Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, πλέον, όλο και περισσότερο χρησιμοποιούμε τον γραπτό λόγο για να επικοινωνούμε με άλλα άτομα. Τα μηνύματα έχουν γίνει η εύκολη λύση για να ‘ρθουμε άμεσα σε επαφή με τον οποιονδήποτε, κάθε στιγμή της μέρας, χωρίς να τον διακόψουμε ή να νιώσουμε πως ενοχλούμε, αφού είναι σαφώς πιο διακριτικά από ένα τηλεφώνημα.
Στο poll της περασμένης εβδομάδας σας ρωτήσαμε τι πιστεύετε εσείς για τη γραπτή επικοινωνία, δίνοντάς σας τις ακόλουθες επιλογές: α) Η γραπτή επικοινωνία μπορεί να φέρει παρεξηγήσεις, β) Σε βοηθά να μάθεις τον άλλο, γ) Έχει ένα μυστήριο που γοητεύει και δ) Τίποτα δε συγκρίνεται με τις συζητήσεις από κοντά. Ας δούμε πώς διαμορφώθηκε η κατάταξη:
Στην τελευταία θέση, με χαμηλό ποσοστό, γύρω στο 5%, βρίσκουμε εκείνους που θεωρούν πως η γραπτή επικοινωνία σε βοηθά να μάθεις τον άλλο. Είναι σίγουρο πως ανταλλάσσοντας μηνύματα με κάποιον, που μπορεί να μην ξέρεις πολύ καλά, καταλήγεις να αντλείς (ή να στις προσφέρει ο ίδιος) αρκετές πληροφορίες, απ’ τα πιο τυπικά όπως το τι δουλειά κάνει και ποια είναι τα ενδιαφέροντά του, αλλά και πιο εσωτερικές, καθώς πίσω από μια οθόνη μπορεί να αισθανθεί πιο άνετα για να μοιραστεί φόβους και πόθους. Ίσως αυτό που να κρατάει κάποιους απέναντι απ’ αυτή την άποψη να ‘ναι το γεγονός πως δεν μπορείς να ξέρεις αν ο άλλος λέει αλήθειες, αν προσποιείται και ποιες είναι οι εκφράσεις του, όταν μιλά για όλα αυτά.
Ανεβαίνοντας τώρα, στην τρίτη θέση έρχονται εκείνοι που πιστεύουν πως η γραπτή επικοινωνία μπορεί να φέρει παρεξηγήσεις, με ποσοστό 17%. Φυσικά κι η γραπτή επικοινωνία μπορεί να δώσει λάθος εντυπώσεις και μπερδεμένα μηνύματα. Πολλές φορές μπορεί να εκφραστούμε με τρόπο που να μη γίνει κατανοητός απ’ τον συνομιλητή μας, να κάνουμε πλάκα ή να ειρωνευόμαστε, χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό ή να χρησιμοποιήσουμε λέξεις που να ‘χουν πολλές ερμηνείες, οδηγώντας μας σε παρανοήσεις. Και σαν να μην έφταναν αυτά, είναι κι ο κορέκτορας που μας γλεντάει κι εκεί που ήθελες να στείλεις «Καλημέρα, μωρό μου» πηγαίνει ένα «Καλημέρα, Μαρία μου», και πάνω στην γκαντεμιά σου δεν την λένε Μαρία. Άντε να εξηγήσεις μετά!
Λίγο πριν την κορυφή, στη δεύτερη θέση, με σεβαστή διαφορά απ’ την προηγούμενη, συναντάμε την άποψη πως η γραπτή επικοινωνία έχει ένα μυστήριο που γοητεύει, με ποσοστό 25%. Ένα μήνυμα έχει όντως ένα μυστηριακό χαρακτήρα, μιας κι είναι θεωρητικά κρυφό, αφού απευθύνεται μόνο σ’ έναν και μπορεί να δέχεται μάλιστα και πολλές διαφορετικές ερμηνείες. Ανακαλύπτεις μέρος της προσωπικότητας του αποστολέα απ’ τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται κι ο ρυθμός της συζήτησης με τη θεματικής της διαρκώς να αλλάζει σε κάνει να απορείς για το πού μπορεί να καταλήξει. Σίγουρα, επομένως, αν σ’ ενδιαφέρει εκείνος που τσατάρεις, δε θα βαρεθείς.
Και κάπως έτσι, φτάσαμε στην πρώτη θέση, με πραγματικά μεγάλη διαφορά απ’ τις προηγούμενες απαντήσεις και με ποσοστό που αγγίζει το 53%, η πλειοψηφία δηλώνει πως τίποτα δεν είναι σαν τις συζητήσεις από κοντά. Οι περισσότεροι, λοιπόν, προτιμούν τη διαπροσωπική επικοινωνία απ’ τη γραπτή κι αυτό βέβαια μπορεί να συμβαίνει για πολλούς λόγους, μερικοί από τους οποίους εμπεριέχονται και στις παραπάνω τοποθετήσεις.
Όταν μιλάς με κάποιον πρόσωπο με πρόσωπο μπορείς πολύ εύκολα να αποφύγεις τις παρεξηγήσεις, επειδή ακόμα κι αν σε κάποια στιγμή πεις κάτι που δεν το εξέλαβε σωστά ο συνομιλητής σου, θα εξηγηθείς αμέσως, δίνοντάς του να καταλάβει τι ακριβώς εννοείς. Γενικότερα, στο από κοντά δεν παίζουν ρόλο μόνο οι λέξεις, αλλά κι οι κινήσεις, οι εκφράσεις, τα χαμόγελα, όλη η γλώσσα του σώματος. Έτσι μαθαίνεις τον άνθρωπο που ‘χεις απέναντί σου, ακόμα κι αν σου μιλήσει ελάχιστα. Πίσω από μια οθόνη μπορεί κανείς να κρύβεται, όταν όμως βρίσκεστε στον ίδιο χώρο δεν μπορεί να μην είναι ο εαυτός του, έστω σε ένα μεγάλο ποσοστό.
Όταν μιλάς με τον άλλο σε πραγματικό χρόνο από κοντά, μπορείς να ‘χεις άλλου είδους επικοινωνία μαζί του, άμεση, ουσιαστική, πραγματική. Χωρίς μεγάλες παύσεις, χωρίς υπεραναλύσεις και σκέψη για να βρούμε την πιο εντυπωσιακή απάντηση ή τρόπο να κατευθύνουμε άλλου τη συζήτηση.
Γραπτά ή προφορικά, το θέμα είναι να ‘χουμε τη διάθεση να επικοινωνούμε. Σαφώς, τίποτα δε συγκρίνεται με την ανθρώπινη επαφή, αλλά κι ο γραπτός λόγος έχει τη μαγεία του, ειδικά όσο υπάρχουν άνθρωποι που στο χαρτί (ή έστω στην οθόνη) αποτυπώνουν όσα αδυνατούν να πουν από κοντά.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη