Υπάρχουν πολλά υλικά για το χτίσιμο μιας υγιούς σχέσης που θα διαρκέσει στο χρόνο για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θα προκύψουν. Η βάση της είναι τα συναισθήματα, η αποδοχή και το θεμελιώδες, η εμπιστοσύνη. Αν κάτι κλονιστεί από τα τρία ή και τα τρία μαζί, το οικοδόμημα θα δεχτεί ισχυρούς τριγμούς με ενδεχόμενο αποτέλεσμα την κατάρρευση. Όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει όταν «μας τελειώσει» από συναισθηματικής πλευράς κι όταν η αποδοχή πλέον αποτελεί παρελθόν. Τι γίνεται όμως όταν η εμπιστοσύνη θα πρέπει διαρκώς ν’ αποδεικνύεται όσα λιθαράκια κι αν έχεις βάλει για να τη χτίσεις;
Η απιστία κι όχι μόνο, είναι ο βασικός παράγοντας για την κατάρρευση της εμπιστοσύνης και θα χρειαστεί πολύ μεγάλη υπομονή και χρόνος προκειμένου να την ξανακερδίσει αυτός που δημιούργησε την κατολίσθηση, φτάνει πραγματικά ν’ αξίζει η προσπάθεια. Βέβαια, δε φταίει μόνο ο ένας, “it takes two to tango”. Όλα τα ζητήματα που δημιουργούνται σ’ ένα ζευγάρι, από κάπου ξεκινούν κι αν ως προβλήματα δεν έχουν λυθεί, είναι αποδεδειγμένο ότι θα προκληθούν συμπεριφορές και πράξεις που θα θέσουν τη συμβίωση και τη διαβίωση σε αμφισβήτηση. Υπάρχει όμως κι η περίπτωση, η εμπιστοσύνη ως έννοια από τον ένα σύντροφο να θεωρείται ανύπαρκτη και ν’ αμφισβητείται διαρκώς, όταν πληγές από παρελθοντικές καταστάσεις που βίωσε δεν έχουν επουλωθεί και τον ακολουθούν και σε επόμενη σχέση στη ζωή του.
Αυτό, ως στάση ζωής, είναι και το μεγαλύτερο αγκάθι για μια πραγματικά ευτυχισμένη σχέση, αναγκάζοντας τον έναν από τους δύο συντρόφους να χρειάζεται να αποδεικνύει συνεχώς ότι είναι άξιος αυτής της εμπιστοσύνης, μέσα από μικρές ή μεγάλες πράξεις διαβεβαίωσης, που σχεδόν ποτέ δε θα είναι αρκετές. Κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει ελεύθερα και δημιουργικά όταν πρέπει να επιβεβαιώνει ότι πραγματικά βρίσκεται στη δουλειά, πίνει καφέ με φίλους ή βρίσκεται στο σπίτι των γονιών του, για παράδειγμα. Όταν μια επαγγελματική τηλεφωνική συνομιλία η οποία γίνεται σε εύθυμο κλίμα δεν αποτελεί καμουφλάζ για κάτι πονηρό. Όταν τα έργα που γίνονται στον δρόμο, τον αναγκάζουν ν’ αλλάξει το καθημερινό του δρομολόγιο, ή όταν σε κοινές εξόδους ανταλλάξει ένα αστείο με κάποιον από την παρέα.
Αφηγήματα καθημερινής τρέλας που κορυφώνουν με αγανάκτηση και πυροδοτούν τον θυμό από τη μία πλευρά και τη ζήλια από την άλλη. Κι είναι κατανοητό αυτό να συμβαίνει όταν προσπαθείς να επαναφέρεις τη σχέση στο αρχικό της πλαίσιο, αν έχεις δώσει το δικαίωμα και πρέπει να περάσεις από «ψιλό κόσκινο». Πραγματικά χρειάζεται δουλειά από μεριάς σου και χρόνος ν’ αποδείξεις ότι μπορείς να είσαι άξιος της εμπιστοσύνης του συντρόφου σου, αν τη «λαδιά» την έκανες και σε πήρε χαμπάρι. Το οφείλεις και στους δυο όταν από κοινού έχετε αποφασίσει ότι αξίζει να προσπαθήσετε. Τι γίνεται όμως όταν απλώς προσπαθείς ν’ αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας; Τι γίνεται, όταν παρά το όποιο γεγονός που σ’ έφερε σ΄αυτή τη θέση, καμία προσπάθεια δεν είναι αρκετή να το τοποθετήσει στο παρελθόν, εκεί που ανήκει;
Οι κοινές στιγμές ψυχικής και πνευματικής χαλάρωσης είναι ελάχιστες και διαρκώς βρίσκεσαι στην τσίτα, μήπως και μια λέξη ή κίνηση παρερμηνευτεί και σε αναγκάσει να ξαπλώσεις ξανά στο κρεβάτι του Προκρούστη. Σ’ αυτό που οι δικαιολογίες από μεριάς σου, άλλοτε θα περισσεύουν ή θα είναι ελλιπείς. Ένας διαρκής ψυχικός αγώνας που ίσως να μην οδηγεί πουθενά, αν πραγματικά αυτός που σε αμφισβητεί δε δουλέψει με τον εαυτό του κάνοντας μια συνειδητή προσπάθεια να δει από πού προέρχεται όλο αυτό. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι η φυγή και η διάλυση της σχέσης είναι και η λύση, γιατί τα συναισθήματα δεν έχουν διακόπτη on-of, ή ίσως οι συνθήκες να μην το καθιστούν απλό. Κι έτσι μπορεί να βρεθείς στη θέση να διατηρήσεις μια σχέση που θα απέχει πολύ απ’ αυτό που κάποτε ήταν. Συνύπαρξη στα όρια της δυστυχίας που δεν την αντιμετωπίζεις μόνο εσύ που θα πρέπει να κερδίσεις την εμπιστοσύνη, αλλά περισσότερο ο άλλος, που χρειάζεται τις αποδείξεις ότι την αξίζεις.
Δεν είναι εύκολο κάποιος να αποδεχτεί ότι για να έχει εμπιστοσύνη στον σύντροφό του, πρώτα και πάνω από όλα θα πρέπει να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Να δουλέψει με τις προσωπικές του ανασφάλειες και μαζί να βρουν τον τρόπο που ό,τι είχε χαθεί μπορεί να ξαναβρεθεί, γιατί αξίζει να υπάρχει. Ότι βιώματα του παρελθόντος που προκλήθηκαν είτε από εσένα είτε από άλλες σχέσεις, θα πρέπει να ανασυρθούν και να γιατρευτούν δημιουργώντας ένα πλαίσιο ασφάλειας κι αρμονικής συνύπαρξης. Ότι η επιλογή δύο ανθρώπων να βρίσκονται μαζί είναι συνειδητή και γεννάει συναισθήματα αγάπης κι έρωτα, διαφορετικά δεν έχουν λόγο να εξακολουθούν να βασανίζονται και να τραυματίζονται συναισθηματικά.
Δεν είναι απλό να καταστείλει κανείς τις πεποιθήσεις του, ακόμα και να δεχτεί ότι υπάρχουν, ιδίως όταν ο εγωισμός κατέχει υψηλή θέση στην ιδιοσυγκρασία του. Στην περίπτωση που κάποιος παραμένει συμβατικά, χωρίς να εστιάσει στο συγκεκριμένο θέμα και δεν ψάξει να βρει τους τρόπους για την επίλυσή του, το μόνο που θα καταφέρει είναι να δημιουργήσει φαινόμενα εκδικητικότητας και μοντέλα του τύπου “η ζωή σου και η ζωή μου”. Η ειλικρίνεια, ο ανοιχτός διάλογος κι ο χρόνος είναι το επισκευαστικό επίχρισμα για τη διατήρηση του οικοδομήματος της σχέσης και την επανασύσταση της εμπιστοσύνης, που πολύ εύκολα καταρρέει και πολύ δύσκολα ξαναχτίζεται.
Αν όλα αυτά δε γίνουν, το να βιώνουν τέτοιες συνθήκες κι οι δυο είναι κάτι που φθείρει και καταστρέφει, δημιουργεί τεράστια απόσταση κι αν δεν υπάρχει το ψυχικό σθένος και το συναίσθημα ως συγκολλητική ουσία για την κάλυψη αυτής της απόστασης, δεν μπορεί κάποιος να την κάνει μόνος του. Χρειάζονται βήματα κι από τους δυο για να συναντηθούν κάπου στη μέση, διαφορετικά καλύτερα να τραβήξει ο καθένας τον δικό του δρόμο.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου