Η μόνη πραγματική κληρονομιά είναι η γνώση

Κλείσε τα μάτια σου και φαντάσου ότι κρατάς στα χέρια σου ένα απόκομμα εφημερίδας με ένα αφιέρωμα γραμμένο για εσένα. Μόνο που δεν έχει γραφτεί στο σήμερα αλλά σε κάποια ημερομηνία απ’ το μακρινό μέλλον. Μέσα στην οποία δεν υπάρχεις πια ούτε εσύ ούτε κανένας άλλος που γνώρισες ή που σε είχε γνωρίσει. Μονάχα ένας άγνωστος αρθρογράφος που αποφάσισε να γράψει μερικές παραγράφους. Τώρα άνοιξέ τα και γύρνα πάλι στο σήμερα. Αφιέρωσε λίγο χρόνο και σκέψου τι θα ήταν αυτό που θα ήθελες να είχες διαβάσει. Πώς θα ήθελες να σε θυμούνται και ποια θες να είναι η κληρονομιά κι η παρακαταθήκη που θα αφήσεις πίσω σου, όταν πλέον πάψεις να υπάρχεις.

Η πρώτη σκέψη είναι συνήθως υλιστική. Κάμποσα σπίτια και μεγάλες εκτάσεις πολλών στρεμμάτων γης. Ένα αξιοσέβαστο χρηματικό νούμερο πιστωμένο σε τράπεζες του εσωτερικού και του εξωτερικού. Μια επιχείρηση-αυτοκρατορία με το όνομά σου, που θα γίνει φάρος -τόσο δικός σου όσο και των απογόνων σου.

Όσο μεγάλα και σπουδαία κι αν φαίνονται όλα αυτά, τόσο μικρά κι ασήμαντα γίνονται μέσα στον χρόνο. Τα τούβλα που χτίζεις κάποια στιγμή θα πέσουν και τα στρέμματα που θα αφήσεις πίσω δε θα ‘σαι εκεί να τα διαφυλάξεις. Τα χρηματικά ποσά, όσο υψηλά κι αν είναι, μπορούν να χαθούν πολύ γρήγορα μέσα σε μερικά μόλις βράδια και κάποιες λάθος κινήσεις. Αν πάλι έχεις διαβάσει και λίγη ιστορία, σίγουρα θα ξέρεις ότι καμιά αυτοκρατορία, όσο δυνατή κι αν υπήρξε, δεν άντεξε για πάντα.

Ο χρόνος τα παίρνει όλα και τα σβήνει. Τα υλικά δεν έχουν καμιά δύναμη πάνω του. Κι οι άνθρωποι αφού τα χάσουν, μετά από λίγο παύουν κι αυτοί να τα θυμούνται. Έτσι, η ανάμνησή σου, η υλική ανάμνηση, θα χαθεί κι αυτή με τη σειρά της μαζί με όλα εκείνα πάνω στα οποία την έχτισες.

Αν, παρ’ όλα αυτά, επιμένεις πως αυτά θες να ‘ναι η κληρονομιά σου πιστεύοντας ότι όλα τα παραπάνω είναι θεωρίες και δεν ισχύουν, σκέψου το εξής: Αν δώσεις σε κάποιον κάτι έτοιμο χωρίς τη γνώση για το πώς να το δημιουργήσει ο ίδιος ή έστω πώς να το διαχειριστεί, τότε είναι σαν να πιστεύεις ότι μπορεί να πάρει άριστα σε ένα διαγώνισμα επειδή του έχεις δώσει τις τελικές λύσεις απ’ το λυσάρι, χωρίς όμως καμία πράξη που να τον οδηγεί στο αποτέλεσμα.

Αυτή η μετάφραση, λοιπόν, η υλιστική απόδοση του νοήματος της λέξης, είναι λάθος. Η ουσία της είναι καθαρά πνευματική. Η μόνη κληρονομιά που θα κρατήσει την ανάμνησή σου ζωντανή και θα κάνει όλους αυτούς που θα ‘ρθουν και φύγουν μετά από εσένα να σε θυμούνται, είναι η γνώση που αφήνεις πίσω. Αυτή που θα οδηγήσει τους επόμενους στο να πετύχουν ακόμα περισσότερα από όσα εσύ πέτυχες.

Όλα εκείνα για τα οποία μελέτησες και διδάχθηκες τις ατέλειωτες ώρες που διάβασες και δούλεψες. Όλα τα λάθη και τα σωστά που έκανες ή σου κάνανε και τα μετέτρεψες σε πολύτιμα μαθήματα. Όλες οι εμπειρίες που σε οδήγησαν να γίνεις αυτός που είσαι θεμελιώνοντας τον χαρακτήρα σου. Όλα αυτά τα μικρά που μαζεύτηκαν στο πέρασμα των χρόνων κι έγιναν η γνώση που κέρδισες. Αυτά πρέπει να περάσεις στους επόμενους.

Όμως πάντα υπάρχει κάτι πιο ξεχωριστό για εσένα, που αγαπάς λίγο παραπάνω κι αφιερώνεις τον εαυτό σου και τη ζωή σου εκεί. Επενδύεις ώρες, κόπο κι ιδρώτα. Θυσιάζεις πολλά για να καταφέρεις να γίνεις καλύτερος. Εκεί είναι η κλίση σου κι εκεί νιώθεις πάντα ότι αποδίδεις παραπάνω. Αυτό που σε κάνει να ξεχωρίζεις κι είναι ο λόγος που σε ξέρουν όλοι στο σήμερα. Εκεί έχεις να δώσεις τα περισσότερα.

Αυτά είναι η κληρονομιά σου. Αυτά πρέπει να γίνουν ο λόγος που θα σε μάθουν όλοι στο αύριο. Αν καταφέρεις να περάσεις έστω και λίγη απ’ τη γνώση της ζωής σου στους επόμενους, τους βοηθάς να πάνε πιο μακριά από εσένα και να πετύχουν ακόμα περισσότερα. Τους γλυτώνεις από πολλά λάθη και πιθανές αποτυχίες και τους δίνεις την ώθηση να διαπρέψουν.

Τους δίνεις κάτι που δεν πεθαίνει ποτέ, τη γνώση, ώστε κι αυτοί με τη σειρά τους να κάνουν το ίδιο, κρατώντας την για πάντα ζωντανή. Πολύ πιθανόν να την βελτιώσουν κι αυτοί με τη σειρά τους και να την εξελίξουν ακόμα περισσότερο.

Κι αν η γνώση που κέρδισες σου φέρει και τα υλικά, ας γίνουν κι αυτά μέρος της κληρονομιάς σου. Όχι όμως η βάση της. Ας μη μάθουν να ‘χουν πριν μάθουν να κερδίζουν. Καλύτερα να μάθουν να κερδίζουν και μετά να εξελίσσουν. Θα ‘ρθει η στιγμή που η γνώση τους θα τους δώσει ό,τι χρειάζονται, τόσο στα υλικά όσο και στα πνευματικά, και πάντα θα σε θυμούνται.

Γιατί όταν η κληρονομιά σου είναι η γνώση τότε είσαι καταδικασμένος να ζεις μέσα σε αυτή για πάντα, πολύ απλά γιατί η γνώση δε σβήνει, μόνο προχωράει κι εξελίσσεται. Αν πάλι διάλεξες κάτι πιο υλικό, τότε διάλεξες να σε θυμούνται πάνω σε κάτι που έχει ημερομηνία λήξης.