Πρόσφατα διάβασα κάπου τη φράση «Αν όλοι εξέφραζαν αυτά που νιώθουν, ο κόσμος μας θα ‘ταν καλύτερος». Σκέφτηκα πως αυτός που το ‘γραψε έχει πολλές προσδοκίες από τον άνθρωπο. Θέλει να τον πάει κατευθείαν στο Πανεπιστήμιο, ενώ δεν έχει βγάλει καν το Δημοτικό. Να πούμε αυτά που νιώθουμε; Εδώ, άνθρωπέ μου, υπάρχουν άνθρωποι που δεν εκφράζουν καν αυτά που σκέφτονται. Τ’ απλά, τα καθημερινά, αυτά που πρέπει οπωσδήποτε να ειπωθούν, για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, ασάφειες, κρυφές σκέψεις ή βιαστικά συμπεράσματα. Ας φανερώσουμε πρώτα αυτά που κρύβονται στο κεφάλι μας και μετά πάμε και στα ενδότερα της καρδιάς. Από ‘κεί θα ξεκινήσει ο κόσμος να γίνεται καλύτερος.
Κάτι που σίγουρα χαίρεται ο άνθρωπος είναι η ελευθερία του. Ελευθερία επιλογής, λόγου, έκφρασης. Μην τις σκλαβώνεις τις σκέψεις σου, όποιες κι αν είναι αυτές! Πρέπει να εκφράζεις τη γνώμη σου, ακόμη κι αν δεν αρέσει στους συνομιλητές σου. Είναι προτιμότερο να δημιουργείς κάποιες φορές εντάσεις μ’ αυτά που θα ξεστομίσεις, παρά να εκρήγνυνται μέσα σου. Σου λένε την άποψή τους κι αυτό σου δίνει το δικαίωμα να πεις κι εσύ τη δική σου. Αυτή που εκφράζει τις δικές σου ιδέες, τις δικές σου σκέψεις και που δεν πρέπει να την κρατάς μέσα σου από φόβο μη δε γίνει αποδεκτή απ’ τους άλλους.
Εμείς, λοιπόν, που λέμε τη γνώμη μας και δε μας νοιάζει τίποτα, έχουμε κάνει το πρώτο επιτυχημένο βήμα. Εκφράζουμε τις σκέψεις μας! Και τώρα που περάσαμε το «Δημοτικό» με άριστα, τα μαθήματα δυσκολεύουν λίγο, όσο ανεβαίνουμε τάξεις. Είναι σπουδαίο να ‘χεις την ελευθερία να διαμορφώνεις και να εκφράζεις την προσωπική σου τοποθέτηση για κάθε θέμα πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη, αλλά είναι ακόμη σπουδαιότερο να ‘χεις φιλτράρει καλά αυτά τα οποία υποστηρίζεις. Πώς; Μα με τη γνώση! Τη γνώση που σου προσφέρει η παρατήρηση, η μάθηση, ακόμη κι η ανταλλαγή απόψεων. Ν’ αργείς να σχηματίσεις γνώμη. Μην πας σ’ έναν επιστήμονα του Cern για να του πεις πως όλες οι μορφές της ύλης αποτελούνται από σωματίδια και να καμαρώνεις πως έκανες μαζί του συζήτηση στο επίπεδό του, ούτε σ’ έναν γιατρό που τιμά τον όρκο του κι έχει σώσει αφιλοκερδώς εκατοντάδες ζωές, για να υποστηρίζεις με φανατισμό πως όλοι οι γιατροί χρηματίζονται. Να λες τη γνώμη σου, αλλά να την αλλάζεις όταν είναι λανθασμένη.
Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που αντιδρούν σ’ ό,τι κι αν πούμε. Εκείνοι που έχουν μάθει να τους χαϊδεύουν τ’ αυτιά κι όταν ακούνε τις αλήθειες, που το στόμα μας θέλησε να μοιραστεί μαζί τους, μας επιτίθενται συνεχώς. Εκείνοι που σου λένε «θέλω ν’ ακούσω και τη δική σου γνώμη» αλλά εννοούν πως μπορείς να την πεις μόνο αν συμφωνεί με τη δική τους. Αυτοί είναι ίσως ο μόνος λόγος που θα πρέπει να συνεχίζουμε να λέμε την άποψή μας, για να διαφοροποιούμαστε από ‘κείνους. Ο φανατισμός ποτέ δεν κέρδισε κανέναν. Εγώ προσωπικά όπου κι αν τον συναντώ, απομακρύνομαι.
Το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου πρέπει να τ’ αξιοποιούμε. Να λέμε αυτό που σκεφτόμαστε, για να μαθαίνουμε στους ανθρώπους να δέχονται τη διαφορετικότητα. Αυτό που σκεφτόμαστε πηγάζει από μας, αυτό είμαστε! Κι είμαστε άνθρωποι που ‘χουμε δεχθεί τις σκέψεις μας, τις υποστηρίζουμε και δεν υιοθετούμε συνεχώς σκέψεις άλλων. Ξέρω κάποιοι θα το θέλατε, αλλά δεν το κάνουμε. Θεωρούμε τις αντιρρήσεις, τις διαφωνίες, τις ατέλειωτες συζητήσεις και τις αναλύσεις δείγματα υγείας. Ζούμε κι εισπράττουμε το κάθε ερέθισμα σ’ αυτήν τη ζωή διαφορετικά. Ποιο το κακό;
Άσε που σε διευκολύνουμε και στο να δεις ποιοι πραγματικά είμαστε. Αυτά που ανοιχτά δηλώνουμε, που με πάθος υποστηρίζουμε και σ’ αυτά που με τίποτα δεν υποχωρούμε δείχνουν αν τελικά θα μπορέσεις μαζί μας να συναναστραφείς, να μας εμπιστευτείς, να θες να δεις τη «συνέχεια», να μας αγαπήσεις ή όχι. Δε θα βασανίζεσαι από σκέψεις για το τι σκεφτόμαστε, ούτε θα νιώθεις πως κάτι σου κρύβουμε. Εμείς οι παρορμητικοί, που με τίποτα δεν κρατάμε μέσα μας αυτό που μας ενοχλεί, αυτό που μας προσβάλλει αλλά κι αυτό που μας αρέσει, είμαστε σίγουρα άνθρωποι που δε θα ‘πρεπε να μας φοβάσαι. Έχεις δικαίωμα να μας συμπαθείς ή όχι, αλλά το δικαίωμα να μας φιμώσεις δεν το ‘χεις!
Τα ‘χουν πει κι οι σοφότεροι: «Πραγματικά ελεύθερος είναι ο άνθρωπος που άφοβα προχωράει τη σκέψη του ως το τέλος». Και το τέλος είναι αυτή η σκέψη να φτάσει στ’ αυτιά σου. Σ’ αρέσει δε σ’ αρέσει.
Επιμέλεια Κειμένου Μαριάμ Πολυγένη: Ιωάννα Κακούρη