Γιατί πρέπει να ρωτάμε ο ένας τον άλλον τις αντωνυμίες μας;

Ζούμε σε μια κοινωνία που όλοι μας νιώθουμε πως πρέπει να μπούμε σε κουτάκια, να βάζουμε ταμπέλες στους εαυτούς μας, για τα πάντα, ο,τι και να κάνουμε, από τον τρόπο που μιλάμε μέχρι και το στυλ τον ρούχων που επιλέγουμε. Να βάζουμε ταμπέλες στα συναισθήματά μας, να κατηγοριοποίουμε μέχρι και τον τρόπο που περπατάμε, κινούμαστε, ζούμε, για το πώς νιώθουμε για τον ίδιο μας τον εαυτό.

Κάπου εδώ έρχονται άνθρωποι που δε νιώθουν ούτε άντρας ούτε γυναίκα ή ακόμα μπορεί να νιώθουν άλλες μέρες περισσότερο άντρας κι άλλες περισσότερο γυναίκα. Ήρθε η ώρα να μάθεις για τον όρο non-binary. Είναι ένας όρος που παρόλο νομίζεις ότι κατηγοριοποιεί μια ομάδα ανθρώπων, στην ουσία έρχεται για να τους απελευθερώσει από την έννοια του βιολογικού φύλου και να τους δώσει τη δυνατότητα να ταυτιστούν με το κοινωνικό, το οποίο μπορεί να διαφέρει ως και αντιδιαμετρικά με το βιολογικό τους. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για έναν όρο-ομπρέλα, ο οποίος στον πιο απλό ορισμό του ξεφεύγει από τον παραδοσιακό ορισμό του «άνδρας» ή «γυναίκα». Ωστόσο, υπάρχουν αναρίθμητοι τρόποι με τους οποίους μπορεί κάποιος να είναι nonbinary και τα nonbinary άτομα δε χρειάζεται να μοιάζουν ή να συμπεριφέρονται στο σύνολό τους με τον ίδιο τρόπο για να ενσαρκώσουν τον όρο. Δε χρειάζεται να δώσουν ένα συγκεκριμένο φύλο στο άτομό τους,  ή να αποφασίσουν να βάλουν κάποια ταμπέλα η οποία θα παραμείνει σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Τι συμβαίνει όμως με τα pronouns;

Δεν μπορείς πάντα να ξέρεις ποιες είναι οι αντωνυμίες κάποιου κοιτάζοντάς τον. Το να ρωτάς, λοιπόν, και να χρησιμοποιείς σωστά τις αντωνυμίες κάποιου (αυτός αυτή αυτό) είναι ένας από τους βασικότερους τρόπους για να δείξεις τον σεβασμό σου στην ταυτότητα φύλου του. Όταν κάποιος αναφέρεται με λάθος αντωνυμία σε ένα άτομο, μπορεί να τον κάνει να αισθάνεται ασέβεια, απαξίωση, απόρριψη, αποξένωση ή δυσφορία (συχνά όλα τα παραπάνω). Όλες οι μεγάλες επαγγελματικές αμερικανικές ψυχολογικές και ψυχιατρικές ενώσεις αναγνωρίζουν ότι η χρήση γλώσσας χωρίς αποκλεισμούς για τους ΛΟΑΤΚΙ+ νέους και ενήλικες μειώνει δραστικά τις εμπειρίες κατάθλιψης, κοινωνικού άγχους, αυτοκτονικού ιδεασμού και άλλων αρνητικών παραγόντων ψυχικής υγείας. Είναι προνόμιο να μη χρειάζεται να ανησυχείς για το ποια αντωνυμία θα χρησιμοποιήσει κάποιος για εσένα με βάση το πώς αντιλαμβάνεται το φύλο σου, και το αντίστροφο. Αν έχεις αυτό το προνόμιο, αλλά δε σέβεσαι την ταυτότητα φύλου κάποιου άλλου, δεν είναι μόνο κοινωνικά ρατσιστικό, αλλά και καταπιεστικό.

Στην προκειμένη φάση, γνωρίζοντας ένα non-binary άτομο, θα πρέπει να κάτσεις να μάθεις, να συζητήσεις και να ρωτήσεις, πριν το χαρακτηρίσεις με οποιοδήποτε pronouns. Γιατί, η προσωπική ελευθερία του καθενός, και το δικαίωμά του να προσδιορίσει τον εαυτό του όπως αυτός επιθυμεί δεν είναι ένα θέμα υπό συζήτηση και υπό διαπραγμάτευση. Και επειδή έχουμε μάθει να τα βάζουμε όλα σε κουτάκια και ό,τι δε μας κάνει να νιώθουμε άνετα το αποξενώνουμε, ήρθε η στιγμή που θα πρέπει να σεβαστούμε την ψυχοσύνθεση εκείνων που δεν είναι εμείς, και να καταλάβουμε πως το γεγονός ότι με κάτι δε συμφωνούμε (αν δε συμφωνούμε) αφορά μόνο εμάς. Μπορεί λοιπόν να μη βρίσκεις ουσία στη διαφοροποίηση της ταυτότητας φύλου, αυτό δε σε απαλλάσσει όμως από την κοινωνική υποχρέωση να χρησιμοποιήσεις την αντωνυμία που το άτομο απέναντί σου σού υποδεικνύει για τον εαυτό του.

Σε κάνει να νιώθεις κάπως άβολα αυτό; Σκέψου πόσο άβολα μπορεί να νιώθει κάποιος άλλος που δε θέλει να κατηγοριοποιήσει τον εαυτό του με τα πρότυπα μιας κοινωνίας και είναι αναγκασμένο να ακούει εσένα και τον κάθε εσένα να τον φωνάζεις «παλικάρι μου» ή «κοπελιά» τη στιγμή που έχει ξεκαθαρίσει πως η αντωνυμία του είναι «they them».

Πώς θα το καταφέρεις στις κοινωνικές σου συναστροφές;

1. Αν δε γνωρίζεις τις αντωνυμίες κάποιου, δεν πειράζει να ρωτήσεις. Μπορείς να πεις: «Ποιες αντωνυμίες χρησιμοποιείς;» ή «Ποιες αντωνυμίες θα ήθελες να χρησιμοποιώ όταν αναφέρομαι σε σένα;»

2. Εξασκήσου! Χρειάζεται πρόθεση για να χρησιμοποιείς με συνέπεια τις σωστές αντωνυμίες κάποιου, αν προηγουμένως χρησιμοποιούσες διαφορετικές αντωνυμίες για το άτομο αυτό ή αν χρησιμοποιείς αντωνυμίες που σου είναι καινούργιες. Αφιέρωσε χρόνο για να εξασκηθείς στο να αναφέρεσαι στο άτομο με τις σωστές αντωνυμίες στη συζήτηση και στη γραπτή επικοινωνία. (Συμβουλή: Ανησυχείς μήπως αποδώσεις λάθος το γένος σε κάποιον σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου; Κάνε ένα γρήγορο “CTRL+F” και ψάξε για οποιαδήποτε χρήση λανθασμένης αντωνυμίας πριν πατήσεις αποστολή.)

3. Αν κάνεις λάθος, ζήτησε συγγνώμη και προχώρα

4. Βοήθησε τους άλλους, διορθώνοντάς τους ευγενικά αν κάνουν λάθος στο γένος κάποιου.

Την επόμενη φορά σκέψου πόσο σημαντικό είναι να κάτσεις και να ρωτήσεις και να μάθεις  τα pronouns κάποιου ανθρώπου, γιατί δεν έχει να κάνει μόνο με μια ταμπέλα, ούτε το κάνει για να σε δυσκολέψει. Έχει να κάνει με έναν τρόπο ζωής, μια ιδεολογία, το πώς ένας άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του. Κι εσύ πρέπει απλά να το σεβαστείς, ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνεις.