Ηλέκτρα.
Κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας.
Σύμβολο της αγάπης κόρης προς τον πατέρα.
Μετά το φόνο του πατέρα της από τη μητέρα και τον εραστή της, αφοσιώθηκε στην εκδίκηση που θα έπαιρνε προκειμένου να γαληνέψει η ψυχή του.
Αιώνες αργότερα, ο Carl Jung, ψυχολόγος και ψυχίατρος, ανέπτυξε τη θεωρία του για την προσκόλληση της κόρης στον πατέρα.
Την ονόμασε «Το σύνδρομο της Ηλέκτρας».
Τι είναι όμως αυτό;
Είναι το γυναικείο αντίστοιχο του Οιδιπόδειου συνδρόμου.
Εμφανίζεται μεταξύ τριών και πεντε ετών.
Στο στάδιο αυτό, το κορίτσι επιθυμεί να «κατέχει» το γονέα του αντίθετου φύλου (πατέρα) και να «εξοντώσει» το γονέα του ίδιου φύλου (μητέρα).
Φυσικά μιλάμε για ένα σύμπλεγμα ασυνείδητων σκέψεων και ιδεών, που εξαφανίζεται όταν το κορίτσι αρχίζει να ταυτίζει τη συμπεριφορά του με τη μητέρα.
Ωραίες όλες αυτές οι θεωρίες περί συμπλεγμάτων και συνδρόμων.
Τι συμβαίνει, όμως στην πράξη τους;
Ισχύουν; Συμβαίνουν σε όλα τα κορίτσια; Έχουν επιπτώσεις στις ερωτικές τους σχέσεις; Επηρεάζουν την επιλογή συντρόφου;
Η ιστορία δείχνει πως ναι.
Το πατρικό πρότυπο είναι πολύ ισχυρό για κάθε κορίτσι.
Ο πατέρας είναι ο πρώτος άνδρας με το οποίο συναναστρέφεται.
Έχει διαφορετική ανατομία από εκείνη, πιο μεγάλα και άγρια χαρακτηριστικά και κάνει πράγματα που δε μπορεί να κάνει η μητέρα.
Αποτελεί αντικείμενο εξερεύνησης και θαυμασμού.
Ειδικά όταν μιλάμε για μια τόσο τρυφερή ηλικία.
Το ότι της κάνει μάλιστα όλα τα χατίρια, είναι το κερασάκι στην τούρτα.
Στην ενήλικη ζωή, το κορίτσι αναζητά σύντροφο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία πολλές φορές θυμίζουν τον πατέρα.
Είναι αδιανόητο για κάποια να έχει στο πλευρό της τεμπέλη άνδρα, όταν ο πατέρας της δούλευε σκληρά ώστε να μην της λείψει τίποτα.
Το υποσυνείδητο σε αυτές τις περιπτώσεις παίζει καθοριστικό ρόλο.
Διότι πολλές φορές η επιλογή δε γίνεται εσκεμμένα.
Είναι λες και υπάρχουν καταγεγραμμένα στην πίσω πλευρά του εγκεφάλου της τα χαρακτηριστικά που αναζητά.
Σε υγιείς οικογένειες τα πράγματα είναι απλά.
Όταν η κόρη μεγαλώνει δίχως πατρικά κενά και κατάλοιπα, αναζητά τα στοιχεία του πατέρα και στο σύντροφο της.
Ακόμη και τυχόν ελαττώματα του, εκείνη τα αγνοεί, τοποθετώντας τον σε βάθρο.
Ο πατέρας της είναι ο βασιλιάς της και δύσκολα εκθρονίζεται.
Τι γίνεται όμως όταν ο πατέρας δεν είναι αυτό που λέμε πρότυπο;
Διότι ένας πατέρας-τέρας, αλκοολικός, χαρτοπαίκτης, βίαιος και χίλια δύο άλλα, δεν είναι σίγουρα παράδειγμα προς μίμηση.
Ούτε φυσικά προς επανάληψη, στο πρόσωπο ενός συντρόφου.
Εκεί, οι μνήμες και τα βιώματα θα έπρεπε να γίνονται αποτρεπτικός παράγοντας.
Εκεί, ο πατέρας θα έπρεπε ν’ αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν.
Γιατί να θέλει άλλωστε μια κοπέλα να ξαναζήσει με το σύντροφο της ό, τι ζούσε με τον πατέρα της;
Κι όμως, είναι πολλές φορές που όχι μόνο το θέλει, αλλά το επιδιώκει κιόλας.
Υπάρχουν γυναίκες, που έχοντας αλκοολικό πατέρα, αντί να μισήσουν το αλκοόλ, το αγάπησαν.
Αδιαφορώντας για τις άσχημες αναμνήσεις που θα μπορούσε να τους γεννήσει και η μυρωδιά του ακόμη.
Αυτές οι γυναίκες δε θα είχαν πρόβλημα να διαλέξουν κάποιον που πίνει, ασχέτως αν κάθε φορά το άσχημο παρελθόν θα γινόταν παρόν.
Θα επέτρεπε ποτέ μια κοπέλα να σηκώσει κάποιος χέρι πάνω της, όταν ο πατέρας της ήταν βίαιος απέναντι στη μάνα;
Υπάρχουν περιπτώσεις που το κάνει. Δυστυχώς.
Επίσημα, η ανθρώπινη ψυχολογία έχει πολλούς μηχανισμούς άμυνας που ενεργοποιούνται για να αποφεύγουμε καταστάσεις που θεωρούμε βλαβερές.
Βέβαια, όταν μιλάμε για θέματα ψυχολογίας, βιωμάτων, συμπλεγμάτων και συνδρόμων θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν ότι κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή.
Προφανώς και ισχύει ένας γενικός κανόνας.
Μια θεωρία.
Οι εξαιρέσεις όμως, έρχονται να αποδείξουν πόσο περίπλοκα όντα είμαστε εμείς οι γυναίκες.
Γυναίκες βέβαια μόνο για τους τρίτους.
Γιατί μέσα μας, παραμένουμε ανεξάρτητα από σύνδρομα, ψυχολογίες και θεωρίες, τα παντοτινά κορίτσια του
μπαμπά.
Συντάκτης: Σταυρούλα Φωτιάδου
