Νέοι που έγιναν παραβάτες

«Τα παιδιά που έμπλεξαν», διαβάζεις και αμέσως κάποια εικόνα σχηματίζεται στον δικό σου νου. Είτε αφορά σε κάποιον φίλο, είτε στον ίδιο σου τον εαυτό, δε χρειάζεται να ντρέπεσαι, θα μείνει μεταξύ μας. Για να γίνουν τα πράγματα πιο ξεκάθαρα, δεν αναφερόμαστε σε όλους όσους μπερδεύτηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους, για παράδειγμα με το μηχανογραφικό, αλλά σε όσους πήραν μονοπάτια δύσβατα, απ’τα οποία δύσκολα ξεφεύγει κανείς. Μονοπάτια γεμάτα παρανομίες που διαμόρφωσαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο τη ζωή τους.

Αν δεν έχεις προσωπική εμπειρία από τέτοιες καταστάσεις, μπορεί να θεωρείς ότι είναι εξαιρετικά σπάνιο να συμβεί κάτι τέτοιο, πόσο μάλλον σε σένα ή και σε αγαπημένα σου άτομα. Δυστυχώς όμως δεν είναι ούτε σπάνιο, ούτε δύσκολο. Μόνο στις ΗΠΑ, το 2016 καταγράφηκαν 215000 άνομες πράξεις μεταξύ νέων ηλικίας 12 με 17 ετών. Κάποιοι απ’ τους νεαρούς παραβάτες τείνουν να ακολουθούν τον ίδιο τρόπο ζωής ακόμα και μετά την ενηλικίωση, αφού σύμφωνα με έρευνα των Frechette και Leblanc, το 73% των νέων που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο στα 24 τους χρόνια τους είχαν ήδη ποινικό μητρώο.

Για ποιο λόγο όμως έχουν μεγαλύτερη ροπή προς αυτές τις πράξεις οι νέοι; Με βάση την επίσημη ιστοσελίδα της αστυνομίας, η ηλικία της μέσης εφηβείας θεωρείται η πιο κρίσιμη ως προς τη βαρύτητα, το είδος και τη συχνότητα παράνομων δραστηριοτήτων. Ο νέος θέλει να ζήσει την περιπέτεια, να νιώσει την αδρεναλίνη στα ύψη, να τεστάρει τις δυνατότητές του. Ας μην ξεχνάμε και το ότι ακόμα δεν έχει διαμορφώσει πλήρως την προσωπικότητά του και προσπαθεί ν’ ανακαλύψει το χαρακτήρα του. Ίσως γι’ αυτό, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα περιστατικά αυτά δεν είναι σοβαρά και μετά δεν επαναλαμβάνονται.

Σημαντικό ρόλο επίσης παίζουν και τα πρότυπα του νέου, αν λάβουμε υπόψιν πως πολλές ταινίες και σειρές, προωθούν την επιθετικότητα, τις παραβάσεις στην οδήγηση, τις κόντρες και γενικότερα τις παρανομίες σε μεγάλο βαθμό. Φυσικά οι ταινίες δεν μπορούν να συγκριθούν με τα βιντεοπαιχνίδια, όπου τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Τα παιδιά επηρεάζονται έμμεσα και υποσυνείδητα από μικρά, όταν σπαταλούν ώρες ολόκληρες σε εικονικές κόντρες και παίζοντας με όπλα.

Παρ’ όλα αυτά, σημαντικοί ρυθμιστές αυτής της κατάστασης -όπως είναι φυσικό- είναι το οικογενειακό περιβάλλον, το σχολείο και η κοινωνία. Η βιοτική και κοινωνική κατάσταση του ατόμου, σίγουρα το επηρεάζει, καθώς όταν οι πράξεις του έχουν οικονομικό όφελος, έχει από μεγαλύτερο κίνητρο σε σχέση με έναν νέο που έχει όλες τις ανέσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και ο δεύτερος δεν είναι πιθανό ν’ ακολουθήσει αυτή την τακτική. Αν αναρωτιέστε πώς γίνεται αυτό, είναι απλό και ταυτόχρονα σοβαρό. Στην εποχή που ζούμε η παρανομία έχει γίνει μόδα και μαγκιά. Άρα, αντιλαμβάνεστε πως ανεξαρτήτου οικονομικής κατάστασης, κανείς θεωρεί πως θα αποκτήσει φήμη και όνομα.

Απαραίτητη για πρόληψη τέτοιων φαινομένων είναι η ύπαρξη υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος, όπου ο γονέας ή οι γονείς θα συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή του παιδιού, θα είναι εκεί για να συζητήσουν, να εξηγήσουν ή απλώς ν’ ακούσουν χωρίς να κατακρίνουν ή να δράσουν απερίσκεπτα. Πολλές φορές οι γονείς παρασύρονται από τα πρότυπα του υπερκαταναλωτισμού και ξεχνούν ότι τα αντικείμενα δεν μπορούν να μας καλύψουν ούτε ψυχολογικά ούτε συναισθηματικά. Δυστυχώς όμως υπάρχουν πολλοί νέοι που δε λαμβάνουν την αντιμετώπιση που τους αξίζει από την οικογένεια. Εικόνες, λέξεις, πράξεις, χαράζονται βαθιά μέσα τους, αφήνοντας ανεξίτηλα σημάδια που δεν ξέρουν πώς να θεραπεύσουν.Έτσι, καταφεύγουν σε παρέες χωρίς να μπορούν να διακρίνουν αν οι συγκεκριμένοι φίλοι έχουν θετικό αντίκτυπο  ή όχι, καθώς είναι τόσο μεγάλη η ανάγκη για αποδοχή και ασφάλεια που σχεδόν όποιος τους προσεγγίσει μπορεί να αποκτήσει σημαντικό ρόλο στη ζωή τους.

Έπειτα, όλα βρίσκουν τη σειρά τους. Η ανάγκη της για εκτόνωση, επίδειξη δύναμης, επιβεβαίωση ενηλικίωσης και μαγκιάς είναι μόνο η αρχή. Στη συνέχεια έρχεται η απόδραση μέσω των μαγικών χαπιών, που πολλές φορές εξελίσσεται επαγγελματικά, γιατί το χρήμα είναι γλυκό και παγιδεύει. Το χρήμα αυξάνεται, μαζί και τα όνειρα και πλέον θέλει πολλή δύναμη για ν’ αντισταθείς.

Μέχρι που μία μέρα γίνεται η μεγάλη ανατροπή. Και είτε βγάζεις το καπέλο στο φιλαράκι που κατάφερε και ξέμπλεξε, είτε βγάζεις αναπτήρα να του δώσεις κοντά στου Αυλώνα την εξοχή, είτε αφήνεις λουλούδια και κάνεις μια προσευχή.