Αν σε χτυπάει, φύγε. Όχι δηλαδή μόνο φύγε, τρέχα μακριά.
Στην εποχή των γιαγιάδων μας και ίσως λίγα χρόνια αργότερα, στην εποχή των μαμάδων μας, ο άντρας σήκωνε το χεράκι που και που. Έδινε καμία σφαλιαρίτσα, κανένα μπατσάκι, έτσι όταν είχε νεύρα για να ξεσπάσει «κάπου». Συνήθως αυτό το «κάπου» ήταν η γυναίκα του.
Γυρνούσε από τη δουλειά κουρασμένος, έκανε το μπανάκι του, χλαπάκιαζε ό,τι μπορούσε να χλαπακιάσει, ένα «ευχαριστώ» δεν έλεγε και έβγαινε έξω από το σπίτι να πάει βόλτα, να δει «τα παιδιά.» Κατέληγε σε κάποιο καφενείο με «τα παιδιά» και στη συνέχεια κατέβαζε ό,τι μπίρα υπήρχε μέσα στο καφάσι. Επέστρεφε στο σπίτι τις περισσότερες φορές τίγκα σουρωμένος. Εκεί, όταν αντίκριζε την γυναίκα, σήκωνε το χέρι «και όποιον πάρει ο χάρος».
Εκείνη δεν είχε δύναμη, δεν είχε δικαιώματα, δεν είχε τίποτε και καθόταν και τις έτρωγε γιατί την είχε προετοιμάσει η μαμά πως «άντρας είναι, θα δώσει και καμία σφαλιάρα, θα πει και μια κουβέντα παραπάνω».
Η λεκτική βία δεν απέχει από την σωματική, απλά η σωματική αφήνει εμφανή σημάδια. Αφήνει μελανιές για να θυμάσαι, αφήνει ράμματα, αφήνει νυχιές και μουτζουρωμένα μάτια.
Στη σημερινή κοινωνία, μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλα τα κρούσματα σωματικής βίας από τον έναν σύντροφο στον άλλον, ωστόσο δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Ευτυχώς, δεν είναι πλέον ταμπού να μιλήσεις ανοιχτά και να πεις πως έπεσες θύμα σωματικής βίας από το σύντροφό σου και υπάρχουν ειδικά μέρη στα οποία μπορείς να απευθυνθείς αν κάποιος έχει σηκώσει το κουλό του και έχει ακουμπήσει έστω και μια τρίχα από τα μαλλιά σου.
Όταν μένεις σιωπηλός, τότε «κερδίζει» αυτός που υπερτερεί σωματικά. Αυτός που σε έχει κάνει να πιστέψεις πως το να σε χτυπάει σημαίνει ότι σε αγαπάει. Πως είναι φυσιολογικό να σε κάνει να πονάς και να ξεσπάει επάνω σου για οτιδήποτε συμβαίνει. Κι αύριο-μεθαύριο θα κάνει το ίδιο και στα παιδιά σου. Κι εκείνα με τη σειρά τους, στα δικά τους παιδιά. Αυτά όλα είναι βιώματα όπως περίτρανα έχουν αποδείξει ψυχολογικές έρευνες σε διάφορα πανεπιστήμια εσωτερικού κι εξωτερικού.
Tι γίνεται όμως, όταν όλο αυτό έχει αντίκτυπο μέσα σου και πάνω σου; Παρ’ όλο που ζούμε σε μια πιο απελευθερωμένη κοινωνία, υπάρχουν πολλές γυναίκες και άντρες που μένουν σε μια τέτοια κατάσταση βίας και δεν κάνουν τίποτα για να ξεφύγουν από αυτήν. Ναι, μη σου φαίνεται περίεργο, έρευνες έχουν δείξει πως υπάρχουν και άντρες οι οποίοι έχουν πέσει θύματα ξυλοδαρμού, απλά είναι μικρότερο το ποσοστό.
Υπάρχειο φόβος που κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους στο να υπομένουν μια τέτοια κατάσταση. Ο φόβος ότι θα είναι δακτυλοδεικτούμενοι και η ψευδαίσθηση πως «έγινε μια φορά, δε θα ξαναγίνει». Ας σταθούμε λίγο στο τελευταίο, διότι είναι μια από τις πιο χιλιοειπωμένες δικαιολογίες του θύτη αυτή.
Τι εννοείς πως δε θα το ξανακάνεις, φίλε; Δεν έπρεπε καν να μπεις στη διαδικασία να κάνεις τη σκέψη, όχι την κίνηση. Το να χτυπάς κάποιον επειδή δε συμφωνεί με όσα λες, επειδή δε σου κάθεται ή/και επειδή υπερτερείς σωματικά, δε σε κάνει «μεγάλο και τρανό» όπως σε αφήνει το θύμα σου να πιστεύεις. Σε κάνει τέρας. Σε κάνει μισάνθρωπο, απαίδευτο και άξεστο.
Από την άλλη, το θύμα που μένει με αυτή τη δικαιολογία στη σχέση, καλό θα ήταν να μιλήσει κάπου, για να καταλάβει και να συνειδητοποιήσει πως είναι άρρωστη μια τέτοια επαφή. Δεν είναι υγιές να υπομένεις οποιαδήποτε βία. Πόσο μάλλον τη σωματική.
Ένας ακόμη λόγος που μπορεί να μείνεις σε μια τέτοια σχέση, είναι ο οικονομικός. Έτσι όπως έχει ξεσπάσει η κρίση παγκοσμίως, δεν είναι ό,τι πιο εύκολο να δώσεις μια και να σηκωθείς να φύγεις, άλλωστε οι θύτες έχουν «εκπαιδεύσει» τα θύματά τους να είναι εξαρτημένα από εκείνους. Ωστόσο, αν ψάξεις, θα βρεις κάποιες στέγες φιλοξενίας, που βοηθούν, πέρα από το ψυχολογικό κομμάτι που είναι αρκετά σημαντικό, και στο οικονομικό.
Τέλος, ο φόβος του δακτυλοδεικτούμενου θα «έπρεπε» να έχει καταργηθεί εδώ και καιρό, καθώς είναι δικαίωμά σου να πατάς στα πόδια σου, να αντιμετωπίζεις τους φόβους σου και να βαράς τις πόρτες τόσο δυνατά που να πέσει το πόμολο και να μην ανοίξει ποτέ ξανά αυτή η κόλαση. Όμως, υπάρχουν και οι άνθρωποι που έχουν αυτόν τον φόβο: «Τι θα πει η κοινωνία;», «Πώς θα με αντιμετωπίσει ο κόσμος;» «Άραγε θα συνέλθω ποτέ από όλη αυτή την πίεση;».
Δε θα σου απαντήσω εγώ σε αυτά τα ερωτήματα, αλλά εσύ μαζί με τον ειδικό που θα πας για να μιλήσεις. Ωστόσο θα σου προσθέσω κι ένα ακόμη: « Άφησες έναν άλλον άνθρωπο να σε χτυπήσει. Θα άφηνες ποτέ κάποιον να χτυπήσει το παιδί σου;»
Επιμέλεια Κειμένου Λάμδα Βήτα: Σοφία Καλπαζίδου
Συντάκτης: Λάμδα Βήτα
