Τα social media έχουν καταλάβει ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ζωής μας, εδώ κι αρκετά χρόνια. Μας επιτρέπουν να συνδεόμαστε με φίλους και συγγενείς, να μοιραζόμαστε τις σκέψεις και τις εμπειρίες μας και να παραμένουμε ενημερωμένοι ως προς τα τελευταία νέα και τάσεις. Αν και οι προσεκτικά επιμελημένες εικόνες και δημοσιεύσεις που απεικονίζουν μια άψογη ζωή, γίνονται πολλές φορές η αιτία να χαλάει ο ψυχικός μας κόσμος ακόμη περισσότερο, όταν έχουμε κάποιο σοβαρό πρόβλημα, κάποιο άγχος ή όταν ξυπνάμε με το γνωστό πλάκωμα στην ψυχή μας, λόγω των προβλημάτων μας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, δε θέλουμε να δούμε καλογυμνασμένους κοιλιακούς, πώς να κερδίσεις 200 ευρώ σε μία ώρα, ούτε πώς μπορείς να κάνεις διακοπές στις Μπαχάμες με μικρό κόστος. Χρειαζόμαστε να επιβεβαιώσουμε πως κι άλλοι πονούν, όπως εμείς.
Μια αρκετά προφανής πτυχή της μίζερης πλευράς του social είναι η αφθονία των αρνητικών ειδήσεων και των αναρτήσεων για τα παγκόσμια γεγονότα. Από φυσικές καταστροφές έως πολιτικές αναταραχές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα με ιστορίες που μπορούν να μας κάνουν να νιώθουμε θλίψη ή απελπισία. Ωστόσο, υπάρχει μια κάποια παρηγοριά στο δημόσιο μοίρασμα μιας κακής είδησης εν γένει. Η δημόσια παραδοχή των αγώνων μας, των ατυχιών μας, των προβλημάτων μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να μας φοβίζει, γιατί μπορεί, να δείξουμε αδυναμία, να μας χαρακτηρίσουν ανίκανους, ευάλωτους ή ακόμα να φτάσουμε και στο σημείο του χλευασμού. Από την άλλη πλευρά όμως, ένα δημόσιο μοίρασμα του πόνου μας, μπορεί να καταλήξει να είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο στα χέρια μας, για την αντιμετώπισή του.
Όταν είμαστε σε θέση να παραδεχτούμε τα προβλήματά μας, τα άγχη μας και να τα μοιραστούμε με άλλους, δείχνουμε θάρρος κι ανθεκτικότητα. Δείχνουμε ότι είμαστε πρόθυμοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις μας κατά μέτωπο κι ότι δεσμευόμαστε να τις ξεπεράσουμε. Φυσικά και να τα παραδεχτούμε όλα αυτά, μόνο εύκολο δεν είναι κι ίσως για αρκετούς αγγίζει και τα όρια του τρομακτικού να δημιουργήσουμε την εικόνα του αδύναμου, του ανίκανου, εφόσον μπορούμε να πράξουμε το αντίθετο, μιας και τα σόσιαλ προσφέρονται για τη δημιουργία περσόνων. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι κατανοητοί και συμπονετικοί μπροστά στον ανθρώπινο πόνο κι αυτό γιατί τους κάνει να αισθάνονται οι ίδιοι καλύτερα με τον εαυτό τους. Είναι κάτι ανάμεσα στο «ευτυχώς δεν είμαι εγώ» και στο «θα μπορούσα να είμαι εγώ» ή το «έχω υπάρξει κι εγώ».
Το να μοιράζεται κανείς τις δυσκολίες και τις αποτυχίες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι ένας τρόπος σύνδεσης με άλλους που μπορεί να βιώνουν παρόμοιες εμπειρίες και να παρέχει υποστήριξη ο ένας στον άλλον. Πολλές φορές βοηθάει το να βλέπουμε δημοσιεύσεις ή αναρτήσεις, με κάποιο παρόμοιο, αν όχι ίδιο πρόβλημα, με αυτό που βιώνουμε εμείς. Στην πραγματικότητα, η δημόσια παραδοχή των δυσκολιών μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την προσωπική μας ανάπτυξη, ασχέτως του feed back που θα λάβουμε. Η αναγνώριση των προβλημάτων μας μπορεί να μας βοηθήσει να επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας και να μάθουμε από τις εμπειρίες μας. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση υποστήριξης και να μας υπενθυμίσει ότι δεν είμαστε μόνοι μας, ότι υπάρχει κόσμος που τη δεδομένη στιγμή, είναι στην ίδια μοίρα με εμάς, που βιώνει τις ίδιες ακριβώς ή παρόμοιες εμπειρίες.
Σημαντικό φυσικά είναι να λάβουμε υπόψη μας, τους πιθανούς κινδύνους, όταν κοινοποιούμε κάποια προσωπικά προβλήματα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι από τη στιγμή που κάτι δημοσιεύεται στο διαδίκτυο, μπορεί να είναι δύσκολο να ελέγξουμε ποιος το βλέπει ή πώς το λαμβάνει. Επίσης να σκεφτούμε ότι αυτό που κοινοποιούμε, το βλέπουν, φίλοι, γνωστοί, συγγενείς, συνάδελφοι κι ενδεχομένως να ανησυχούν για εμάς, ίσως και παραπάνω απ’ όσο θα έπρεπε. Εάν λοιπόν επιλέξουμε να μοιραστούμε δημόσια, κάποιο πρόβλημά μας, κάποια αδυναμία μας, καλό θα ήταν, να το κάνουμε με τρόπο που θα είναι ασφαλής για εμάς.
Αυτή η μίζερη πλευρά των social, δεν είναι απαραίτητα και κάτι κακό και δεν παύει να είναι ένα δείγμα της πραγματικής κοινωνίας μας. Ίσως να μας βοηθάει κιόλας να διδαχθούμε, να ασκήσουμε την κριτική μας σκέψη, να συναισθανθούμε. Μας προσφέρει μια ευκαιρία για ανάπτυξη και σκέψη. Όταν βλέπουμε τους άλλους να περνούν δύσκολες στιγμές, μπορεί να είναι μια υπενθύμιση ευγνωμοσύνης για τη ζωή μας. Μπορεί επίσης να είναι μια ευκαιρία να ελέγξουμε τον εαυτό μας και να δώσουμε προτεραιότητα στη δική μας ψυχική υγεία κι ευημερία. Εναπόκειται σ’ εμάς λοιπόν, κατά πόσο θα αφήσουμε να μας επηρεάσουν τα προβλήματα, οι αποτυχίες, οι αρνητικές ειδήσεις ή αν τα δούμε σαν ένα ισχυρό εργαλείο προς πάσα κατεύθυνση και με πολλαπλές ερμηνείες ηθικής.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου