Δεν έχεις δεύτερη ευκαιρία να κάνεις πρώτη εντύπωση

Στο πλαίσιο της κοινωνικοποίησης και της επαγγελματικής αποκατάστασης, συναντούμε ανθρώπους που δε γνωρίζουμε ως εκείνη τη στιγμή, σχηματίζοντας αυτόματα γνώμη και σύμφωνα με τις πεποιθήσεις και τις προκαταλήψεις μας τους κατατάσσουμε σε αποδεκτούς ή μη στον κόσμο μας. Όλα εξαρτώνται αρχικά από την εικόνα που έχουμε μπροστά μας, το παρουσιαστικό, τη στάση του σώματος, τον λόγο, τις αντιδράσεις. Δε χρειάζονται παρά μόνο τρία δευτερόλεπτα για να κάνουμε αυτή την αναγνώριση, σύμφωνα με την εκτίμηση κάποιων επιστημόνων, είναι όμως αρκετά για να βγάλουμε ένα ασφαλές συμπέρασμα;

Σίγουρα η άποψή μας θα πάρει μια πρώτη γεύση για το χαρακτήρα του ατόμου που έχουμε μπροστά μας, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι μπορεί να είναι και απόλυτα σωστή, όμως θα δώσει μια αναγνωριστική κατεύθυνση, που θα μας παροτρύνει ή όχι να συνεχίσουμε αυτή τη γνωριμία. Αφορά την ενεργοποίηση του ενστίκτου μας που σύμφωνα με αυτό, θα θελήσουμε να γνωρίσουμε περισσότερο τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας. Αν παρατηρήσουμε λίγο προσεχτικά θα μπορέσουμε να διακρίνουμε κάποια πρώτα σημάδια του χαρακτήρα του, από τον τρόπο που χαμογελάει αν είναι ντροπαλός ή όχι, από τη στάση του σώματός του πόση αυτοπεποίθηση μπορεί να αισθάνεται, από τον τρόπο της χειραψίας του, τον δυναμισμό του.  Με τον ίδιο τρόπο που εμείς παρατηρούμε και γνωρίζουμε τον άλλον, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο δημιουργούμε την πρώτη εντύπωση και για τη δική μας προσωπικότητα -ας μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό- θέτοντάς το ως βάση στην αλληλεπίδραση κάθε γνωριμίας.

Στον επαγγελματικό τομέα, στα πλαίσια μιας συνέντευξης για πρόσληψη ή ακόμα και στη σύναψη συμφωνιών και συνεργασιών, όσο κι αν είμαστε εδραιωμένοι στο χώρο που κινούμαστε, είναι σημαντικό να δώσουμε σημασία στη λεπτομέρεια.  Ωστόσο και στις κοινωνικές γνωριμίες, πάνω κάτω τα ίδια ισχύουν και για όσα γίνεται λόγος είναι αυτά που θα αποτελέσουν έναν μπούσουλα προκειμένου να αναγνωρίσουμε κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του άλλου, αλλά και για τον ίδιο μας τον εαυτό, που έως τώρα μπορεί να μην είχαμε προσέξει ό,τι κάνουμε ή είμαστε.

Ακόμα κι αν φαίνεται επουσιώδες, η χειραψία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της πρώτης επαφής. Ένα χέρι απλωμένο κάθετα δηλώνει ισότητα και σεβασμό, σε αντίθεση με την παλάμη προς τα επάνω ή προς τα κάτω που αντίστοιχα σημαίνει στην πρώτη περίπτωση συγγνώμη και στη δεύτερη κυριαρχία. Μια σταθερή δυνατή χειραψία, χωρίς να σφίγγουμε υπερβολικά το χέρι του άλλου αποπνέει δυναμισμό και εμπιστοσύνη, σε αντίθεση με μια χλιαρή χειραψία με ιδρωμένη και κρύα παλάμη που υποδηλώνει όλο το άγχος.

Η στάση του σώματος σε όρθια ή καθιστή θέση έχει κι αυτή τη δική της σημασία. Σταυρωμένα χέρια στο στήθος μπορεί να δηλώνουν ανασφάλεια ή άμυνα ή ακόμα και πείσμα και θα ήταν πιο ασφαλές να μην προτιμήσει κανείς αυτή τη στάση γιατί δίνει παραπλανητικά μηνύματα, εκτός κι αν κρυώνει ή νιώθει αμήχανα με τα χέρια του. Χαλαρώστε κι αφήστε τα χέρια παράλληλα με το σώμα ή σταυρώστε τα δάχτυλα μεταξύ τους χωρίς να τα σφίγγετε. Αν κρυώνετε, απλώς πείτε το. Μην τα βάζετε στη μέση ειδικά σε συνεντεύξεις για δουλειά δίνοντας την εντύπωση κάποιου ανυπόμονου ή επιθετικού. Το κάθισμα με πόδια ανοιχτά υποδηλώνει δύναμη, αν πάλι συνοδεύεται με τον κορμό γερμένο μπροστά δηλώνει ενδιαφέρον προς τον συνομιλητή, σε αντίθεση με ένα χαλαρό κάπως «χυμένο» στην καρέκλα που ίσως να δηλώνει βαρεμάρα και αδιαφορία και πόδια ή χέρια που κουνιούνται νευρικά, ανυπομονησία. Συγκεντρωθείτε στη συζήτηση και εστιάστε στον εαυτό σας και στα λεγόμενα του άλλου αναπτύσσοντας έναν παραγωγικό διάλογο.

Η επαφή με τα μάτια δείχνει ενδιαφέρον και προσοχή προς τον συνομιλητή, η έλλειψη της και η υπερβολή, επίσης έχουν τη δική τους σημασία. Στη μία περίπτωση μπορεί να δηλώνει ντροπή ακόμα και σαγήνη και στη δεύτερη μπορεί να προκαλέσει αμηχανία. Παρ’ όλα αυτά αν έχετε εκπλαγεί μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά, κάνοντας τον άλλον να αγνοήσει το ξάφνιασμα και να εστιάσει κατευθείαν στα μάτια σας. Χαμογελάστε εγκάρδια αν νιώθετε αμήχανα ή έχετε δημιουργήσει εσείς αμηχανία στον άλλον βάζοντας την επικοινωνία σ’ έναν κοινό τόπο κατανόησης κι αποδοχής.

Το ντύσιμο και ο τρόπος που θα προβάλει κανείς τον εαυτό του παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο. Τα χρώματα των ρούχων δε χρειάζεται να είναι έντονα, προκειμένου να μην εμποδίσουν την ανάδειξη της προσωπικότητάς σας, όμως η καθαριότητα, τα περιποιημένα μαλλιά, το πρόσωπο και τα άκρα θεωρούνται απαραίτητα στοιχεία μιας προσεγμένης εμφάνισης που θα κάνει εντύπωση χωρίς να εντυπωσιάσει. Ακόμα και το άρωμά θα πρέπει να ταιριάζει στην προσωπικότητά σας χωρίς υπερβολές ποσότητας.

Διατηρήστε ήπιο τον τόνο της φωνής σας, χωρίς να μιλάτε πάρα πολύ δυνατά κι αν θέλετε να γελάσετε κάντε το, μην ξεκαρδιστείτε όμως, δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Δείξτε πόσο συγκροτημένοι είστε και πως έχετε τη δυνατότητα να ελέγχετε τα συναισθήματά σας ανάλογα με τη στιγμή.

Σύμφωνα με έρευνες, το 93% της αποτελεσματικής επικοινωνίας προέρχεται από τη στάση του σώματος, τις χειρονομίες και τη φωνή και το 7% από τον λόγο. Άρα, καταλαβαίνει κανείς πόσο σημαντικά κρίνονται για την πρώτη εντύπωση που δεν έχεις δεύτερη φορά να δημιουργήσεις. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι απαραιτήτως ικανά να αναδείξουν στο 100% την προσωπικότητα κάποιου και ίσως κάποιες όχι και τόσο κολακευτικές ιδιότητες και γνωρίσματα του χαρακτήρα του, εξακολουθούν όμως να δείχνουν ένα μέρος αυτών. Άλλωστε αυτό που καταγράφεται στη μνήμη μας είναι οι συμπεριφορές και λιγότερο οι εικόνες που δημιουργούμε στους άλλους, είναι κι ένας λόγος να φροντίσουμε να είμαστε συνεπείς ως προς αυτό που παρουσιάζουμε σε σχέση με αυτό που είμαστε προσπαθώντας να βελτιώσουμε τις αδυναμίες μας και να διατηρήσουμε στο μέγιστο τα θετικά μας σημεία.