λέγατε από την αρχή; Γιατί μας αφήσατε να κάνουμε τόσα μα τόσα όνειρα; Περνώντας τα χρόνια, μάθαμε ότι δεν προοδεύει, κοινωνικά, οικονομικά, ο πιο άξιος, αλλά τελικά αυτός που γνωρίζει πολύ καλά αυτόν τον περιβόητο μπάρμπα. Προσωπικά ακόμη ψάχνω να τον βρω.
Δικαίωμα στην αποτυχία
Μικροί δεν είχαμε το δικαίωμα στο λάθος, την αποτυχία, σχεδόν πάντοτε οι γονείς μας, έφερναν ένα παράδειγμα κάποιου παιδιού, που ήταν καλύτερο από εμάς. Δε γράφαμε καλά σε ένα διαγώνισμα; Δεν παίρναμε τους βαθμούς που έπρεπε κι ήθελαν οι γονείς μας; Αποτυχία. Η ζωή όμως μας έδειξε ότι για να φτάσεις στην επιτυχία, πρέπει να αποτύχεις, να κάνεις λάθη. Πώς αλλιώς θα έρθει η επιτυχία; Θα αποτύχουμε, θα κάνουμε λάθη, θα πάρουμε τα μαθήματά μας, ώστε να μην κάνουμε τα ίδια και τότε θα οδηγηθούμε στην επιτυχία.
Κάνε το καλό και ρίξ’ το στον γιαλό;
Μάθαμε επίσης στην παιδική μας ηλικία, ότι όταν κάνεις το καλό δε ζητάς ανταμοιβή, δε ζητάς ανταλλάγματα κι έτσι ξεκινήσαμε να πορευόμαστε στη ζωή μας. Δε χρειάστηκαν φυσικά να περάσουν και πολλά χρόνια, ώστε να καταλάβουμε ότι τελικά ούτε αυτό ισχύει. Το καλό πληρώνεται και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις έχει υψηλό αντίτιμο. Υγεία, μάθηση, ψυχική υγεία κ.α. πρέπει να βάλουμε αρκετά βαθιά το χέρι στην τσέπη για να δεχθούμε το καλό. Διότι τελικά, στη ζωή, τίποτα σχεδόν δεν είναι δωρεάν. Τα περισσότερα, αν όχι όλα, κοστολογούνται. Ακόμη κι η εικόνα μας, που μικροί πιστεύαμε ότι δεν παίζει ρόλο πώς είσαι, τι φοράς, από ποιο τζάκι κρατάει η σκούφια σου. Τώρα υπάρχουν πρότυπα, κανόνες, που πρέπει να ακολουθείς. Είσαι οικονομικά ανώτερος; Φοράς κουστούμι, είσαι πετυχημένος; Πας διακοπές Μύκονο. Η προς τα έξω εικόνα μας, μάθαμε ότι είναι το άλφα και το ωμέγα της ζωής μας. Ακόμα κι αν η δημιουργία της είναι ψεύτικη, δε μας ενοχλεί, αυτό προστάζει άλλωστε το κοινωνικό μας status.
Αυτό τελικά ίσως να είναι και το χειρότερο όλων, να υποδυόμαστε κάτι που δεν είμαστε, κάτι που μας υποχρεώνουν να είμαστε και δυστυχώς το ακολουθούμε, όπως έναν δρόμο χωρίς παρακάμψεις, χωρίς εξόδους, απλώς ακολουθούμε τον ένα και μοναδικό τρόπο που μας έδειξε η ζωή, χωρίς μάλιστα να βλέπουμε το τέρμα.
Ο καθένας από εμάς έχει τα δικά του “σωστά” όταν ήταν παιδί, τα οποία τώρα τ’ αντιμετωπίζουμε ως λάθη. Προσπαθούμε να βρούμε τις ισορροπίες μας και πολλές φορές αναρωτιόμαστε, τελικά είναι στραβός ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε; Ίσως γιατί σταματήσαμε τελικά να είμαστε, άνθρωποι. Ο Μ. Λουντέμης είπε κάποτε «όταν ήμασταν παιδιά λέγαμε, μη μου κρατάς το χέρι, μεγάλωσα πια. Τώρα όμως που μεγαλώσαμε και το έχουμε πραγματικά ανάγκη, δε βρίσκουμε άνθρωπο.».
Συντάκτης: Φώτιος Λαμπαδάριος
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
