Μια από τις σημαντικότερες αρετές που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος είναι να δείχνει σεβασμό σε ό,τι κινείται ή είναι στάσιμο γύρω του, πίσω του, απέναντι του, στην άλλη άκρη του κόσμου.
Κάθε πολιτισμένος άνθρωπος οφείλει να σέβεται κι έχει το δικαίωμα να σέβονται και τον ίδιο. Η σχέση αυτή είναι λίγο-πολύ αμφίδρομη. Όταν κάποιος δείχνει σεβασμό ανταμείβεται με το να τον εισπράττει κιόλας.
Δυστυχώς όχι πάντα και τα παραδείγματα σ’ αυτή την περίπτωση δεν είναι και λίγα. Μεγάλο κεφάλαιο.
Σε περασμένα χρόνια ο σεβασμός ήταν ταυτόσημος με το φόβο. Με σέβεσαι; Άρα με φοβάσαι κιόλας.
Τρανταχτό παράδειγμα; Σκεφτείτε τη θρυλική φράση της γαμήλιας λειτουργίας. «Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα». Ο σεβασμός που ζητείται εκφράζεται με το ρήμα «φοβούμαι».
Ναι, η σημασία της φράσης είναι άλλη αλλά όταν εκφράζεται με ρήμα που έχει ρίζα το φόβο, αναρωτηθείτε πόσοι μπορούν να τα διαχωρίσουν. Ειδικά στα χρόνια εκείνα. Τότε που όσο πιο πολύ φοβόσουν κάποιον ή όσο πιο πολύ τον υπηρετούσες και δεν του έφερνες αντιρρήσεις τόσο περισσότερο, υποτίθεται, πως τον σεβόσουν.
Αυτά όμως συνέβαιναν τότε. Τώρα;
Ο σεβασμός είναι μια αρετή που κερδίζεται, κατακτάται. Κάθε κίνηση μας μικρή και μεγάλη μετράει στην απόκτησή του. Δε χωράει στρατηγικές και σχέδια. Δεν μπορείς, δηλαδή, να ξυπνήσεις μια ωραία πρωία και να πεις «Τι έχω να κάνω σήμερα; Α! Να κάνω δυο καλές πράξεις για να κερδίσω το σεβασμό του γείτονα.» ή «Αν για τρεις μήνες δε μαλώσω το παιδί μου και του κάνω όλα τα χατίρια, σίγουρα θα με σέβεται πιο πολύ.»
Σεβασμό μας διδάσκουν οι άνθρωποι που μας μεγαλώνουν, οι δάσκαλοί μας, οι άνθρωποι του κοντινού μας περιβάλλοντος είτε είναι φίλοι είτε όχι. Σεβασμό, ακόμη, διδασκόμαστε κι από αγνώστους, από ανθρώπους που μας εμπνέουν, που θαυμάζουμε, που έχουμε ως πρότυπα.
Νομίζω ότι δεν χρειάζονται πολλά για να κερδίσει κανείς σεβασμό. Τα πράγματα είναι τόσο απλά για μια έννοια τόσο βαριά.
Τι έχουν, λοιπόν, οι άνθρωποι που σέβεσαι; Τα ίδια πρέπει να έχεις κι εσύ για ν’ απολαμβάνεις ανάλογες συμπεριφορές.
Πρώτο, βασικότερο και κύριο, έχουν αγάπη για τα πάντα γύρω τους. Που σημαίνει ότι δε δείχνουν κακία, ζήλια, φθόνο, μίσος. Όταν συμπεριφέρεσαι με αγάπη σ’ έναν άνθρωπο, μαλακώνεις την ψυχή του, όταν αγαπάς ένα φυτό το βλέπεις ν’ ανθίζει. Η αγάπη, λοιπόν, είναι το μεγαλύτερο βήμα για να φτάσει κανείς στο σεβασμό.
Η γνώση, επίσης, είναι σπουδαία. Το να έχεις γνώσεις και να θέλεις να τις μοιραστείς για να βοηθήσεις όποιον μπορείς, για να του μάθεις, να τον εξελίξεις.
Κερδίζεις τον σεβασμό των γύρω σου όταν έχεις θετική σκέψη και καλή διάθεση. Έχετε δει κανέναν μίζερο και κακοπροαίρετο να δέχεται σεβασμό; Όχι.
Σεβασμό κερδίζουν κι οι δυνατοί άνθρωποί. Όχι οι δυνατοί σε μυϊκή δύναμη, οι δυνατοί σε ψυχική δύναμη. Αυτοί που έχουν κότσια και προχωρούν στηριζόμενοι στα δικά τους πόδια.
Η ευγένεια κι η υπομονή, επιπλέον, τονώνουν το σεβασμό.
Όταν φέρεσαι και συμπεριφέρεσαι με ευγένεια και δείχνεις υπομονή, γίνεται αυτό που πολύ εύστοχα λέμε «τον σκλαβώνεις τον άλλο». Και φυσικά, δείχνοντας ανοχή κι αποδοχή σε οποιαδήποτε διαφορετικότητα του άλλου.
Όλα αυτά ξέρετε πώς συνοψίζονται απλά;
Σεβασμό κερδίζουν οι καθαροί άνθρωποι, και δεν εννοώ αυτούς που δεν βρωμάνε, αλλά τους αληθινούς ανθρώπους. Αυτοί που δεν έχουν ούτε να κρύψουν ούτε να κρυφτούν από τίποτα.
Αυτοί που κάνουν το καλό και το ρίχνουν στο γιαλό.