Γάμος μετά από διαζύγιο, λογαριασμός δικός σου

Οι εποχές αλλάζουν και μαζί με αυτές αλλάζουν κι οι κοινωνίες. Όχι πάντα προς καλύτερη κατεύθυνση ή στους ρυθμούς που πρέπει. Τουλάχιστον όχι στα σημαντικά κοινωνικά θέματα.

Ανά τους αιώνες βρεθήκαμε γεμάτοι με πολλές προκαταλήψεις κι ιδέες απαρχαιωμένες που είχαν ριζώσει για τα καλά μέσα μας. Δηλώσαμε έτοιμοι να απαλλαχτούμε από αυτές και θελήσαμε να τις αφήσουμε πίσω για να δημιουργήσουμε μία, αν μη τι άλλο, πιο προοδευτική κοινωνία. Χωρίς να ‘μαστε έτοιμοι όμως να αποδεχτούμε ολοκληρωτικά την πρόοδο. Καλωσορίσαμε μονάχα τα κομμάτια που κατά καιρούς μας εξυπηρετούσαν και διευκόλυναν τους σκοπούς μας.

Ο γάμος είναι μία απ’ τις πιο αρχαίες παραδόσεις. Γύρω του έχει χτιστεί μία ολόκληρη ιδεολογία και το γεγονός αυτό καθ’ εαυτόν αποτέλεσε, κι αποτελεί ακόμα και σήμερα, αυτοσκοπό για αρκετούς ανθρώπους. Είτε αυτή η προσέγγιση είναι σωστή είτε είναι λάθος –ανάλογα πάντα με την οπτική γωνία του καθενός– δημιούργησε γύρω της μια σωρεία προκαταλήψεων. Αν κι οι περισσότερες από αυτές, στις μέρες μας, δείχνουν ότι βρίσκονται σε έναν δρόμο εξάλειψης, για πολλά χρόνια καθόρισαν –και δυστυχώς σε μερικές περιπτώσεις καθορίζουν ακόμα και σήμερα– τις ζωές μας.

Εκεί που φωλιάζουν οι περισσότερες στερεοτυπικές πεποιθήσεις είναι στο τέλος του, δηλαδή στο διαζύγιο, τη λήξη του έγγαμου βίου κι τον χωρισμό του ζευγαριού. Μέχρι πριν μερικές δεκαετίες αυτό έμοιαζε κάτι το απαγορευτικό. Οι περιπτώσεις στις οποίες κάποιοι υπέμεναν μια κατάσταση μέσα στην οποία υπέφεραν ψυχολογικά, συχνά ακόμα και σωματικά, υπό τον φόβο να βρεθούν υπόλογοι σε μια κοινωνία καθωσπρεπισμού, αποτελούσαν την πλειοψηφία. Σήμερα φαίνεται ότι επιτέλους έχουμε αρχίσει να εγκαταλείπουμε αυτές τις σκοταδιστικές προκαταλήψεις κι αντιμετωπίζουμε πιο συνετά την έννοια του διαζυγίου.

Το τέλος ενός γάμου σίγουρα δεν είναι κάτι το ευχάριστο, αλλά πολλές φορές είναι η καλύτερη επιλογή για το ζευγάρι. Αν για τους δικούς τους λόγους δεν μπορούν πλέον να συνυπάρχουν, είναι προτιμότερο να ρίξουν την κοινή τους αυλαία και να προχωρήσει ο καθένας όπως επιθυμεί στη ζωή του.

Μερικές φορές είναι δύσκολο να διακρίνεις τον χαρακτήρα κάποιου ακόμα και μετά από πολλά χρόνια γνωριμίας. Οι αντιδράσεις του κι ο τρόπος που διαχειρίζεται τις καταστάσεις είναι πιθανό να αλλάξουν όταν αυξηθούν η πίεση κι οι υποχρεώσεις. Ίσως έρθεις αντιμέτωπος με ένα κομμάτι της συμπεριφοράς του που δεν ήξερες και δεν είχες ξαναδεί, ένα κομμάτι που νιώθεις ότι δεν μπορείς να αντέξεις. Εκεί, λοιπόν, το κεφάλαιο κλείνει, για να ανοίξει το επόμενο.

Είναι, όμως, το διαζύγιο το τέλος; Σίγουρα όχι. Οι λάθος επιλογές είναι ανθρώπινες και το μόνο αρνητικό σ’ αυτές βρίσκεται στο να μην τις αποδέχεσαι. Αυτός ήταν κι ο λόγος, άλλωστε, που για αιώνες ολόκληρους οπισθοδρομικές αντιλήψεις, όπως αυτή κατά του διαζυγίου, αποτέλεσαν μια τεράστια προκατάληψη που οδήγησε ανθρώπους –ειδικά στις πιο κλειστές κοινωνίες– να μην τολμούν καν να το προφέρουν ως λέξη.

Καθένας έχει δικαίωμα να ξαναφτιάξει τη ζωή του. Αν επιθυμεί να ξαναπαντρευτεί δεν πέφτει λόγος σε κανένα κομμάτι του κοινωνικού συνόλου. Η ιδέα ότι κάποιοι πιθανόν να ενοχληθούν κι ίσως να σχολιάσουν αρνητικά ή ακόμα και να μιλήσουν αποτρεπτικά για αυτό, είναι ο αντίλαλος μιας μεσαιωνικής αντίληψης που μέρα με τη μέρα είναι υποχρέωσή μας να την αποβάλλουμε.

Παρ’ όλα αυτά το να δώσει κάποιος στον εαυτό του μια δεύτερη ευκαιρία δεν είναι πάντα εύκολο. Ίσως λόγω της προηγούμενης αρνητικής εμπειρίας, που πολύ πιθανόν να τον επηρεάζει ψυχολογικά, το παρελθόν λειτουργεί αποτρεπτικά. Απ’ την άλλη, το γεγονός ότι κάποιος, τρόπον τινά, απέτυχε στην πρώτη προσπάθειά του για συντροφικότητα κι εν τέλει χώρισε, δυστυχώς κάνει και τους γύρω του να τον αντιμετωπίζουν πιο επιφυλακτικά ως προς την ικανότητά του να διατηρήσει μια πιο σοβαρή σχέση.

Ακόμα και τα παιδιά που έχει ήδη αποκτήσει μπορεί να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στο να ξαναφτιάξει τη ζωή του. Στην κοινωνία μας κυριαρχεί μια ψευδαίσθηση ότι αν κάποιος προσπαθήσει κάτι απ’ την αρχή πάνω σε λευκό καμβά θα ‘ναι καλύτερο, κι έτσι απορρίπτει οτιδήποτε μοιάζει φορεμένο, επειδή το κρίνει χωρίς να το γνωρίζει, με μόνο κριτήριο το πώς φαίνεται.

Όπως κι αν έχει, αν κάποιος ξεπεράσει τις δυσκολίες κι επιλέξει να φτιάξει τη ζωή του για δεύτερη ή ακόμα και για τρίτη ή τέταρτη φορά, δεν πέφτει λόγος σε κανέναν. Δεν πρέπει κανείς να ‘χει κατά νου τον αρνητικό σχολιασμό. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να κρίνουν τους άλλους γιατί αν σωπάσουν, φοβούνται ότι θα κριθούν οι ίδιοι. Εφόσον κάποιος είναι ευτυχισμένος και νιώθει καλά με την επιλογή του πρέπει να κλείσει τα αφτιά του και να ακολουθήσει μόνο την εσωτερική φωνή του.

Η ευτυχία είναι προσωπική υπόθεση και καμιά προκατάληψη, όσο βαθιά κι υποσυνείδητη κι αν είναι, δεν πρέπει να μπαίνει εμπόδιο. Καθένας μπορεί και πρέπει να διαλέξει ποιον θέλει να ‘χει δίπλα του, για να μοιραστεί τη ζωή του. Είναι υποχρέωσή μας να κλείσουμε τα αφτιά στο χθες και να φέρουμε την αληθινή πρόοδο σε μια επιλεκτικά προοδευτική κοινωνία.