Συγγνώμη. Λέξη χιλιοειπωμένη, χιλιοφορέμενη σε πολλούς καβγάδες να στολίζει δήθεν μετάνοιες κι άσχημες συμπεριφορές. Έχει γίνει καραμέλα πιο κλασική και από εκείνες του βουτύρου. Που στο τέλος τις περισσότερες φορές αφήνει αυτή την απαίσια γλύκα που σου φέρνει αηδία. Ακριβώς όπως όλες εκείνες οι συγγνώμες που ήταν άκαρπες κι αβάσιμες.
Η καλύτερη συγγνώμη, η πιο τρανταχτή, η πιο ξηγημένη, είναι η αλλαγή συμπεριφοράς. Χωρίς πολλά-πολλά, χωρίς περιττές κι ανούσιες υποσχέσεις, χωρίς θύμησες που πληγώνουν, απλές ξεκάθαρες αλλαγές στη συμπεριφορά ζητάμε, κάτι που υπερνικά την οποιαδήποτε κουβέντα.
Τις ξέρουμε εκείνες τις μουσαντένιες και δήθεν τάχα μου συγγνώμες που λέγονται εν βρασμώ μόνο και μόνο για να καθαρίσει η φωλιά κι η συνείδηση περιστασιακά. Η μόνιμη ηθική όμως επιβάλλει πράξεις με μαθηματική ακρίβεια. Όπως ένα κι ένα μας κάνει δύο, έτσι και μια κακή πράξη επουλώνεται με μια σωστή συμπεριφορά.
Κι ο χρόνος είναι που θα αποδείξει αν ό,τι ειπώθηκε σε μια στιγμή αδυναμίας και κατώτερης θέσης θα μείνει ανέπαφο και θα υπογραμμιστεί από αλήθεια και μπέσα. Γιατί η λέξη αυτή είναι σύνθετη. Τόσο σύνθετη που για να γίνει πιστευτή θέλει τεκμήρια κι αποδείξεις, όχι ετυμολογίες και ρητορεία.
Στην τελική η συμπεριφορά είναι αυτή που ομορφαίνει τον πιο άσχημο άνθρωπο κι ασχημαίνει τον πιο όμορφο. Για να τηρηθεί η συγγνώμη, για να τη δεχτούμε πρέπει να υπάρχουν αλλαγές ουσιώδεις. Πρέπει η μετάνοια κι η μεταμέλεια να φανούν εμπράκτως. Και καθόλου συγγνώμη να μην πεις, αρκεί που θα αλλάξεις προς το καλύτερο.
Τις συγγνώμες καμιά φορά τις προφέρουμε όχι μόνο για την ευχαρίστηση του παθόντος, αλλά και για τη δική μας. Άρα ποιο το νόημα να πεις κάτι που δε θα κάνεις; Αφού το λες για σένα, επειδή κατάλαβες το λάθος σου, άλλαξέ το. Κάνε την αλλαγή πρώτα για σένα και μετά για τους άλλους. Και δεν είναι πως αλλάζεις για να έρθεις στα μέτρα των άλλων και να συμβιβαστείς απολύτως. Απλά γίνεσαι μια βελτιωμένη έκδοση του εαυτού σου σε κάποια πράγματα που χαλάνε τους γύρω σου.
Δεν καταλαβαίνω γιατί εμείς οι άνθρωποι φοβόμαστε τόσο τις εσωτερικές αλλαγές. Είμαστε μια άμορφη μάζα από συναισθήματα η οποία διαπλάθεται απ’ τις πράξεις μας. Η συγγνώμη είναι μία από αυτές, μπορεί να φτιάξει χαρακτήρες. Αλλά τις περισσότερες φορές απλά μας αποδεικνύει πόσοι άνθρωποι υπάρχουν που δεν μπορούν να τηρήσουν υποσχέσεις.
Η αλλαγή σαφώς δεν μπορεί να φανεί απ’ την πρώτη στιγμή, αλλά η διάθεση κι η θέληση για αλλαγή ανανεώνουν την υπομονή. Κι έτσι εσύ έχεις τον χρόνο να βελτιωθείς κι ο άλλος έχει χρόνο να δεχτεί τα δεδομένα και να τα επεξεργαστεί.
Γιατί η οριστική συγχώρεση έρχεται με την υλοποίηση της αλλαγής, όχι με το «εντάξει» που ακολουθεί τη «συγγνώμη». Όσο εσύ αλλάζεις, τόσο ο άλλος από μέσα του προσπαθεί να σε συγχωρήσει πραγματικά.
Οι άνθρωποί μας μάς πληγώνουν για πολλούς λόγους. Πρέπει όμως κι εμείς να είμαστε δεκτικοί με όλα αυτά που αγαπάμε. Απλά οι λέξεις πονάνε καμιά φορά περισσότερο από συμπεριφορές. Κι αυτό ακριβώς γίνεται με τις συγγνώμες. Μην τις σκορπάς από ‘δω κι από κει. Χάνουν την αξία τους κι εσύ τη δική σου.
Είναι λέξη μετοχή αυτή. Λέξη στην οποία επενδύουμε κι είτε καταλήγουμε κι οι δυο φαλιρισμένοι είτε κερδισμένοι. Το σίγουρο είναι ένα: οι επιπτώσεις της πάντα αγγίζουν και τους δύο. Το θέμα είναι αν θα ’ναι χάδι ή αν θα ’ναι μαχαίρι όλο αυτό. Εσύ επιλέγεις.
Επιμέλεια Κειμένου Έλλης Β. Ζάχου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Έλλη Β. Ζάχου
