Πόσες φορές στη ζωή σας είπατε «όχι» και να το εννοούσατε; Πόσες φορές είπατε «όχι» και τελικά το τηρήσατε και πόσες φορές αυτά τα «όχι» σας βγήκαν «ναι»;
Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα «όχι» που λέμε στους άλλους αλλά και στον εαυτό μας χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στα μικρά «όχι» και στα μεγάλα «όχι». Τα πρώτα υπερτερούν σε αριθμό χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μας βγαίνει πάντοτε σε κακό, γιατί κάποια «όχι» τα λέμε εν βρασμώ ψυχής και θα ήταν κρίμα να τα τηρήσουμε. Ευκαιρίες πρέπει να δίνουμε και τα «όχι» μας κάποιες φορές πρέπει να γίνονται «ναι», αλλιώς θα καταλήξουμε να χάνουμε κι ανθρώπους που πραγματικά μετάνιωσαν για τα λάθη τους και θέλουν να είναι στη ζωή μας.
Τα δεύτερα «όχι» είναι αυτά που όταν ειπωθούν τελικά όντως τηρούνται κι είναι πολύ πιο λίγα. Είναι τα οριστικά «όχι». Αυτά που αξίζει να πούμε και που θα μας γλιτώσουν από πολύ πόνο. Χρειάζονται περίσσια δύναμη και τόλμη για να ειπωθούν κι ακόμη μεγαλύτερη αντοχή για να τηρηθούν. Αν θέλουμε, όμως οι γύρω μας να μας παίρνουν στα σοβαρά, πρέπει να τα τηρούμε, όσο επιρρεπής κι αν είναι η θέλησή μας στο να λυγίσει.
Πρέπει να πούμε «όχι» όταν τα παιδιά μας θέλουν να πίνουν αναψυκτικά καθημερινά ή όταν κάνουν κακή διατροφή. Θα τα δούμε να κλαίνε, να χτυπιούνται, να φωνάζουν όμως θα πρέπει να μείνουμε βράχοι στην απόφασή μας. Μόνο έτσι θα το σεβαστούν. Πρέπει να πούμε «όχι» αν ο σύντροφός μας, μας κακοποιεί ψυχικά και –πόσο μάλλον– σωματικά και να το εφαρμόσουμε στην πράξη. Μόνο έτσι θα σταματήσουμε να είμαστε θύματα. Πρέπει να πούμε «όχι» όταν τα ανθρώπινά μας δικαιώματα καταπατούνται στη δουλειά ή στην προσωπική μας ζωή. Πρέπει να πούμε «όχι» σε μία σχέση όταν μας πληγώνει χωρίς ν’ αφήνουμε παραθυράκια για πισωγυρίσματα, αλλιώς θα καταλήξουμε το παιχνιδάκι κάποιου. Κι αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα.
Κάποιες φορές πρέπει να λέμε «όχι» και στον εαυτό μας και να το εννοούμε. Είναι θέμα εκπαίδευσης του μυαλού και πειθαρχίας. Όλοι θαυμάζουν τους ανθρώπους με πειθαρχία γιατί αυτοί είναι συνήθως οι πιο πετυχημένοι. Ποδοσφαιριστές παγκόσμιας εμβέλειας που πέραν απ’ την πολυτέλεια, ακολουθούν ένα αυστηρό καθημερινό πρόγραμμα, ολυμπιονίκες, διεθνείς τραγουδιστές, όλοι αυτοί έχουν ένα κοινό: την πειθαρχία. Ένα πειθαρχημένο άτομο θα πει πολλά «όχι» που θα του ανοίξουν πολλές πόρτες και θα τον κάνουν πετυχημένο.
Τα ίδια ισχύουν στη φιλία και στον έρωτα. Αν συνεχώς τα «όχι» μας γίνονται «ναι», χωρίς να το καταλάβουμε, γινόμαστε ο αδύναμος κρίκος σε μια σχέση. Η ανθρώπινη φύση είναι τέτοια που ελκύεται απ’ την εξουσία και τη δύναμη. Ειδικά, όταν αυτή η εξουσία πάνω μας του δίνεται απλόχερα, θα την πάρει και θα την εκμεταλλευτεί όπως μπορεί. Έτσι, όπως κάποιος θέλει να έχει εξουσία και δύναμη σε κάθε σχέση, τη σέβεται και όταν τη βλέπει στους άλλους.
Βάζοντας όρια με τα «όχι» σου εκεί που πρέπει, προστατεύεις τον εαυτό σου και κερδίζεις τον σεβασμό του άλλου. Λίγοι αγαπάνε τους αδύναμους κι ακόμα πιο λίγοι δε θα προσπαθήσουν να πάρουν από σένα όσα περισσότερα μπορούν. Φτάνει να μην τους αφήσεις. Ίσως να είναι κι ο μοναδικός τρόπος τελικά για να τους κερδίσεις πραγματικά. Λέγοντάς τους «όχι» όταν κάτι σε προσβάλλει ή σε πληγώνει.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη