«Το θέμα δεν είναι πού κοιτάς, αλλά τι βλέπεις» διάβασα πάλι, σε μία από αυτές, τις δημοφιλείς εικόνες αναρτήσεων στο facebook. Έκλεισα βιαστικά το laptop γιατί είχα αργήσει για τη βραδινή μου έξοδο και κατέβηκα γρήγορα τα σκαλιά της πολυκατοικίας έχοντας στο μυαλό μου αυτή τη φράση.
Ήταν μια φράση που στάθηκε η αφορμή για ν’ αλλάξει ο τρόπος που αντιμετωπίζω ανθρώπους και καταστάσεις.
Τι εννοούσε ο ποιητής;
Ότι δεν παρατηρώ με τη δέουσα προσοχή ή ότι δεν αποκωδικοποιώ σωστά ό,τι βλέπω;
Από εκείνο το βράδυ, άρχισα σιγά-σιγά να εξασκώ την τέχνη της παρατήρησης. Γιατί περί τέχνης πρόκειται, και μάλιστα πολύ μεγάλης.
Το να παρατηρεί κανείς είναι σαν να ‘χει μπροστά του μια ιστορία από εικόνες. Κι αυτές τις εικόνες είναι που πρέπει ο καθένας ν’ αποκωδικοποιεί για να φτάνει στην αλήθεια. Πολλές φορές ο νους μας κρύβει την αλήθεια, αφού από το επιφανειακή μας πρώτη ματιά, έχουμε ήδη δημιουργήσει μια εικόνα για τους άλλους, χωρίς να έχουμε εμβαθύνει σε αυτή.
Όλα κρύβονται στις λεπτομέρειες.
Ξέρετε πόσο διαφέρει μια ρυτίδα καλοπέρασης σ’ ένα ηλικιωμένο ζαρωμένο πρόσωπο, από μια ρυτίδα δύσκολης ζωής, γεμάτη θυσίες για την επιβίωση; Πολύ!
Σαν να τις έχει κάνει ο Θεός ή η ζωή διαφορετικές, για να μπορείς να τις διαβάσεις, όπως διαβάζουν οι χειρομάντες το μέλλον από την παλάμη σου και το κάθε αποτύπωμα είναι μοναδικό.
Έχετε παρατηρήσει τα ερωτευμένα ζευγάρια;
Τα συναισθήματά τους μπορεί να είναι ίδια, αλλά κάθε ζευγάρι έχει το δικό του διαφορετικό κώδικα επικοινωνίας που δημιούργησε και κανείς άλλος δε θα μπορέσει ποτέ να καταλάβει.
Ακόμη κι ο τρόπος που κινείται ένας άνθρωπος μαρτυρεί πολλά. Αν είναι γρήγορος, καταλαβαίνουμε αμέσως ότι πρόκειται για άτομο δραστήριο. Αν είναι αργός και νωχελικός, νιώθουμε πως από δίπλα μας περνά κάποιος που έχει αρκετό χρόνο στη διάθεσή του. Κι όμως! Ίσως ένα πιο προσεκτικό βλέμμα, να μαρτυρούσε πως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Ίσως ο άνθρωπος που περπατά χαλαρά δίπλα μας να ‘χει πολλές υποχρεώσεις και δουλειές σήμερα, αλλά να επέλεξε να μη πάει σε καμιά, γιατί κάτι τον βασανίζει ή το αντίθετο. Δε χωρά σε κλειστούς χώρους η χαρά του και θέλει να τη μοιραστεί με όλους.
Αν δίναμε την ανάλογη προσοχή σε εκείνον, ίσως ανακαλύπταμε πράγματα που μας διέφυγαν στις πρώτες ματιές.
Κι αυτό είναι ένα λάθος που κάνουμε όλοι μας συχνά.
Παρακολουθώ με τους φίλους μου ένα reality show ανάδειξης νέων καλλιτεχνών και μένουμε στο ωραίο κι αποκαλυπτικό φόρεμα της διαγωνιζόμενης, στην ωραία της φωνή κι αρχίζουμε να ψηφίζουμε πριν καν τελειώσει η εμφάνιση της. Έχουμε βγάλει ήδη το συμπέρασμα αν «τα πήγε καλά» κι έχουμε αρχίσει τις προβλέψεις για την πρωτιά της. Λίγα δευτερόλεπτα σωστής παρατήρησης παραπάνω και θα είχαμε προσέξει, το τρέμουλο στο χέρι της, τη γρήγορη αναπνοή της και την αστάθεια του βήματός της, όταν έμπαινε στην σκηνή.
«Τι θα άλλαζε;» θα μου πείτε.
Αυτό που θα άλλαζε είναι ότι θα φανερώναμε τα κρυμμένα.
Υπάρχει κρυμμένη ομορφιά γύρω μας στο καθετί. Στους δρόμους, στους ανθρώπους, ακόμη και μέσα στους πιο σκληρούς ή άσχημους χαρακτήρες. Υπάρχει όμως και ψέμα, υποκρισία κι ασχήμια, ακόμη και στους πιο όμορφους χαρακτήρες.
Όλοι μας έχουμε δεχθεί εικόνες που στηρίζονται σε συμπεράσματα άλλων.
«Είναι σπουδαίος άνθρωπος. Τον διακρίνει ήθος, ηρεμία»
Είναι όμως πράγματι έτσι;
Ο φαινομενικά ήρεμος είναι και καλός;
Για να διαπιστώσεις αν αυτό ισχύει, θα πρέπει να δίνεις όλη σου την προσοχή στις κινήσεις, τις εκφράσεις, ακόμη και τις φράσεις του ατόμου που εξετάζεις. Θα πρέπει να έχεις καταφέρει να μην εμπλέκεται στην παρατήρησή σου η γνώμη που ο νους σου έχει δώσει από πολύ νωρίς, σαν μια γραμματέας που τα κάνει όλα βιαστικά για να σου δείξει με κάθε τρόπο πόσο καλή είναι για «να πάρει τη δουλειά».
Το έχει πει κι ο Σαββόπουλος: «Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα». Ένα μικρό παιδί παρατηρεί τα πάντα για πρώτη φορά, γεμάτο περιέργεια, όρεξη, ένταση κι άφθονο χρόνο στη διάθεσή του.
Αυτό είναι το μυστικό!
Να παρατηρούμε τους ανθρώπους με την όρεξη ενός μικρού παιδιού που θέλει να μάθει τα πάντα γι’ αυτούς.
Να γνωρίζουμε την κάθε κίνηση των αγαπημένων μας προσώπων και να αντιλαμβανόμαστε το κάθε τους ξενέρωμα, από το μικρό τους μειδίαμα στα χείλη.
Να παρατηρούμε τη γειτόνισσα κάθε πρωί με τι στοργή περιποιείται το βασιλικό και τα γεράνια της και να τα έχουμε αγαπήσει κι εμείς μαζί της, αφού η εικόνα αυτή μας στοιχειώνει όμορφα, κάθε φορά που ανοίγουμε το παράθυρο και δε θα θέλουμε να χαθεί από το οπτικό μας πεδίο.
Το ιδανικό, βέβαια, θα ήτανε να μπορούσαμε να βλέπαμε τους ανθρώπους πώς ενεργούν όταν βρίσκονται τελείως μόνοι, εκεί όπου δε μπορούν να υποκριθούν. Τότε είναι που θα πέφταμε από τα σύννεφα, όταν θα διαπιστώναμε πως κακώς καταδικάσαμε τον άλλον ή και το αντίθετο.
Κι αν αναρωτιέστε πού θα βρούμε το χρόνο ν’ ασχοληθούμε με το να παρατηρούμε τον κάθε συνομιλητή μας προσεκτικά, θα σας απαντήσω ότι δε χρειάζεται περισσότερος χρόνος από αυτόν που ήδη του αφιερώνουμε.
Η ανταμοιβή της παρατήρησης είναι η αποκάλυψη.
Κι αφού βρούμε τον τρόπο να μας αποκαλυφθούν οι «μυστικές ιδιότητες» του κάθε ανθρώπου δίπλα μας, είναι καιρός να περάσουμε στη δυσκολότερη πίστα του παιχνιδιού.
Είναι καιρός να θέσουμε σε φάση παρατήρησης τον ίδιο μας τον εαυτό! Να ξεκινήσουμε να καλυτερεύουμε μέσα μας. Και να καταλάβουμε επιτέλους ότι ο τρόπος για να ελκύσουμε τον άλλον είναι απλώς να είμαστε ο εαυτός μας.
Στα καλύτερά του!
Όταν κάτι διαθέτει αξία, ο σωστός παρατηρητής θα το αναγνωρίσει αμέσως!