«Κάθε σπίτι και τ’ αγκάθι του», «σε κάθε σπίτι ένας τρελός και στο δικό μας όλοι», «πίσω από τις κλειστές πόρτες ενός σπιτιού κανείς δεν ξέρει τι γίνεται». Σ’ όλες αυτές τις φράσεις υπάρχει μια αλήθεια. Σ’ όλες τις οικογένειες, σ’ όλα τα σπίτια υπάρχει κάποιο μικρό ή μεγάλο πρόβλημα.
Το πρόβλημα αυτό μπορεί να είναι κάποιος «στραβός» συγγενής, κάποιο καλά φυλαγμένο ή ένοχο μυστικό, μια αρρώστια, οικονομικά προβλήματα, συζυγικές διαφορές, παραμελημένα παιδιά και πάει λέγοντας. Η ουσία είναι πως καμία οικογένεια δεν είναι αυτή των διαφημίσεων με πρωινό στο τραπέζι με όλα τα καλά του κόσμου, χαρές και γέλια, παιδιά να λερώνουν τις κουρτίνες και μανάδες να γελούν μ’ αυτό.
Όταν τα προβλήματα είναι μικρά, συνήθως δεν επηρεάζουν τη ρουτίνα μια οικογένειας. Για παράδειγμα, αν υπάρχει στο σόι μια θεία που το μόνο που κάνει είναι να σπέρνει διχόνοια στους συγγενείς της, δε δημιουργεί καθημερινά προβλήματα, δημιουργεί όμως πρόσκαιρα. Θέματα που μπορεί να προκαλέσουν ένταση αλλά θα είναι παροδική. Αυτοί οι κακοί συγγενείς, στις περισσότερες περιπτώσεις αποκαλύπτονται και από ένα σημείο κι έπειτα παύουν να είναι υπολογίσιμοι.
Ακόμη και τα οικονομικά προβλήματα, πολλές φορές, δεν είναι τόσο έντονα ώστε να κουβαλούν μαζί κι εντάσεις, γκρίνιες κι αβεβαιότητα. Ως γνωστόν, «η φτώχεια φέρνει γκρίνια» και είναι ικανή να προκαλέσει μεγάλα ρήγματα μέσα σε μια οικογένεια. Όταν όμως, η οικογένεια αυτή έχει γερές βάσεις μπορεί να καταφέρει να επιβιώνει, να παλεύει και να προσπαθεί ενωμένη για ένα καλύτερο μέλλον. Οι στερήσεις κάποιους τους ενώνουν και κάποιους τους χωρίζουν.
Η άλλη πλευρά του νομίσματος έχει τα προβλήματα. Τα «αγκάθια» που είναι ένα πολύ μεγάλο βάρος σε μια οικογένεια και καθημερινά την απασχολούν και την προβληματίζουν.
Στην κατηγορία αυτή είναι μια σοβαρή ασθένεια ενός μέλους. Η αγωνία, η μάχη για τη ζωή, τα πήγαινε-έλα σε γιατρούς και φαρμακεία και η απελπισία κάνουν τους ανθρώπους να λυγίζουν, να χάνουν την πίστη τους και δυστυχώς, σε κάποιες περιπτώσεις να βάζουν τον πόνο σε περίοπτη θέση στο σπίτι τους.
Τα θέμα της υγείας μαζί με τα θέματα των εξαρτήσεων από ουσίες κι αλκοόλ έχουν καταστροφικές συνέπειες σ’ ένα σπίτι. Λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να παλέψουν και να βγουν καθ’ όλα νικητές. Τα ψυχολογικά κατάλοιπα είναι αυτά που δε σβήνονται εύκολα. Το μεγάλωμα, ας πούμε, μ’ έναν αλκοολικό πατέρα, μια εξαρτημένη μητέρα ή ένα βαριά άρρωστο αδερφό αφήνει σημάδια στην ψυχή.
Μερικές οικογένειες δε νοιάζονται να κρατούν μυστικά και αδιαφορούν για το τι θα πει ο κόσμος για τα προβλήματά τους. Άλλες πάλι κρατούν την προσωπική ζωή τους τελείως αποκομμένη από την κοινωνική τους ζωή. Χαρούμενα ζευγάρια μπροστά στον κόσμο και μέσα στο σπίτι η ένταση πάει κι έρχεται. Αγάπη έξω και μίσος μέσα είναι το συνηθέστερο. Αδέρφια αγαπημένα για τα μάτια του κόσμου και σκοτωμένα για τα κληρονομικά τους, συμπεθέρια που μετά βίας ανέχονται ο ένας τον άλλον, πεθερές που απεχθάνονται τις νύφες, πεθεροί που κατακρίνουν τους γαμπρούς, εγγόνια που απαξιούν για τους παππούδες και πάει λέγοντας.
Οι οικογένειες, ειδικά οι ελληνικές, έχουν το καλό ή κακό να αποτελούνται από πολλά μέλη κι αυτό είναι που κάνει τη διαφορά. Όσο πιο πολλοί άνθρωποι τόσα πιο πολλά ζητήματα. Οι κατάλογοι των θεμάτων μιας οικογένειας είναι αμέτρητοι, τα «σου ‘πα, μου ‘πες» ανακυκλώνονται, η αλήθεια του ενός αναιρεί αυτή του άλλου κι άκρη τελικά δε βγαίνει.
Αυτές είναι οι ελληνικές οικογένειες, αγαπούν να μισιούνται. Κι επειδή μόνο τα θέματα της υγείας είναι τα σοβαρά, ας ευχηθούμε όσο το δυνατό λιγότερα τέτοια. Τα υπόλοιπα είναι στο χέρι και στην ευχέρεια του κάθε μέλους το πώς θα τα διαχειριστεί.
Επιμέλεια κειμένου Σταυρούλας Φωτιάδου: Ελευθερία Παπασάββα
Συντάκτης: Σταυρούλα Φωτιάδου
