Έχετε ακούσει για τους αυτοκαταστροφικούς ανθρώπους, έτσι; Γι’ αυτούς που βρίσκουν ηδονή στο να καταστρέφουν οι ίδιοι αυτά που έχτιζαν καιρό, να βάζουν εμπόδια σε δρόμους διαστάσεων εθνικής, να δημιουργούν προβλήματα σε καταστάσεις που δε θα μπορούσαν να είναι περισσότερο ευνοϊκές. Μπορεί όχι μόνο να έχετε ακούσει γι’ αυτούς, μπορεί να είστε κι εσείς αυτοκαταστροφικά άτομα. Εξάλλου δεν είναι και τόσο σπάνιο είδος.
Το ξέρω γιατί κι εγώ τέτοια είμαι. Σκέψεις για το κάθε μικρό πράγμα που μπορεί να παρατηρήσουμε, ανάλυση στην ανάλυση για το κάθε ασήμαντο που μοιάζει σημαντικό στα μάτια μας. Ένα μυαλό κουβάρι από την υπερφόρτωση πληροφοριών, συναισθημάτων, ενδεχόμενων καταστάσεων.
Βαριόμαστε μες την όποια ευτυχία μας και την καταστρέφουμε με σκέψεις και πράξεις και τσακωμούς γιατί θέλουμε με κάτι να ασχολούμαστε. Θέλουμε κάτι να μας τρώει, κάτι να έχουμε να συζητάμε. Δεν την μπορούμε την αδράνεια, έστω κι αν είναι ιδανική για τους περισσότερους. Έστω κι αν συμβουλεύουμε φίλους να μείνουν μέσα σε σχέσεις όμορφες αλλά αδρανείς, γιατί τους βλέπουμε ευτυχισμένους.
Εμείς όμως πώς θα την αντέχαμε τη στασιμότητα; Πώς θα αντέχαμε οι σχέσεις μας να ήταν ιδανικές στα μάτια τρίτων αλλά στα δικά μας βαρετές και άγευστες; Πώς θα αντέχαμε ανθρώπους που το μόνο που θα είχαν να μας προσφέρουν θα ήταν σιγουριά; Πόσο άδικο και εγωιστικό φαίνεται αλήθεια. Να μη μας αρκούν τα σίγουρα. Να κυνηγάμε τα αβέβαια, τα μπερδεμένα. Εκείνα που κάθε άλλο παρά ξεκάθαρα είναι. Και όταν τελικά καταφέρουμε να τα πιάσουμε, να τα κρατάμε για λίγο και μετά να τα διώχνουμε κι αυτά, μην και καταντήσουν αναμενόμενα.
Πάντα έχουμε μέτρο σύγκρισης για το οτιδήποτε, πάντα διστακτικοί για όποιο επόμενο βήμα, πάντα με κάποια επιφύλαξη. «Μήπως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται; Μήπως έχω παραλείψει στοιχεία; Μήπως να το ξανασκεφτώ;». Να τη χέσω και την επιφύλαξη και τη διστακτικότητα και την υπερανάλυση. Είμαστε ευτυχισμένοι; Είμαστε χαρούμενοι; Είμαστε ικανοποιημένοι, έστω; Τις περισσότερες φορές όχι.
Ζήτημα αν καταφέρουμε τελικά να φτάσουμε στο δικό μας ιδανικό. Παλεύουμε για μια ζωή ξεκάθαρη για μας και το μόνο που κερδίζουμε είναι μερικά λεπτά ευτυχίας και μια αιωνιότητα απάλευτη μες τις σκέψεις και τα αδικαιολόγητα «όχι». Ίσως να μας αρκούν εκείνα τα λεπτά. Ίσως να είμαστε φτιαγμένοι για μερική ευτυχία. Ίσως μόνοι μας να εξαναγκαζόμαστε στα λίγα. Τα πολλά τα φοβόμαστε και τα απωθούμε. Μην και μας κάνουν κακό, μην και καταλάβουν τι είμαστε και μας διώξουν πρώτα. Και τότε τι θα κάναμε; Πώς θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε τη δική τους απόρριψη;
Αρνήσεις και σκέψεις και πάλι αρνήσεις. Έτσι λειτουργούμε, έτσι είμαστε συνηθισμένοι. Συνηθισμένοι στα επικείμενα λάθη, συνηθισμένοι στις επικείμενες συγκινήσεις. Πλάθουμε φαντασιώσεις και ενδεχόμενα σκηνικά που έρχονται να καταστραφούν από εμάς τους ίδιους. Από τις σκέψεις μας πριν κοιμηθούμε, από τις απαντήσεις στις ίδιες σκέψεις μόλις ξυπνήσουμε.
Έτσι κυλάνε τα πράγματα. Αυτοκαταστροφικά και φαινομενικά ανώδυνα. Φαινομενικά ανώδυνα για μας, όχι για τους άλλους. Στα μάτια τρίτων η δική μας κατάσταση φαίνεται παράξενη, παρανοϊκή ίσως. Γιατί στα μάτια τρίτων, οτιδήποτε ασυνήθιστο φαντάζει ξένο και αλλόκοτο. Και δε θα το επέλεγαν. Ούτε εμάς θα επέλεγαν. Θα προτιμούσαν κάτι οικείο για εκείνους, κάτι που θα τους προσέφερε τη σιγουριά και την ασφάλεια που ποτέ δε θα μπορούσαμε να τους δώσουμε.
Αυτοκαταστροφικοί λοιπόν. Αυτοκαταστροφικοί με τις σχέσεις μας, με τις συναναστροφές μας, μ’ εμάς τους ίδιους. Κι αν όχι απόλυτα αυτοκαταστροφικοί, ίσως ξεροκέφαλα επιλεκτικοί. Να μη δεχόμαστε τα συνηθισμένα, να μην κάνουμε χώρο για τα αναμενόμενα. Μια ζωή να ψάχνουμε για κάτι που κι εμείς δεν ξέρουμε αν θα το βρούμε. Να έχουμε δεδομένα τα ανυποχώρητα, να φλερτάρουμε με τα απαγορευμένα.
Κι αν κάποια στιγμή, μέσα στις τόσες σκέψεις και τα τόσα ερωτηματικά, καταφέρουμε να βγάλουμε μια κάποια άκρη, ίσως να καταφέρουμε να βρούμε και τη δική μας ιδανική ευτυχία. Να μην την καταστρέφουμε άλλο. Να μην την ποδοπατάμε, να μην τη διώχνουμε. Να την κρατήσουμε δίπλα μας. Να τη φωνάζουμε «θησαυρέ μου» και να ξέρουμε ότι είναι για μας. Για μας και τον αυτοκαταστροφικό μας εαυτό.
Eπιμέλεια Κειμένου Μαριάννας Συμεωνίδη: Σοφία Καλπαζίδου