Αν διάβαζες κάπου τον τίτλο «ο κόσμος των λουλουδιών και των ιτιών», τι θα σου ερχόταν συνειρμικά στο μυαλό; Σίγουρα κάτι που αφορά τη φύση, ίσως κάποιο κήπο ή την τέχνη της ανθοκομικής.
Κάπως έτσι λειτούργησα κι εγώ όταν βρέθηκε μπροστά μου ο τίτλος αυτός. Έπεσα έξω, αν και θα μπορούσε να παρομοιαστεί με όλα τα παραπάνω. Άλλωστε μια γκέισα, είναι ξεκάθαρα το πιο όμορφο λουλούδι που θα βρεις ν’ ανθίζει στην Ιαπωνία.
Ο κόσμος αυτός σηματοδοτεί την είσοδο μιας επίδοξης γκέισας στο επάγγελμα και θεωρείται ως ένας από τους πιο εκλεπτυσμένους και πολυτελείς κόσμους που μπορεί να βρεθεί κανείς. Όταν η μαθητευόμενη γίνει πια μια ολοκληρωμένη γκέισα, αυτός θα είναι πλέον ο κόσμος της και η ζωή της.
Οι πληροφορίες που έχουμε για τις γκέισες, αν κρίνω και από τη δική μου αντίληψη, είναι αρκετά εκτός της πραγματικότητας, αφού το εν λόγω επάγγελμα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πορνεία. Θεωρείται μάλιστα μεγάλη τιμή για ένα νεαρό κορίτσι να επιλεχτεί για να πάρει το χρίσμα, διότι αυτό σημαίνει αυτόματα πως έχει χάρη, ομορφιά κι επίπεδο.
Άλλωστε αν εξετάσουμε την ετυμολογία της λέξης θα δούμε ότι προκύπτει η λέξη «καλλιτέχνης», από το πρώτο συνθετικό «γκει» που σημαίνει «τέχνη» και το «σα» που μεταφράζεται ως «άτομο».
Οι μαθητευόμενες γκέισες γνωστές και ως «μάικο», από τη στιγμή που θα επιλεχθούν, περνούν μια πενταετή περίπου θητεία εκπαίδευσης από μια γηραιότερη γκέισα που είναι υπεύθυνη γι’ αυτές και λειτουργεί ως χορηγός, αφού επενδύει περίπου 500.000 δολάρια στην πορεία αυτών των χρόνων. Ταυτόχρονα έχουν ως μέντορα μια επαγγελματία γκέισα, που τους δείχνει τα μυστικά της τέχνης τους.
Πρώτος κι απαράβατος νόμος για τις γκέισες, είναι η απάρνηση του έρωτα ως συναίσθημα. Τον περιφρονούν κι αμφισβητούν την ύπαρξή του ξεκάθαρα, μερικές φορές ακόμα κι από επιλογή. Στη συνέχεια, αποκόπτονται πλήρως από την οικογένειά τους και πλέον έχουν μια καινούρια ζωή ν’ ανακαλύψουν, χωρίς το δικαίωμα να ξαναγυρίσουν στο σπίτι τους.
Σ’ αυτά τα χρόνια εκπαίδευσης η νεαρή γκέισα εξαγνίζεται και αναδιαμορφώνεται, αποκτάει γνώσεις πάνω σε μουσική, λογοτεχνία, παράδοση και χορό, καθώς είναι στοιχεία απαραίτητα για την σταδιοδρομία της. Όταν πια κριθεί έτοιμη να ασκήσει το επάγγελμα, παίρνει τον τίτλο της επαγγελματία και πλέον είναι υπεύθυνη η ίδια για τον εαυτό της.
Όσον αφορά την εμφάνισή της, η γκέισα χρειάζεται περίπου 3 ώρες. Παρ’ όλα αυτά οι ετοιμασίες που ακολουθεί γίνονται τρόπος ζωής αφού δεν αφορούν κάτι παροδικό. Ας πούμε τα μαλλιά της χτενίζονται αυστηρά μια φορά την εβδομάδα σε σφιχτό χαμηλό κότσο, τον οποίο οφείλει να διατηρεί σε τέλεια κατάσταση μέχρι την επόμενη φορά, κοιμώμενη πάνω σε ένα ξύλινο στήριγμα για τον αυχένα. Τα πέλματά της πρέπει να είναι μικρά και μυτερά, γι αυτό και από μικρή ηλικία δένονται περιμετρικά με κορδέλες και πανιά για να πάρουν εν καιρώ το σχήμα που είναι απαραίτητο. Το μακιγιάζ περιλαμβάνει αυστηρά κόκκινο κραγιόν και λευκή επιδερμίδα, ενώ το ρούχο είναι πάντα ένα πανάκριβο κιμονό που αλλάζει απόχρωση με βάση την ιεραρχία τους και την εποχή του χρόνου.
Το έργο της γκέισας διαφέρει πολύ από την εντύπωση που έχουμε στο δυτικό κόσμο. Απαγορεύεται αυστηρά η συνουσία με τον πελάτη, με μοναδικό παραθυράκι την παρθενία της γκέισας, που επιλέγει η ίδια αν θελήσει να δώσει και εν συνεχεία να παραμείνει μόνιμη ερωμένη του κυρίου στον οποίο θα τη χαρίσει. Ο ρόλος της και το καθήκον της είναι να υποδεχτεί τον πελάτη της με έναν εντυπωσιακό χορό και στη συνέχεια να συζητήσει μαζί του τα θέματα της αρεσκείας του. Αυτό απαιτεί φυσικά γνώσεις για ένα ευρύ φάσμα πραγμάτων και φυσικά μια κουλτούρα που οι γκέισες αποκτούν κατά την εκπαίδευσή τους.
Το επάγγελμα δεν έχει ημερομηνία λήξης και η κάθε γκέισα μπορεί να παραμείνει με τον τίτλο αυτό μέχρι το θάνατό της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γιούκο Ασακούσα που είναι 90 χρόνων και ακόμα δηλώνει εν ενεργεία περήφανη γκέισα.
Η αλήθεια είναι πως οι γνώσεις μας για τον κόσμο των λουλουδιών και των ιτιών είναι πολύ περιορισμένες κι αυτό γιατί κρατιούνται ως εφτασφράγιστο μυστικό από τις ίδιες, αφού τις δένει ιερός όρκος σιωπής με τους πελάτες τους. Μοναδική εξαίρεση η Liza Dalby που υπήρξε η μόνη γκέισα του δυτικού κόσμου που κατάφερε να μπει στον κόσμο τους και να ασκήσει το επάγγελμα, δίνοντας έτσι πληροφορίες για να γραφτεί το βιβλίο του Αrthur Golden «Αναμνήσεις μιας γκέισας» , που έγινε αμέσως best seller.
Σήμερα το επάγγελμα της γκέισας φθίνει όλο και περισσότερο καθώς σιγά σιγά οι όρκοι σιωπής χαλαρώνουν και βγαίνουν στην επιφάνεια μαρτυρίες κακοποίησης που θεωρούνται καταδικαστέες από το δυτικό πολιτισμό. Λέγεται μάλιστα ότι η Ιαπωνική κυβέρνηση σκέφτεται να το ορίσει ως παράνομο, μα κάτι τέτοιο ίσως αποβεί μοιραίο για την παράδοση της χώρας και ίσως προκαλέσει τη λαϊκή αντίδραση.
Ό,τι και να λέμε πάντως, θα παραμείνουν σίγουρα στην ιστορία ως εκείνες οι πανέμορφες μελαγχολικές φιγούρες, οι ιέρειες του έρωτα, που τον τιμούν και τον πρεσβεύουν χωρίς καν να πιστεύουν σε αυτόν. Κάτι από άνθρωπο και κάτι από λουλούδι.
Πηγές:
http://jodoiaido.blogspot.gr/2009/01/blog-post_02.html
http://www.tovima.gr/world/article/?aid=617658
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CE%AD%CE%B9%CF%83%CE%B1
Συντάκτης: Γιοβάννα Κοντονικολάου
