Πόσες ζωές ζήσαμε σε μία ζωή;

Αν κάνουμε μια παύση αυτή τη στιγμή και παρατηρήσουμε όλο το μήκος του χωροχρόνου που έχουμε προχωρήσει στη ζωή μας, αλήθεια, πόσο ανατρεπτική θα βρίσκαμε την πορεία μας ως τώρα; Ο χρόνος μπορεί να περνάει εύκολα όμως μας αφήνει πολύ αλλαγμένους στο βάθος του.

Μια επιθυμητή αναδρομή στις μνήμες του ασυνείδητου κι αμέσως μια συνειδητή ματιά στον καθρέφτη τώρα μπροστά μας. Η όψη διαφορετική, η ματιά περισσότερο συγκεκριμένη, η φωνή πιο ισχυρή, ιδιαίτερα αξιόπιστη, τα βήματα σχεδόν απόλυτα κι ένας νους να αναγνωρίζει απαντήσεις στα ερωτήματα των περασμένων και να δημιουργεί καινούριες απορίες στα συμπεράσματα μιας νεότερης πραγματικότητας.

Το ερέθισμα της μνήμης προκαλείται πανεύκολα. Τριγυρνώντας σε μια γειτονιά που κάποτε ζήσαμε και στα σοκάκια της περπατήσαμε με μια παρέα που πια έχουμε εντελώς χαθεί. Ένα τραγούδι περασμένης εποχής που ήταν κάποτε η παρηγοριά μας σε έναν χωρισμό που με σύμμαχο το χρόνο τελικά καταφέραμε να ξεπεράσουμε την απογοήτευσή μας. Φωτογραφίες παλιές, ξεχασμένα βιώματα, υπερβολικές αντιδράσεις, απίστευτες ιστορίες, μια γλυκιά λησμονιά ότι κάποτε ζούσαμε διαφορετικά και μια απαιτητική ανυπομονησία ότι κάποτε ας ζήσουμε όσο καλύτερα γίνεται.

Η συνειδητοποίηση ότι τα χρόνια περνούν κι έχουν την τάση να μας αλλάζουν είναι κι ο λόγος που χρειάζεται να ανατρέχουμε πού και πού στον καιρό που αφήνουμε πίσω συγκρίνοντας στοιχεία του εαυτού μας ανά περιόδους. Οι αλλαγές λειτουργούν σαν δοκιμές για να αναγνωρίσουμε τα «θέλω» και τα «δε θέλω» μας. Δοκιμάζοντας τον εαυτό μας, αναγνωρίζουμε λάθη, δεχόμαστε ευκολότερα τα γεγονότα, αποκτούμε πρόθεση στη συγχώρεση.

Καθώς αλλάζουμε εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με διαφορετική ένταση κι αντίδραση. Ίσως παλαιότερα ήμασταν περισσότερο συγκρατημένοι ή ευέξαπτοι, παρορμητικοί ή ανέμελοι, ίσως με λιγότερο θάρρος και τώρα η λαχτάρα μας για περιπέτεια να είναι μεγαλύτερη.

Ουσιαστικά αλλάζουμε και κατασταλάζουμε στην ουσία μας. Αυτοπροσδιοριζόμαστε με σκοπό να κατοχυρώσουμε την απόλυτη μορφή του εαυτού μας σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχουν διάφορες μορφές αλλαγών που θα μπορούσαμε να τις ορίσουμε ως προκαθορισμένες, απρόβλεπτες κι εκούσιες αλλαγές.

Ξεκινώντας ως μικρά παιδιά προστατευμένα να μάθουμε για τη ζωή, έπειτα ως έφηβοι να πλάσουμε το χαρακτήρα μας κι ως ενήλικοι να αποποιηθούμε στοιχεία που δε μας γέμιζαν. Η αθωότητα της παιδικής ηλικίας, το θράσος της εφηβείας, η γείωση της ενηλικίωσης είναι τετριμμένες φάσεις της ζωής με αλλαγές προκαθορισμένες.

Η δομή του εγκεφάλου είναι φτιαγμένη για να μεταβάλλεται, να αναπροσαρμόζεται και να μαθαίνει. Η φυσιολογία μας αναπτύσσεται, μεγαλώνουμε, αλλάζει η εμφάνισή μας, οι ορμόνες τροποποιούνται, δημιουργούνται νέα διαφορετικά ένστικτα ως αποτέλεσμα της εξελικτικής βιολογίας μας. Όπως αλλάζει η σωματοδομή μας μεγαλώνοντας, αλλάζει αντίστοιχα κι η ψυχολογία μας. Άλλη ηλικία, άλλα «θέλω», άλλα «πρέπει», άλλη δομή ζωής, άλλες εμπειρίες εξέλιξης.

Οι αλλαγές αυτές είναι βασικές, οικείες και δεδομένες που θεωρούμε αυτονόητες μιας που σε όλους μας είναι κοινές. Υπάρχουν, όμως, άλλες αλλαγές που φέρνει η μοίρα, απρόβλεπτες, απότομες και δεν είναι σε κανέναν ρυθμισμένες με χρονική ακρίβεια. Ένας αποχωρισμός, μια μετακόμιση, γεγονότα που μας ξαφνιάζουν κι ούτε ξέρουμε πώς να διαχειριστούμε. Χρειάζεται πάντα χρόνος προσαρμογής ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του καθενός μας.

Η προσαρμοστικότητά μας εξαρτάται απ’ την πρόθεση της θέλησής μας να αποδεχτούμε το συμβάν. Η άρνηση προσαρμογής θα φέρει αντίσταση στην ομαλή συναισθηματική μας λειτουργία. Όμως συνήθως τέτοιες αλλαγές μας επαναπροσδιορίζουν. Βιώνουμε συναισθήματα καινούρια, μαθαίνουμε νέους τρόπους δύναμης κι ανακαλύπτουμε τακτικές διαφυγής και βελτίωσης, δείχνοντας τη θέλησή μας να ξεπεράσουμε ό,τι συμβαίνει και να ζήσουμε με την αποδοχή του.

Μπαίνουμε σε διαδικασία αλλαγής άθελά μας, η ζωή μας αλλάζει, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε κι οι ίδιοι εκούσια. Με την ανησυχία του καιρού που περνάει και βλέποντας ίσως πόσο χρόνο χάσαμε ήδη από λάθη ή από άγνοια, μια αλλαγή θα ανανέωνε τη συνήθεια. Κάναμε μέχρι στιγμής ό,τι ξέραμε μα αν μπορούμε πλέον να κάνουμε κάτι με διαφορετικό και πιο ωφέλιμο τρόπο, ας το κάνουμε.

Μία εκούσια αποφασιστική αλλαγή, μία εσωτερική ολική μεταμόρφωση, ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή για να προσδιορίσουμε τις ανάγκες μας πιο προσεγμένα πλέον. Η ιδεολογία, η έκφρασή μας, ο τρόπος της κινησιολογίας μας, η αυτοπεποίθησή μας αλλάζουν, με πρόθεση να γυρίσουμε εκεί όπου ξεκινήσαμε, στη γαλήνη και την ξεγνοιασιά της παιδικότητάς μας. Επιζητούμε χώρο και χρόνο για τον εαυτό μας κι ούτε έχουμε σκοπό να διαπραγματευτούμε την άνεση της ελευθερίας μας.

Ίσως να υπάρχει μια περίοδος της ζωής μας που θα μέναμε για πάντα ή αντίστοιχα μια που δε θα θέλαμε να είχαμε ζήσει καν. Κάθε μορφή του χρόνου μας αποτυπώνει κάτι, όλα κάτι αφήνουν κι όλοι κάπως μας μαθαίνουν. Δε θα μπορούσαμε να ήμασταν ίδιοι με κάθε περασμένο «τότε». Κι ευτυχώς που δεν είμαστε ίδιοι γιατί σημαίνει πως δούλεψε η ζωή μέσα μας. Για να είμαστε τώρα ό,τι είμαστε έπρεπε να περάσουμε όλα όσα περάσαμε και για να γίνουμε ό,τι μπορούμε να γίνουμε θα περάσουμε κι άλλα.

Δε φτάνει να μας αλλάζει ο χρόνος βιολογικά, αλλά να έχουμε το κίνητρο να αλλάζουμε μαζί του ουσιαστικά, να ζούμε ουσιαστικά, με μια εξελισσόμενη προσωπικότητα, που ενώ έπεσε, σηκώθηκε, αντάλλαξε και μοιράστηκε, διδάχτηκε πολλά και δίδαξε άλλα τόσα. Σε κάθε αλλαγή, προχωράμε σε νέο επίπεδο συνείδησης, γεμίζουμε εμπειρίες οι οποίες μας πλάθουν την πείρα της ζωής. Τελικά με τόσες ανατροπές πόσες ζωές μπορούμε να πούμε πως ζήσαμε σε μία ζωή;