Σκεφτήκατε ποτέ πόσες φορές στην προσπάθειά σας να δικαιολογήσετε το σύντροφό σας, χρησιμοποιήσατε φράσεις και λέξεις που στην ουσία υποτιμούν τον ίδιο σας τον εαυτό; Πολλές φορές επειδή θέλουμε να στηρίξουμε στο έπακρο την επιλογή μας, δεν αντιλαμβανόμαστε οποιοδήποτε αρνητικό στοιχείο μπορεί να ενέχει η συμπεριφορά του συντρόφου μας. Και κάθε φορά που το επισημαίνει κάποιος τρίτος, είμαστε άξιοι να βρούμε και την πιο «γλυκιά» δικαιολογία για τη συμπεριφορά του συντρόφου μας για να χαϊδέψουμε τ’ αυτιά μας. Ωστόσο, δεν αντιλαμβανόμαστε πως με τις δικαιολογίες που χρησιμοποιούμε υποτιμούμε τον ίδιο μας τον εαυτό, έστω κι αν αυτές οι φράσεις ηχούν αθώα στ’ αυτιά μας.
Σας έχω μια λίστα με πέντε εκφράσεις που δεν είναι και τόσο αθώες -τελικά- δικαιολογίες.
«Εντάξει δεν έγινε και τίποτα μωρέ»
Κι όμως έγινε. Δεν μπορείς απλώς να ρίχνεις συγχωροχάρτι κάθε φορά που ο σύντροφός σου προβαίνει σε μια απρεπή συμπεριφορά, κάθε φορά που σε κριτικάρει ή σε ντροπιάζει μπροστά σε τρίτους. Αν αυτό συμβαίνει όταν βρίσκεστε μπροστά σε κόσμο, φαντάσου τι συμβαίνει όταν είστε μόνοι σας! Με το να λες «δεν έγινε και τίποτα» και να επιλέγεις τη σιωπή χωρίς να εκφράζεις τη δική σου θέση, κάθε φορά που εκδηλώνει τέτοιου είδους συμπεριφορά, μήπως δε νιώθεις αρκετά άνετα να εκφράσεις τα συναισθήματά σου; Μήπως καταπιέζεις κι υποτιμάς τη «φωνή» που έχεις μέσα σου κι έτσι τον εαυτό σου;
Κι αν ο φόβος σου να κάνεις μια συζήτηση περί του θέματος, είναι ότι θα ακούσεις από τον σύντροφό σου ότι «τον πρήζεις, τον κουράζεις, τον ζαλίζεις», σκέψου ότι αυτό ίσως αποτελεί ένα σημάδι ότι σου ασκεί ψυχολογική και λεκτική βία. Μην ξεχνάτε ότι η επικοινωνία κι η συζήτηση είναι το κλειδί για μια υγιή σχέση. Μην κλείνετε τα μάτια και τ’ αυτιά σας.
«Δε θα το ξανακάνει. Μου είπε θα αλλάξει»
Αυτό που έκανε μια φορά, είναι πολύ πιθανό να το κάνει ξανά. Σε χτύπησε, σου μίλησε άσχημα, σε περιφρόνησε; Πρόσεξε γιατί μάλλον θα το κάνει ξανά. Να σημειωθεί ότι υπάρχουν κι έρευνες που καταδεικνύουν ότι το «δε θα το ξανακάνει» είναι η πρώτη δικαιολογία που χρησιμοποιούν άτομα που έχουν κακοποιηθεί από τους συντρόφους τους. Εσύ, πόσες φορές το είπες αυτό για να δικαιολογήσεις τον σύντροφό σου; Μπορεί φαινομενικά να είναι πολύ αθώα φράση, αλλά αποτελεί ψεύτικη πεποίθηση ότι μια κακιά συμπεριφορά του συντρόφου μας δε θα επαναληφθεί. Οπότε, θα ’λεγε κανείς πως -μάλλον- μια ψεύτικη δικαιολογία είναι.
Ένας άνθρωπος δεν αλλάζει τόσο εύκολα συμπεριφορά και συνήθειες. Το προσπάθησε κι ο Φρόιντ κι άλλοι συνάδελφοί του με τη «μέθοδο άμβλυνσης και διαχείρισης χαρακτηριστικών». Όμως και για να πούμε και του στραβού το δίκιο, βασική προϋπόθεση για ν’ αλλάξει δεν είναι το τι θέλεις εσύ, ο αισιόδοξος, αλλά ο σύντροφός σου.
«Κατά βάθος, νοιάζεται για μένα»
Για να το ξεκαθαρίσουμε, αν νοιάζεται για σένα, δε σου αφήνει σταλιά αμφιβολίας περί τούτου. Όταν σε αγνοεί, όταν υποτιμά τα θέλω σου, όταν εσύ θες να κάνετε πράγματα μαζί, και ο σύντροφός σου στον κόσμο του, επιλέγει να κάνει πάντα τα δικά του, μήπως νοιάζεται για τον εαυτό του παρά για σένα; Το «κατά βάθος νοιάζεται για μένα» που λες, θα πρέπει να κρούει τον κώδωνα κινδύνου κάθε φορά που το λες. Όντως νοιάζεται για σένα, ή εσύ για άλλη μια φορά αγνοείς ακόμη ένα σημάδι, υποτιμώντας και πάλι τον εαυτό σου;
«Έχει πάρα πολλές δουλειές και δε θέλω να ’μαι ένας φορτικός σύντροφος ζητώντας να βρεθούμε»
Όσο απασχολημένος κι αν είναι κάποιος, όσες δουλειές κι αν έχει, όταν ο σύντροφός σου θέλει να σε δει και να περάσετε χρόνο μαζί, θα βρει τον τρόπο. Οι πολλές δουλειές τρώνε τον αφέντη να σκέφτεσαι κάθε φορά που σου ’ρχεται να δικαιολογήσεις το ταίρι σου. Το να μην αφιερώνει χρόνο και χώρο σε σας, είναι ένα δείγμα ασέβειας προς το πρόσωπό σου. Εσύ δουλειές δεν έχεις; Μια σχέση για να επιβιώσει χρειάζεται και τους δύο. Χρειάζεται αφοσίωση από κοινού.
«Θέλει χρόνο»
Αυτή κι αν είναι η επιτομή των δικαιολογιών. Όταν σου ζητάει χρόνο γιατί δεν είναι σε φάση για σχέση, βέβαια, το καταλαβαίνεις απ’ την αρχή. Βλέπεις τα σημάδια. Εθελοτυφλείς απλώς και λες σαν πεισματάρης έφηβος «εγώ θα προσπαθήσω κι όπου βγει». Όταν λέει κάποιος πως θέλει χρόνο, μάλλον δε θέλει σχέση, ή δεν ξέρει τι θέλει. Γιατί πας και μπλέκεις τότε; Πού είναι ο σεβασμός στο άτομό σου, λοιπόν;
Κάθε φορά που πας να δικαιολογήσεις τον σύντροφό σου, αναλογίσου πρώτα μήπως οι φράσεις που χρησιμοποιείς είναι δικαιολογίες κι υποτιμούν εσένα. Δε λέω να μη ρίχνουμε νερό στο κρασί μας, αλλά να σεβόμαστε το είναι μας, τον εαυτό μας. Να κρατάμε ψηλά την αυτοεκτίμησή μας. Κι αν κάποιος δικός σου άνθρωπος, επισημαίνει κάτι αρνητικό για το ταίρι σου, μην τον αποπάρεις. Κάτσε και σκέψου μήπως είναι αλήθεια κι εσύ δε βλέπεις καθαρά.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου