Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας είχαμε φίλο ή συμμαθητή που η ορθογραφία του ήταν η χειρότερη του κόσμου. Ήταν το ίδιο παιδί που αντί για ξύλο έλεγε ψύλλο κι εμείς γελούσαμε μαζί του και τον κοροϊδεύαμε. Πάντα τα παιδιά ήταν οι πιο σκληροί κριτές κι από μικροί ακούμε την κλασσική ατάκα «τα παιδιά είναι παιδιά». Βέβαια δε χρειάζεται να είχαμε απαραίτητα φίλο ή συμμαθητή που είχε παρόμοιο πρόβλημα, είχαμε κι εμείς οι ίδιοι ή ακόμη πιο σωστά, έχουμε.
Το θέμα λοιπόν που μας απασχολεί είναι η δυσλεξία. Σύμφωνα με το απόσπασμα στη Βικιπαίδεια «Δυσλεξία είναι μορφή μαθησιακής δυσκολίας, κατά την οποία το άτομο, μικρής ή μεγάλης ηλικίας, παρουσιάζει δυσκολίες στην ανάλυση των λέξεων σε ακουστικές μονάδες συλλαβιστικής βάσης και στη σύνθεση συλλαβικών ακουστικών μονάδων σε λεκτικά σύνολα με εννοιακό περιεχόμενο. Παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς που έχουν γραπτή γλώσσα και δεν έχει σχέση με τη νοητική καθυστέρηση, λόγω του ότι τα άτομα αυτά είναι πιο δημιουργικά με κυρίαρχη την δεξιά πλευρά του εγκεφάλου.».
Κάποιος που πάσχει από δυσλεξία συχνά εκδηλώνει αδυναμία ακουστικής ή οπτικής αντίληψης, δυσκολία στην ανάγνωση, τη γραφή, διάσπαση προσοχής κλπ. Το πιο περίεργο είναι ότι δεν ξέρουμε για ποιο λόγο συμβαίνει. Ίσως γι ‘αυτό το κρίνουμε τόσο έντονα γιατί δεν το κατανοούμε. Ένα άτομο που πάσχει από δυσλεξία δεν έχει κάποια νοητική στέρηση ή είναι λιγότερο έξυπνο από τα άλλα άτομα. Πολλές φορές μάλιστα το άτομο αυτό είναι μεγαλοφυές όπως ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Τόμας Έντισον κ.α. διάσημοι άνδρες με πνευματικές ικανότητες οι οποίοι ήταν κι αυτοί δυσλεξικοί. Μήπως τελικά εμείς είμαστε οι χαζοί;
Ο όρος δυσλεξία στη χώρα μας είναι παρεξηγημένος γιατί στο άκουσμα της λέξης τη συνδέουμε με κάποια γενική διαταραχή της ομιλίας, ενώ ουσιαστικά περιορίζεται κι αφορά μόνο τον γραπτό λόγο. Αυτά τα άτομα μιλάνε, γελάνε, ερωτεύονται και ζουν όπως όλοι οι άλλοι, απλά γράφουν κάπως ξεχωριστά.
Το ευρύ περιβάλλον ένα δυσλεκτικό άτομο το αντιμετωπίζει ως «χαζό» και γονείς με εκπαιδευτικούς το θεωρούν τεμπελιά να γίνονται τέτοια λάθη. Βέβαια αυτή η αντιμετώπιση ευθύνεται σε μια γενικότερη άγνοια. Η σχέση με συνομήλικους σαφώς δεν είναι εύκολη αφού ο κώδικας επικοινωνίας δεν είναι ο ίδιος. Το άτομο αναγκαστικά γίνεται πιο εσωστρεφές και απομονωμένο.
Είναι δύσκολο κι άσχημο να απομονώνεσαι και να κατακρίνεσαι ως παιδί λόγω μια μαθησιακής δυσκολίας που έχεις. Είναι επίσης απαράδεκτο να μην έχουν πρώτα απ’ όλα οι εκπαιδευτικοί κάποιες βασικές ευαισθητοποιήσεις, ενδιαφέρον και γνώσεις ώστε να ενημερώσουν το γονέα του παιδιού πως έχει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία. Με δυο λόγια, ενημερώσου και κρίνε καλύτερα πριν βιαστείς να κατηγοριοποιήσεις.
Η δυσλεξία δεν είναι ντροπή, ίσα-ίσα πολλοί αναφέρονται σ’ αυτό ως χάρισμα, καθότι έχει παρατηρηθεί πως τα άτομα με δυσλεξία έχουν συνήθως ιδιαίτερα αναπτυγμένες πνευματικές ικανότητες με παραδείγματα μεγαλοφυών παγκόσμιων προσωπικοτήτων.
Με τη σωστή ενημέρωση των γονέων από το σχολικό περιβάλλον κι άλλους αρμόδιους φορείς μπορεί να επιτευχθεί η έγκαιρη διάγνωση της δυσλεξίας. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται ενδιαφέρον, υπομονή και μια ιδιαίτερα λεπτή διαχείριση και σωστή καθοδήγηση απ’ τους ειδικούς. Το ζητούμενο είναι ο καθένας, άσχετα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, να μπορεί να ζήσει ισότιμα κι αξιοπρεπώς.
Στην τελική τα παιδιά αυτά δεν διαφέρουν σε τίποτε απ’ όλα τ’ άλλα και δε θα πρέπει να παραγκωνίζονται και να αντιμετωπίζονται ως νοητικά στερημένα, γιατί δεν είναι. Όλες οι δυσκολίες της ζωής αντιμετωπίζονται αρκεί να έχουμε θέληση, υπομονή και στήριξη.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου