Η ευγένεια είναι αναγκαία σε κάθε επαφή

Πότε θεωρείται ένας άνθρωπος πραγματικά ευγενικός; Όταν χρησιμοποιεί αυθόρμητα τα  «Καλημέρα», «ευχαριστώ πολύ», «με συγχωρείτε»; Ο τρόπος που θα μιλήσει στον κουρασμένο σερβιτόρο όταν θα έρθει να του πάρει παραγγελία; Το πώς χειρίζεται μια χυλόπιτα, έναν καβγά, μία επίπληξη; Ίσως τελικά για να θεωρείται κάποιος πραγματικά ευγενικός, οφείλει να τα συνδυάζει όλα. Άλλωστε, η ευγένεια δεν είναι παρά τρόπος ζωής, όχι τακτική που εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Μακάρι να την είχαμε βέβαια όλοι κτήμα μας, να τη σκορπάμε στους ανθρώπους και να τη δεχόμαστε πίσω διπλή.

Αυτή την εβδομάδα, το Poll μας επικεντρώθηκε στο τι είναι για όλους εσάς η ευγένεια και κυρίως πού και πότε πρέπει να την εφαρμόζουμε. Για ακόμη μια φορά οι απόψεις διίστανται, αλλά με μεγάλη μου χαρά είδα πως όλοι πρακτικά είμαστε ευγενείς, απλά πού και πού κάνουμε και τα στραβά μάτια -μόνο βέβαια σε κάποιον που το θέλει και λίγο το “bitch, please” του.

Στην πρώτη θέση λοιπόν, με ποσοστό 39,5% είναι όλες οι ευγενικές ψυχούλες εκεί έξω που θεωρούν την ευγένεια απαραίτητη σε κάθε επαφή. Τα θερμά μου συγχαρητήρια στους 387 που το ψήφισαν, το ενστερνίστηκαν και επιλέγουν να συναναστρέφονται ευγενικά με όλους. Ένα θερμό χαμόγελο αγκαλιά με μια γλυκιά κουβέντα, μπορεί να φτιάξει σε δευτερόλεπτα τη διάθεση του καθενός. Αμέσως η ατμόσφαιρα ελαφραίνει, νιώθεις τη θετική αύρα, βρε παιδί μου, και μαγικά θέλεις να συνεχίσεις τη συζήτηση, να φανείς πιο εξυπηρετικός, με λίγα λόγια να γίνεις ο καλύτερος σου εαυτός. Απίστευτη η επίδραση της ευγένειας στους ανθρώπους, το μαγικό ραβδί που σκορπάει νεραϊδόσκονη.

Και πάνω που άρχισα να μιλάω για νεράιδες και παραμύθια, τσουπ, καλώς τους φίλους μου τους απαισιόδοξους. Στη δεύτερη θέση, με ποσοστό 28,06% βρίσκονται όσοι έχουν αρχίσει να ψάχνουν την ευγένεια με τα κιάλια, την θεωρούν πια είδος προς εξαφάνιση. Η αλήθεια είναι πως οι αγενείς πολλαπλασιάζονται τελευταία με ταχύτητα φωτός. Λίγο τα προβλήματα που μας βασανίζουν, λίγο το ότι ο καθένας χάνεται εύκολα στον δικό του κόσμο, το αποτέλεσμα είναι να πληγώνεται ο σεβασμός και να ξεχνάμε τους καλούς μας τρόπους στο σπίτι. Μήπως να ιδρύσουμε κανένα Μ.Κ.Ο. και να τη θέσουμε υπό την προστασία μας; Μήπως λέω εγώ.

Τρίτη θέση, κυρίες και κύριοι, είναι οι αγανακτισμένοι. Ωραίο αυτό το poll, εύκολα χωρίζονται σε κατηγορίες τα αποτελέσματά του. 22,5 % των ψήφων υποστηρίζουν πως η ευγένεια δεν είναι παρά υπερτιμημένη. Δεν την αξίζουν όλοι,  αλλά λίγοι, καλοί κι εκλεκτοί. Στους υπόλοιπους ίσως είναι καλύτερα να συμπεριφερόμαστε λίγο πιο σκληρά, με λιγότερη «ιπποσύνη» -το παραδέχομαι, γκούγκλαρα συνώνυμα της ευγένειας- και να δείχνουμε την καλή πλευρά μας μόνο εκεί που βλέπουμε πως έχει αποτέλεσμα.  Πότε καταλαβαίνεις πως το να είσαι πολύ καλός κρύβει μέσα του και μια μικροσκοπική πιθανότητα να είσαι και λίγο θύμα; Όλα με μέτρο, ακόμη κι η ευγένεια.

Φτάσαμε στο τέλος του κοινωνικού μας πειράματος κι εντοπίσαμε πως μόλις το 9,9% υποστηρίζει μια γνώμη ίσως αρκετά παραπλήσια με τους αμέσως προηγούμενους. Στους αγενείς θα απαντήσουμε κι εμείς με αγένεια. Ο απόλυτος κανόνας της ανταπόδοσης και του ό,τι δίνω, παίρνω. Είναι λογικό κι αναμενόμενο να θέλουμε να μιλήσουμε όπως μας μιλάνε, να συμπεριφερθούμε όπως μας συμπεριφέρονται, να ξεσπάσουμε όπως ξεσπάνε πάνω μας. Η αγένεια είναι σε μεγάλο βαθμό μεταδοτική κι όταν έχεις τη δυνατότητα να ανταποκριθείς -γιατί δεν υπάρχει πάντα αυτή η ευκαιρία και το ξέρεις καλά, φίλε μου εργαζόμενε- ε, τι να κάνεις, ψυχή έχεις κι εσύ και ανταποκρίνεσαι. Πόσο να συγκρατηθείς και πόσο να καταπιέσεις τα νεύρα σου όταν ο συνομιλητής σου είναι αυθάδης και δε δείχνει κανένα σεβασμό στο πρόσωπό σου; Κάπου ξεχνάς τον όρο «ανωτερότητα» κι αποφασίζεις να ρίξεις κι εσύ το επίπεδο που ο άλλος έχει ήδη ποδοπατήσει απ’ την αρχή.

Αυτά ήταν, λοιπόν, τα αποτελέσματα που πήραμε για την ευγένεια και τους καλούς τρόπους, τους αγενείς και τους αυθάδεις, τα μυστικά της καλής συμπεριφοράς και τους τύπους της καλής κοινωνίας. Κάπου η ευγένεια είναι απαραίτητη, κάπου καταντάει τραγική, σαν να βλέπεις τις υπηρέτριες στα αγγλικά σπίτια του 1920 με το «yes ma’am» και το σκυμμένο κεφάλι. Η αλήθεια είναι βέβαια πως με την ευγένεια μπορείς να κερδίσεις πολλά κι ακόμη κι αν νομίζεις πως κανείς δεν το εκτιμάει, να ξέρεις πως ο άλλος σε θαυμάζει που συγκρατείς τον εαυτό σου σε κάθε περίπτωση και δεν ξεχνάς τους τρόπους σου. Απάντησε, λοιπόν, ευγενικά στον επόμενο που θα σου μιλήσει άσχημα και κάνε εσύ το πρώτο βήμα να γκρεμίσεις το ντόμινο της αγένειας. Πού ξέρεις, μπορεί και να πιάσει.