Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα υποστηρίξουν πως ένα αρμονικό εργασιακό περιβάλλον είναι το παν στα επαγγελματικά, και νομίζω πως κι οι υπόλοιποι συμφωνούμε κι επαυξάνουμε. Όταν περνάς ίσως το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς σου σ’ ένα γραφείο (ένα μαγαζί, ή όπως αλλιώς κι αν ορίζεται ο επαγγελματικός σου χώρος) τότε είναι αυτονόητο πως θέλεις και χρειάζεσαι μια ισορροπία, ένα κλίμα ευνοϊκό. Να σου είναι εύκολο να επικοινωνήσεις με τους συναδέλφους αλλά και τους ανωτέρους σου και να εισπράττεις εμπιστοσύνη. Διότι έτσι, μέσα σ’ ένα πλαίσιο σεβασμού, χωρίς (υπερβολικούς) ανταγωνισμούς και τοξικότητες, αποκτάς όρεξη να πηγαίνεις στη δουλειά κάθε μέρα και δε νιώθεις να πνίγεσαι, ακόμα κι αν περνάς εκεί όλες τις μέρες του χρόνου σου.
Με την προϋπόθεση των καλών εργασιακών σχέσεων με τους συναδέλφους σου, απολαμβάνεις περισσότερο (όσο γίνεται) και τις καλοκαιρινές μέρες στο γραφείο. Έχοντας φτιάξει ένα πρόγραμμα μεταξύ σας, αναθέτοντας υποχρεώσεις ο ένας στον άλλο και διαχωρίζοντας αρμοδιότητες, υπάρχει καλύτερη συνεννόηση κι αποφεύγονται εντάσεις. Το να ‘χεις μάλιστα κάνει φίλους στη δουλειά είναι το ιδανικότερο, διότι ξέρεις ότι ο άλλος μπορεί να σε διευκολύνει σε μία απαιτητική κατάσταση και να σε απαλλάξει από κάτι, με το δεδομένο φυσικά πως θα κάνεις κι εσύ το ίδιο, σε ανάλογη περίπτωση. Το ίδιο ισχύει και για τον εργοδότη σου. Ποιος δε θέλει έναν προϊστάμενο που να δείχνει κατανόηση σε μία αντικειμενικά δυσμενή συγκυρία; Αναγνωρίζοντας, βέβαια, πάντα πως η εξυπηρέτηση ή η υποχρέωση για την οποία θα σε διευκολύνει τώρα κάποιος, παραμένει δική σου κι οφείλεις να την ανταποδώσεις.
Παρ’ όλα αυτά, όση κατανόηση και να δείξει ο συνάδελφος ή ο εργοδότης σε μια δική μας δυσχερή κατάσταση, έρχεται κάποια στιγμή που δε θα εκδηλώσουν το ίδιο ενδιαφέρον σε ανάλογα θέματα, κι είναι τότε που ξέρεις πως μάλλον έχουν ήδη υποσχεθεί σε κάποιον άλλο μια αντίστοιχη χάρη. Γιατί ένα πραγματικά καλό επαγγελματικό περιβάλλον μπορεί να θεωρείται κάτι σπάνιο, οι χάρες απ’ την άλλη αποτελούν ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο στον εργασιακό χώρο. Επωφελείται όποιος λαμβάνει τη χάρη ή όποιος την κάνει γνωρίζοντας ότι σε άλλη χρονική στιγμή θα την πάρει πίσω, όμως αυτό ίσως υπονομεύσει τη δουλειά κάποιου συναδέλφου που όντως είχε ανάγκη από μία εξυπηρέτηση στην παρούσα φάση.
Πού μπαίνουν τα όρια σε τέτοιες καταστάσεις; Δυστυχώς, ζούμε σε μία εποχή και χώρα που η χάρη και το ρουσφέτι πάνε κι έρχονται σε καθημερινή βάση. Αν δεν έχει ο άλλος να εισπράξει κάποιο αντάλλαγμα από ‘σένα, σε όποια μορφή τον εξυπηρετεί, δύσκολα θα σε βοηθήσει ανιδιοτελώς. Διότι γιατί να βοηθήσει κάποιον που απλά έχει ανάγκη, ξέροντας πως έπειτα δεν έχει τίποτα να κερδίσει;
Τα προβλήματα που προκύπτουν απ’ την έλλειψη αξιοκρατίας είναι παρόντα όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα κι είναι πιο δύσκολο να εξαλειφθούν, όταν πιο ψηλά από ‘σένα στην ιεραρχία βρίσκεται κάποιος που θα ενδώσει στη χάρη και στο ρουσφέτι παρά στην αντικειμενική αξία, βοήθεια κι αλληλεγγύη. Με αυτόν τον τρόπο ξεκινούν οι συγκρούσεις κι οι γκρίνιες στον εργασιακό χώρο, που μόνο δυσχεραίνουν το κλίμα.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη