Πρωτομαγιά σήμερα και δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στα δικαιώματα των εργαζομένων. Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών στις 20 Ιουλίου 1889 στο Παρίσι κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς), σε ανάμνηση του ξεσηκωμού εργατών στο Σικάγο την 1η Μαΐου 1886. Η οκτάωρη εργασία και οι καλύτερες συνθήκες εργασίας αποτελούσαν τα βασικά τους αιτήματα, καθώς εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε κανονιστικό εργασιακό πλαίσιο στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Οι εργαζόμενοι αναγκάζονταν να εργάζονται αμέτρητες ώρες, ακόμα και Κυριακές. Η εξέλιξη κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα με την επέμβαση της αστυνομίας.
Η Πρωτομαγιά έχει παγκόσμιο χαρακτήρα. Κάθε χρόνο μισθωτοί εργαζόμενοι και συντεχνίες διοργανώνουν συγκεντρώσεις και πορείες. Τα εργασιακά δικαιώματα προστατεύονται πλέον από τη νομοθεσία κι από συλλογικές συμβάσεις.
Τα κυριότερα εργασιακά δικαιώματα που καθιερώθηκαν μέσα από την πάροδο πολλών ετών σε νομοθεσίες ανά τον κόσμο είναι το δικαίωμα στην οκτάωρη εργασία, το δικαίωμα στην ασφάλεια και την υγεία κατά την εργασία, το δικαίωμα σε ίση μεταχείριση κι απόδοση αμοιβής, το δικαίωμα σε άδειες είτε ετήσιες είτε ασθενείας, το δικαίωμα στην προστασία της μητρότητας και του παιδιού.
Παρ’ όλο που τα εργασιακά δικαιώματα έχουν κατοχυρωθεί, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου τα δικαιώματα των εργαζομένων καταπατούνται από τους εργοδότες. Οι πλείστοι εργοδοτούμενοι δεν καταγγέλλουν τα περιστατικά στους αρμόδιους φορείς κι υπομένουν τις συμπεριφορές αυτές στον εργασιακό τους χώρο, φοβούμενοι ότι θα χάσουν την εργασία τους. Ο φόβος είναι αυτός που κρατά τους εργοδοτούμενους με σκυμμένο κεφάλι κι επιτρέπει στους εργοδότες ακόμη και σήμερα να εκμεταλλεύονται το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Ας μιλήσουμε όμως για ανθρώπους που «επαναστάτησαν» και βγήκαν μπροστά ώστε να μιλήσουν για τα δικαιώματα των εργατών.
Dolores Huerta
Η Dolores Huerta, ακτιβίστρια πολιτικών δικαιωμάτων αγωνίστηκε και αγωνίζεται ιδιαίτερα για τα δικαιώματα των αγροτών, των εργαζομένων, των μεταναστών και των γυναικών. Έχει βραβευτεί με πολλές διακρίσεις καθ ‘όλη τη διάρκεια της καριέρας της στον ακτιβισμό και το 2012 έλαβε το βραβείο Eleanor Roosvelt για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σύνδεσε τη δημοκρατία με το εργατικό κίνημα. Συγκεκριμένα, είχε αναφέρει ότι «Οι μεγάλες αλλαγές κοινωνικής δικαιοσύνης στη χώρα μας συνέβησαν όταν οι άνθρωποι συναντήθηκαν, οργανώθηκαν και ανέλαβαν άμεση δράση. Είναι αυτό το δικαίωμα που στηρίζει και καλλιεργεί τη δημοκρατία μας σήμερα. Το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων, το εργατικό κίνημα, το γυναικείο κίνημα και το κίνημα ισότητας για τους ΛΟΑΤΚΙ είναι όλες εκδηλώσεις αυτών των δικαιωμάτων».
Sara Nelson
Η κ. Nelson προΐσταται της Ένωση Αεροσυνοδών, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο συνδικάτο αεροσυνοδών στις ΗΠΑ, με πάνω από 50.000 μέλη κατανεμημένα σε 20 αεροπορικές εταιρείες. Είναι το νέο πρόσωπο του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ: Γυναίκα, στα 40 της και πολιτικά προοδευτική. Θεωρείται υποψήφια για την προεδρία της AFL-CIO (Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας και Κογκρέσο Βιομηχανικών Οργανώσεων). Μια θέση που θεωρείται ως η συμβολική επικεφαλής του αμερικανικού εργατικού κινήματος, το οποίο δεν κατείχε ποτέ γυναίκα.
Κατά την προώθηση των στόχων της έκανε αναφορά σε μοντέλα όπου οι εργαζόμενοι θα ήταν η προτεραιότα στον εργασιακό χώρο και στήριζε πως αν άλλαζε αυτό το πλάνο, οι επιχειρήσεις κι η αγορά θα είχαν αποτύχει.
Sharon Block
Eκτελεστική διευθύντρια του Προγράμματος Εργασίας και Επαγγελματικής Ζωής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Προηγουμένως υπηρέτησε ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου κι ως ανώτερος δικηγόρος του Εθνικού Συμβουλίου Εργασιακών Σχέσεων -μεταξύ πολλών άλλων βασικών θέσεων εργασιακής πολιτικής στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Υπήρξε και συνεχίζει να είναι, καθοριστική η παρουσία της στο ευρύτερο εργατικό κίνημα στις ΗΠΑ.
Martin Luther King
Ακτιβιστής και πρωτοστάτης για τα πολιτικά δικαιώματα, στις εκστρατείες του πολέμησε για τα δικαιώματα των μαύρων σε τομείς όπως συγκοινωνίες, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, εργασία και πολιτική. Έγνοιά του να προστατέψει τα εργατικά συνδικάτα και να διαφυλάξει την ελευθερία των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Hilary Clinton
Αμερικανίδα πολιτικός και δικηγόρος, μίλησε ανοικτά για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Στις εκστρατείες της, ανέφερε ότι πρέπει να αντιστεκόμαστε σε κάθε επίθεση εναντίον των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Υποστήριξε τη δημιουργία νέων στρατηγικών οργάνωσης για τους εργαζόμενους που δεν είχαν ποτέ το πλεονέκτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Μπορεί λοιπόν να μιλάμε για δικαιώματα των εργαζομένων και να γιορτάζουμε σήμερα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρξαν άνθρωποι που πρωτοστάτησαν δημιουργώντας τα εργατικά κινήματα και μιλώντας για την κατοχύρωση και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων αυτών. Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε αρκετές χώρες του κόσμου άνθρωποι παλέυουν καθημερινά για τη διεκδίκηση έστω και των βασικών επιμέρους δικαιωμάτων. Ο Joseph Stiglitz είπε ότι «τα δικαιώματα των εργαζομένων πρέπει να αποτελούν κεντρικό σημείο εστίασης της ανάπτυξης» και δεν είχε άδικο. Οι οικονομίες των χωρών εξαρτώνται κι από το ανθρώπινο δυναμικό που στηρίζει τις επιχειρήσεις και κυβερνήσεις.
Συντάκτης: Χρυστάλλα Σωκράτους
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
