Εύκολα κρίνουμε, μα ακόμα πιο εύκολα κρινόμαστε. Σε ό,τι λέμε, σε ό,τι κάνουμε πάντα υπάρχει κάποιος θεατός ή αθέατος κριτής, έτοιμος να επιδοκιμάσει ή να αποδοκιμάσει τις λέξεις και τα έργα μας. Φίλοι, οικογένεια γνωστοί κι άγνωστοι είναι μερικοί απ’ τους πιο διάσημους της λίστας μέσα στην οποία θα βρεθούμε πολλές φορές κι οι ίδιοι.
Όσο πιο μεγάλα τα έργα, τόσο μεγαλύτερο και το κοινό που θα κρίνει. Πολλές φορές χωρίς να κατανοεί πλήρως τις συνθήκες και τις δυσκολίες που εμπεριέχει κάθε πράξη. Με γνώμονα το τελικό αποτέλεσμα θα αποφανθεί θετικά ή αρνητικά, πλην ελαχίστων σκεπτόμενων εξαιρέσεων.
Κάθε αθλητής βρίσκεται πάντα αντιμέτωπος με τέτοιες καταστάσεις. Κρίνεται απ’ την επιτυχία του, αλλά τίποτα δεν ακούγεται πιο δυνατά απ’ την αποτυχία του. Σε έναν κόσμο που όλοι, θεωρητικά, χαίρονται με τη νίκη του, μοιάζει αδιανόητο το πόσο γρήγορα την ξεχνάνε, όταν έρθει η αποτυχία. Θαρρείς πως τους κάνει πιο χαρούμενους να τον δουν να πέφτει ηττημένος παρά να στέκεται νικητής.
Η αποτυχία είναι δύσκολη. Κάνει όλες του τις θυσίες –όλα εκείνα για τα οποία μάτωσε σωματικά και ψυχικά, μέχρι να φτάσει στην τελική στιγμή της κρίσης– να μοιάζουν πως πήγαν χαμένες. Δεν είχαν την κατάληξη που ήθελε και που ήλπιζε ότι θα είχαν. Έτσι είναι η ζωή, όμως, και το ξέρει. Αυτή είναι η δουλειά, κάποιος άλλος προετοιμάστηκε καλύτερα από εκείνον και την έκανε στη θέση του. Τον κέρδισε κι εκείνος έχασε. Σκύβει απλά το κεφάλι και γυρνάει πίσω, για να δουλέψει ακόμα σκληρότερα.
Η νίκη είναι ακόμα δυσκολότερη. Φαίνεται αστείο και παράδοξο, αλλά το πιο δύσκολο πράγμα για έναν αθλητή είναι να διαχειριστεί την επιτυχία. Είναι η στιγμή της επιβράβευσής του, όλα όσα έκανε έπιασαν τόπο και κατάφερε αυτό που πάντα ήθελε. Έφτασε εκεί που φανταζόταν κάθε βράδυ, κλείνοντας τα μάτια του, λίγο πριν κοιμηθεί.
Όμως η επιτυχία κρατάει μόνο μερικές στιγμές . Μήνες, ίσως και χρόνια προσπαθειών εξαργυρώνονται σε λίγα λεπτά καταξίωσης. Μόλις κοπάσουν οι πανηγυρισμοί πρέπει να γυρίσει πίσω, στη σκληρή δουλειά και την προσπάθεια, αλλιώς κινδυνεύει να μείνει σε μια πραγματικότητα που σύντομα θα πάψει να ισχύει κι εκείνος δε θα το ‘χει καν καταλάβει.
Το πιο δύσκολο όλων είναι η αποτυχία μετά την επιτυχία. Εκείνες οι στιγμές είναι πραγματικά οι πιο επίπονες και ψυχοφθόρες. Το ότι βρέθηκε στην κορυφή μία φορά δε σημαίνει ότι θα μείνει εκεί για πάντα. Όταν κάποιος άλλος έρθει και του στερήσει αυτό που με τόσο κόπο πέτυχε, τότε όλα όσα έχει κάνει μοιάζουν μάταια. Κάποιος άλλος έχει επισκιάσει την προηγούμενη επιτυχία.
Εκεί οι κριτές του εμφανίζονται σαν φωτεινοί παντογνώστες, υποδεικνύοντας όλα όσα έκανε λάθος κι όλα όσα έπρεπε να είχε κάνει στη θέση τους. Μέσα σε λίγα λεπτά τον κάνουν να φαίνεται ξοφλημένος.
Κανείς δεν υπολογίζει πώς νιώθει ή τι έχει στερηθεί για να φτάσει εκεί που είναι. Στον αθλητισμό ακόμα κι οι μεγαλύτεροι αντίπαλοι συνήθως τρέφουν σεβασμό ο ένας προς τον άλλον. Μπορεί να ανταγωνίζονται, ωστόσο ξέρουν τι θυσίες απαιτούνται για να φτάσει κάποιος ψηλά. Το πρόβλημα είναι οι περισσότεροι που στέκονται απ’ έξω, που δεν ενδιαφέρονται να μάθουν, αλλά είναι πάντα πρόθυμοι να κρίνουν.
Αλήθεια, πόσοι από αυτούς γνωρίζουν όλα αυτά που από μικρό παιδί στερήθηκε; Τις βόλτες που έχασε με τους φίλους του για να προπονηθεί. Τις γιορτές και τις αργίες που εκείνος έπρεπε να μείνει μακριά από την οικογένειά του, δουλεύοντας σκληρά ώστε να βελτιωθεί. Όλες τις σχέσεις που τελείωσε ή που δεν πρόλαβε καν να αρχίσει, λόγω του ελάχιστου προσωπικού χρόνου που μπορούσε να διαθέσει. Τον πόνο πριν και μετά την προπόνηση. Τους σοβαρούς τραυματισμούς που φάνηκαν να του στερούν τα όνειρα, όμως εκείνος κόντρα σε όλα και σε όλους επανήλθε κι έμεινε στο παιχνίδι.
Στερήσεις και θυσίες που οι κριτές του αγνοούν. Ίσως δεν τους νοιάζει καν, γι’ αυτό δεν τις υπολογίζουν. Ίσως βλέπουν σε εκείνον έναν άνθρωπο που πίστεψε και κυνήγησε τα όνειρά του κι αυτό τους κάνει να ζηλεύουν τόσο που τους είναι αβάσταχτο.
Ζηλεύουν το ωραίο σώμα, που με πόνο έχτισε, κι ας κρύβονται πίσω από αυτό δεκάδες τραυματισμοί. Ζηλεύουν την απήχησή του στον κόσμο που άξια κέρδισε, ενώ εκείνοι δεν μπόρεσαν ποτέ να βρουν αποδοχή, παρά μόνο την ώρα που καλυμμένοι πίσω από έναν υπολογιστή γράψανε μερικά πικρόχολα σχόλια. Τις περισσότερες φορές χωρίς καν να έχουν ιδέα ή εικόνα για τι πράγμα μιλάνε. Απλά θυμούνται ότι κάποια στιγμή υπήρξαν κι οι ίδιοι αθλητές για μερικούς μήνες, οπότε θεωρούν ότι είναι αρκετά ειδικοί κι ικανοί για να κρίνουν. Όπως πιστεύουν κι όλοι οι αφελείς.
Τίποτα δεν έρχεται μόνο του στον αθλητισμό. Όλα έχουν κερδηθεί με κόπο, ιδρώτα κι αίμα. Απ’ τη μεγαλύτερη αποτυχία έως και την τεράστια επιτυχία. Μη βιάζεσαι να κρίνεις αυτό που βλέπεις, γιατί δεν έχεις όλη την εικόνα. Απλά το αποτύπωμα μιας καλής ή κακής στιγμής. Όλη η δουλειά, η πραγματική δουλειά, έγινε πολύ πριν δεις ό,τι δεις κι είναι η μεγαλύτερη μάχη που έδωσε κάθε αθλητής κι αθλήτρια πριν βρεθεί σε εκείνη τη στιγμή.
Η μεγαλύτερη νίκη που έχουν πετύχει είναι ότι, είτε βρεθήκανε νικητές είτε βρεθήκανε ηττημένοι, κρατήσανε το κεφάλι τους ψηλά και συνέχισαν να αγωνίζονται.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη