Κύπρος, όμορφη και παράξενη πατρίδα

Κύπρος. Χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο έρχονται να θαυμάσουν όλα αυτά που πολλοί λεηλάτησαν και προσπάθησαν να κατακτήσουν. Θάλασσα, ήλιος, υψηλές θερμοκρασίες κι ο απόλυτος προορισμός για διασκέδαση στις καλοκαιρινές διακοπές. Ένας μύθος της θεάς Αφροδίτης, ένα νησί σαν παραμύθι και φυσικά, οι πιο φιλόξενοι κάτοικοι.

Μια βόλτα στα γραφικά σοκάκια της πρωτεύουσας, στην παλιά πόλη, θα σε πείσει για τον πολιτισμό που κουβαλάει μια μοιρασμένη πατρίδα. Ξεκινώντας, περπατάς γύρω απ’ τα τείχη πολλών αιώνων πριν, που περιβάλλουν την παλαιά πόλη. Προμαχώνες, αρχαίες κολόνες κι αγάλματα θα σε κατευθύνουν προς το παλιό υδραγωγείο. Θα ταξιδέψεις σε ανατολίτικα αρώματα, βλέποντας οθωμανικό χαμάμ και τεκέδες. Θα περπατήσεις σε στενά δρομάκια, γνωστά ως «λαϊκή γειτονιά», με παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ταβερνάκια και ναργιλέδες.

Δύσκολο να επιλέξεις σε ποια θάλασσα να κολυμπήσεις όταν βρίσκεσαι σε νησί. Εδώ θα ακούσεις για Μακρόνησο, σπηλιές του Κάβο Γκρέκο, κόλπο κοραλλίων και πολλά άλλα. Όμως, ο δικός μας πραγματικός παράδεισος, βρίσκεται λίγο μακριά απ’ την πρωτεύουσα κι ονομάζεται «Χερσόνησος Ακάμα». Η απόλυτη ηρεμία για ένα αξέχαστο απόγευμα. Βραχώδεις κι αμμώδεις παραλίες, καταγάλανα μαγευτικά νερά, σπηλιές, ενδημικά φυτά και χελώνες καρέτα-καρέτα.

Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο. Την κατεχόμενη γη μας, πολλοί Κύπριοι ακόμη δεν την έχουν επισκεφθεί από τότε που ήχησαν οι σειρήνες του πολέμου. Σύνορα σε μια τόσο μικρή χώρα, με ολόκληρους πολιτισμούς θαμμένους. Ψηλά κάστρα ανάμεσα στα σύννεφα, Βουφαβέντο κι Αγίου Ηλαρίωνα. Ένας τόπος που σταμάτησε ο χρόνος, με συρματοπλέγματα και γκρεμισμένα κτίρια, εδώ και μισό αιώνα.

Αποκλείεται να επισκεφτείς την Κύπρο το χειμώνα και να μην αντικρίσεις ένα φυσικό βιότοπο με εκατοντάδες φλαμίνγκο, κατεβαίνοντας απ’ το αεροπλάνο. Με το πέρασμα των ημερών, θα μάθεις για τα καλά τι σημαίνει η τρέλα η «Λεμεσιανίτικη». Θα ακούσεις σίγουρα τι σημαίνει «Εδώ καρναβάλι, εδώ Λεμεσός». Μια πόλη που μπορούσε να είναι και πρωτεύουσά μας, με πολλές οπτικές, μοντέρνα και φημισμένη για την καρναβαλίστικη παρέλασή της, για τη γιορτή του κρασιού και για τα κάστρα της.

Εικόνες αξέχαστες στο μυαλό μας, είναι η πρώτη φορά που είδαμε παραδοσιακό κυπριακό γάμο, ένα γλέντι που διαφέρει πολύ απ’ όλα τα άλλα ανά τον κόσμο. Όλα ξεκινούν όταν δεις κλειστούς δρόμους σε χωριά. Θα δεις δεξιώσεις γάμων σε πλατείες και θα ακούς τσιαττιστά και κυπριακά τραγούδια. Με συνοδεία μουσικής, θα ξυρίζουν όλοι το γαμπρό, θα ντύνουν τη νύμφη και θα τους ράβουν το κρεβάτι τους, με παιδάκια να κυλούν πάνω για να τους ευχηθούν «καλούς απογόνους».

Περίεργες εικόνες για άλλους λαούς, αλλά στην Κύπρο θα περπατάς στη θάλασσα και θα βλέπεις μέσα καρπούζια (πατίχα όπως τη λέμε) να παγώνουν, να είναι έτοιμα το απόγευμα για να τα απολαύσει όλη η οικογένεια με χαλούμι και ψωμί. Θα μας ακούσεις να μιλάμε δυνατά, σχεδόν τραγουδιστά, όχι για να σου σπάσουμε τα νεύρα, αλλά γιατί σαν λαός όταν μιλάμε κυπριακά πρέπει να μας ακούει κι ο δίπλα μας.

Από γεύσεις δε στερηθήκαμε πότε πιστεύω κάτι και το λέμε συχνά με περηφάνια. Ξεκινάμε από χαλούμια, σεφταλιές, οφτόν και τα κουπέπια μας. «Σαν την σούβλαν ένεσιει, φυσικά», έτσι θα ακούσεις να λέει ο κάθε Κύπριος που ξεκινάει απ’ το πρωί να ψήνει με καλή παρέα και ζιβανία.

Το πιο σίγουρο είναι πως τη νύχτα, όταν κλείνουν τα φώτα, η διασκέδαση δε σταματά. Κυρίως στην Αγία Νάπα, θα βρεις τη νεολαία να ξενυχτά μέχρι να ξημερώσει, μέχρι να δει το φως του ήλιου και μετά να πάει για ύπνο. Ο Κύπριος θέλει μπίρες, μουσική και καλοπέραση. Αν είσαι τυχερός, φυσικά, θα ακούσεις σε κυπριακές ταβέρνες «Τα ριάλια ριάλια τζιαι πούντα» και την «Τηλλυρκώτισσα», προσπαθώντας να πιαστείς από κάποια λέξη για να καταλάβεις ποιο είναι το νόημα του τραγουδιού.

Μια χώρα με πολλές αντιθέσεις σαν τούνελ μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Με ουρανοξύστες, αρχαία θέατρα, υπερπολυτελή πλοία, νεολιθικούς οικισμούς από αιώνες πριν. Με τα ψηλά βουνά του Τροόδους, τους καταπράσινους καταρράκτες των Καλειδωνίων και μικρά γραφικά χωριουδάκια, με γιαγιάδες στους δρόμους να κάθονται να κεντάνε «λευκαρίτικα πετσετάκια» και να παρακολουθούν ό,τι κινείται, παππούδες να κάθονται σε καφενέδες να παίζουν πιλόττα.

Κύπρος, μια όμορφη και παράξενη πατρίδα, μια χώρα με ιδιαίτερη διάλεκτο, ήθη κι έθιμα. Με φιλόξενους ανθρώπους που αναδεικνύουν την κουλτούρα και την ταυτότητά της. Όπως έλεγε κι η γιαγιά μου στα κυπριακά «Τα πολλά λόγια εν φτώσεια». «Σαν το σπίτι του ανθρώπου, μάνα μου, έν έσιει». Έτσι εξηγούνται όλα, πως κάτι περισσότερο θα ήξερε η Αφροδίτη για να μας επιλέξει.