Δεν είναι απαραίτητο να βιώνει κανείς το θάνατο ως μια φυσική συνθήκη, που συμβαίνει σε όσους γνωρίζει κανείς και σε όσους υπήρξαν στη ζωή του, αλλά ως μια απώλεια, απ’ αυτές που μετράει όταν αναγνωρίζει κι απαριθμεί τα σημάδια που μπορεί να έμειναν μέσα του. Απώλειες φίλων, εραστών, συντρόφων, ακόμα και του ίδιου του τού εαυτού.

Αποτυπώματα που το καθένα έχει τη δική του ιστορία και συναισθήματα, που όταν τα ψηλαφείς, επαναφέρονται στην επιφάνεια κι επισκέπτονται τη μνήμη σου. Κάποια σημάδια μπορεί ακόμα να σε πονάνε, κάποια άλλα μπορεί να βλέπεις το σχήμα τους και να τα χαϊδεύεις απαλά και κάποια να μη θέλεις ούτε να σκεφτείς ότι υπάρχουν.

 

1. Εκείνη η πραγματική φιλία που τη νίκησε η ζωή

Ίσως να μην μπορούσες ποτέ ν’ αντιληφθείς πόση αξία έχεις κι ακόμα, πώς πρέπει να είναι η πραγματική φιλία. Αυτή που δε χαλάει ποτέ και με τίποτα και ξέρει να στέκεται και να επιβιώνει όταν έχεις αποδεχτεί και σε έχουν αποδεχτεί έτσι ακριβώς όπως είσαι, χωρίς να χρειαστεί να αλλάξεις για κανέναν. Χωρίς να χρειαστεί να δώσεις εξηγήσεις για κάτι που είπες, ή ακόμα και για όσα δεν είπες κι ήθελες να κρατήσεις για τον εαυτό σου, γι’ αποφάσεις που πήρες για τη ζωή σου και δεν τις ανακοίνωσες και δεν κρίθηκες γι’ αυτό. Ναι, αυτή είναι η πραγματική φιλία. Να μπορεί να υπάρχει ένας τέτοιος άνθρωπος στη ζωή σου και να τον αποκαλείς φίλο σου. Όμως, τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι και σιγά-σιγά ή έστω και γρήγορα έρχεται η απομάκρυνση που αφήνει στην αρχή μέσα σου ένα κενό για ν’ ανοίξει μια πληγή. Γιατί εκείνη η φιλία που απλώς τελείωσε όταν όλα έδειχναν πως θα κρατήσει για κουμπαριές και γεράματα, είναι μια απώλεια που δεν ξεπερνάς.

 

2. Ο έρωτας που έφυγε χωρίς εξήγηση

Λίγο πιο δίπλα, ένα ακόμη σημάδι από κάποιον που πέρασε ξώφαλτσα απ’ τη ζωή σου και σου θύμισε τι είναι έρωτας, -αυτόν ίσως και να μην κατάφερες ποτέ να τον αποχαιρετήσεις ή να τον λησμονήσεις- και κατάλαβες γιατί έπρεπε να είχες ξεχάσει από καιρό την ουσία και τη σημασία του συναισθήματος. Ίσως γιατί στο παρελθόν να είχες μετρήσει ανάλογες απώλειες, όπως μια προηγούμενη σχέση που διακόπηκε χωρίς ουσιαστικό λόγο κι απέμεινες ν’ αναρωτιέσαι γιατί, χωρίς να πάρεις ποτέ απαντήσεις. Αποθηκεύεις μία ακόμα χαρακιά και το μέσα σου είχε πάρει μια μορφή με διάφορα σχήματα. Τα κρατάς όμως, σαν μετάλλια διακοσμημένα στην καρδιά σου, που όσο περνάει ο καιρός γίνεται και πιο στολισμένη, σε μια νέα εκδοχή αυτής που ήταν κάποτε- πιο εξελιγμένη ίσως.

 

3. Η περίοδος που έχασες τον εαυτό σου

Με σιγουριά, είναι η μεγαλύτερη απώλεια που θα μπορούσε να αισθανθεί ποτέ κανείς, αφού σε κάνει να ξεκινάς έναν πόλεμο με το μέσα και το έξω σου, που όσο τα τραύματά σου είναι ανοιχτά, ποτέ δεν πρόκειται να λήξει. Η αλλαγή ξεκινάει από μέσα, κάνοντας το χαμόγελό σου ν’ αποτελεί παρελθόν, τον πόνο να καθορίζει κάθε σου μέρα και τη χαρά να γίνεται γνωστή λέξη, χωρίς χρώμα και συναίσθημα, αφαιρώντας σου την εμπιστοσύνη προς τους ανθρώπους κάνοντάς σε να κλείνεις και να αφαιρείς από μέσα σου την αγάπη. Σε κρατάει προσκολλημένο στο χθες που τόσο σε πλήγωσε και καταβάλλεις κάθε προσπάθεια να ξεχάσεις. Με αυτό τον τρόπο όμως, χάνεις ενέργεια και τον χρόνο σου.

Αλλά υπάρχει κι άλλη λύση. Ν’ αφήσεις τον χρόνο να κάνει τη δουλειά του και να του επιτρέψεις να σε κάνει να βιώσεις όλα τα συναισθήματα που σου προκλήθηκαν απ’ όλες αυτές τις απώλειες. Να κάνεις τις θλιβερές σου διαπιστώσεις και να βρεις έναν τρόπο όχι να ξεχάσεις, αλλά να συγχωρήσεις και να προσπαθήσεις να καταλάβεις γιατί συνέβησαν όλα αυτά, όσο κι αν πόνεσες. Όλα είναι μέρος του θεϊκού σχεδίου που προορισμό έχει να σου δώσει μαθήματα που εσύ καλείσαι ν’ αξιοποιήσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, προς όφελός σου. Να σε βοηθήσει να μάθεις ποιον και τι χρειάζεται να έχεις στη ζωή σου και ότι, ό,τι ή όσους δε χρειάζεται να έχεις, υπήρξε κάποιος λόγος που έπρεπε να τα αποχωριστείς.

Η αντίσταση στη συνειδητοποίηση της απώλειας προκαλεί πόνο κι όχι η απώλεια αυτή καθ’ αυτή, που ίσως βαθιά μέσα μας ξέραμε πως μπορεί να ήταν αναγκαία ή προδιαγεγραμμένη, γιατί το τέλος είναι φυσική συνέπεια της ζωής, είναι η ίδια η ζωή. Το καθετί έχει το δικό του χρόνο που όσο κι αν προσπαθήσουμε να τον παρατείνουμε μεγαλύτερο κακό προκαλούμε στον εαυτό μας και λιγότερο στους άλλους. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως εύκολο είναι να το λες, όμως δύσκολο να το κάνεις, αλλά κι αυτό, όπως όλα, χρειάζεται τη δική του προσπάθεια, φτάνει να σε ενδιαφέρει να βρεις το βαθύτερο νόημα και ν’ ανακαλύψεις πως δε χρειάζεται να ζεις με πληγές, που θα τις κουβαλάς για πάντα μαζί σου. Ας γίνουν τα τέλη αυτά, μια νέα αρχή.

Συντάκτης: Φρίντα Μανιάτη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου