Στο τελευταίο poll του Σεπτεμβρίου σας ρωτήσαμε αν –λίγο πριν κοιμηθείτε– σκέφτεστε αυτά που πέρασαν ή αυτά που θα έρθουν. Η νύχτα σηματοδοτεί το τέλος ενός ακόμα εικοσιτετραώρου, την ώρα μας για ξεκούραση, τον απολογισμό της ημέρας που πέρασε και ίσως το σύντομο προγραμματισμό της επόμενης που έρχεται.
Μπορεί να είναι κουτές κι ασήμαντες σκέψεις, μπορεί όμως και να είναι αναμνήσεις γεγονότων που μας στιγμάτισαν και που θα τις επαναλαμβάνουμε στο μυαλό μας για χρόνια ακόμα ή σχέδια ζωής που δε θα σταματήσουμε να σκεφτόμαστε μέχρι να τα κάνουμε πραγματικότητα.
Η πλειοψηφία, που ανήλθε σε ποσοστό 61%, απάντησε ότι σκέφτεται όσα πέρασαν, γεγονός απόλυτα φυσικό, αφού η συγκεκριμένη μερίδα ανθρώπων δεν έχει μόνο έναν λόγο για τον οποίο το παρελθόν επιστρέφει νοητά κάθε βράδυ. Υπάρχει μια παντελώς λανθασμένη άποψη, η οποία τείνει όμως να είναι και η κρατούσα, που υποστηρίζει ότι για να σκέφτεσαι το παρελθόν, σημαίνει ότι το νοσταλγείς.
Υπάρχει φυσικά ένα πλήθος ατόμων που θα ήθελαν να ξαναζήσουν για δεύτερη φορά μία ή περισσότερες εμπειρίες αλλά δεν είναι το σύνολο των ανθρώπων που κοιτούν πίσω τους. Πολλοί εξ’ αυτών αναπολούν το παρελθόν ελπίζοντας να υπήρχε κάποιος τρόπος να γύριζαν πίσω σε αυτό και να το άλλαζαν ή και να μην το ξαναζούσαν. Εύχονται να υπήρχε εκείνη η μηχανή του χρόνου που θα τους γύριζε στο σημείο που έκαναν κάποιο λάθος και να το διόρθωναν.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, τα λόγια, οι πράξεις, οι ευκαιρίες κι ο χρόνος, δε γυρίζουν πίσω. Το σκέλος του «δυστυχώς» είναι ευκόλως εννοούμενο. Ως προς αυτό του «ευτυχώς», αν δεν έχεις κάποια δική σου εμπειρία, πάρε παράδειγμα εκείνους τους επιβάτες που δεν πρόλαβαν την πτήση τους και βλαστημούσαν που δεν ξεκίνησαν για το αεροδρόμιο δέκα λεπτά νωρίτερα. Και μισή ώρα μετά έμαθαν ότι το αεροπλάνο το οποίο έχασαν κατέπεσε και δε γλίτωσε κανείς από τους επιβαίνοντες.
Έτσι και σε κάθε άλλη περίσταση, δεν μπορείς ποτέ να γνωρίζεις αν η επιλογή που θα έκανες σε περίπτωση που γύριζες το χρόνο πίσω, θα ήταν η σωστή ή θα είχε ακόμα χειρότερα αποτελέσματα. Keep walking mate και δες το παρελθόν σαν μάθημα και όχι σαν άγκυρα που σε επιβραδύνει να πλεύσεις πρόσω.
Η μειοψηφία από την άλλη, ανερχόμενη σε ποσοστό 39%, απάντησε ότι πριν κοιμηθεί, σκέφτεται όλα αυτά που θα έρθουν. Στο πλείστο των περιπτώσεων είναι άνθρωποι που ατενίζουν αισιόδοξα το μέλλον, ονειρεύονται πριν καν κοιμηθούν. Τι σκέφτονται; Μόνο αυτοί ξέρουν.
Μπορεί κάποιο επαγγελματικό σχέδιο ή στόχο, μπορεί έναν wannabe έρωτα, ένα καινούριο αυτοκίνητο, τι θα ντυθούν του χρόνου τις απόκριες ή πότε θα ξεκινήσουν γυμναστήριο. Πάντως το παρελθόν το έχουν αφήσει πίσω και βρίσκουν ενδιαφέρον στην προσμονή ενός μελλοντικού και αβέβαιου γεγονότος ή γεγονότων που ίσως συμβούν, μια αναβλητική αίρεση όπως ονομάζεται νομικά.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάνουν μακράν πιο ήρεμο και νοικοκυρεμένο ύπνο από την πλειοψηφία. Κι αν το ροχαλητό τους θυμίζει μπουλντόζα, είναι επειδή όλο το βάρος που δεν έχουν στην ψυχή τους, συγκεντρώνεται στην απολαυστική ρέκλα τους. Για κάποιους είναι συννεφάκιδες που ονειροβατούν και δεν προσγειώνονται στη δραματική πραγματικότητα. Για κάποιους άλλους όμως είναι αυτοί που όσο και να τους κοπανάς με δεινά και αδικία, αυτοί τα βάζουν στην άκρη και κοιτούν τι θα κάνουν από εδώ και μπρός.
Τελικά, ίσως, η αρμονία δίνει απάντηση στο ποιο είναι το ιδανικό. Η ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνεται και κάποιες φορές μόνο τα χρυσόψαρα αντέχουν τόση επανάληψη. Από την άλλη δεν είναι δυνατόν να κοιτάς μόνο πίσω και να φοβάσαι να προχωρήσεις. Το μάθημα του παρελθόντος θα είναι ο οδηγός για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη στο μέλλον αλλά και η συνταγή με την οποία θα ξανακαταφέρεις μία επιτυχία.
Όπως οι υπουργοί μας παρομοιάζουν την ανάπτυξη με τα γεμιστά, έτσι κι εμείς παρομοιάζουμε τη σκέψη μας με την οδήγηση. Το βλέμμα σου πρέπει να μοιράζεται αρμονικά μεταξύ της πορείας σου που είναι μπροστά και του καθρέφτη σου (που δεν είναι προσανατολισμένος ούτε στα φρύδια σου μαματζέλ, ούτε στα μπούτια της συνοδηγού λεβέντάκο μου).
Και τελικά δεν έχει τόση σημασία το τι σκέφτεσαι αλλά το να μη σταματάς να το κάνεις, να μη γίνεις εκείνος ο άχρωμος κοιμήσης, το ρομποτάκι που το μοναδικό του άγχος είναι να βρει να παρκάρει εγκαίρως το επόμενο πρωί για να μη χάσει λεπτό από τη ρουτινιάρα καθημερινή σκουριά. Όπως είπε και ο Ντεκάρτ, «Cogito Ergo Sum», σκέφτομαι άρα υπάρχω.
Συντάκτης: Αλέξης Φαραντούρης
