«Σήμερα είναι η μέρα που τα όνειρά σου θα πραγματοποιηθούν.»
«Και τι ξέρεις εσύ για τα όνειρά μου Γκαστόν;»
«Τα πάντα! Φαντάσου αυτό…»
Και κάπως έτσι με έναν μικρό μόνο διάλογο η Disney στην ταινία της η Πεντάμορφη και το Τέρας, και μέσα από τον χαρακτήρα του Γκαστόν ενσαρκώνει και μας παρουσιάζει άκρως επιτυχημένα, ένα από τα χειρότερα είδη ανθρώπων. Εκείνων που γνωρίζουν πάντα πριν από όλους ποιο είναι το καλύτερο για όλους. Των μάστερ της χειραγώγησης και της χειριστικότητας. Εκείνων που έχουν πάντα μία συμβουλή για το πώς θα έπρεπε να ζει κανείς και αντιγυρίζουν με βλέμμα αθώο και γλυκιά φωνή «Μα εγώ για σένα το λέω. Για το καλό σου…».
Αυτό ακριβώς είναι ένα από τα στοιχεία που διαφοροποιούν τον Γκαστόν από τους υπόλοιπους villains των αγαπημένων μας παιδικών ταινιών και του προσφέρουν επάξια μία θέση στο βάθρο των top κακών: ο ρεαλισμός και η αληθοφάνεια του χαρακτήρα του. Το γεγονός, δηλαδή, ότι μία τέτοια προσωπικότητα δεν είναι διόλου απίθανο να τη συναντήσει κανείς εκτός παραμυθιών σε πλήρως ανθρώπινη μορφή. Γιατί το πιο πιθανό είναι πως καμία κακιά μάγισσα δε θα μας προσφέρει δηλητηριασμένα μήλα. Οι (κακοί) λύκοι δε θα πάρουν τη θέση της γιαγιάς μας για να μας φάνε καλύτερα. Κανένα αδράχτι δε θα μας ρίξει σε αιώνιο λήθαργο και μάλλον καμία mother Gothel δε θα μας απαγάγει για να επωφεληθεί από τις μαγικές ιδιότητες των μαλλιών μας. Καθένας μας, ωστόσο, θα έχει την ατυχία έστω για μία φορά στη ζωή του να συναναστραφεί με έναν άνθρωπο τόσο χειριστικό και παρεμβατικό όσο ο Γκαστόν. Κάποιον που θα προσπαθήσει να επηρεάσει και να καθοδηγήσει τις αποφάσεις και τις ενέργειες μας με το πρόσχημα πως ενδιαφέρεται και νοιάζεται για το δικό μας καλό, ενώ στην πραγματικότητα στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην επίτευξη των δικών του στόχων και συμφερόντων.
Ο Γκαστόν είναι εκείνος που είπε στην Μπελ (aka πεντάμορφη) ότι μία γυναίκα δεν πρέπει να διαβάζει. Που προσπαθούσε μετά μανίας να την πείσει να τον παντρευτεί και της επισήμαινε πως κάθε γυναίκα θα ζήλευε την τύχη της και θα επιθυμούσε να βρίσκεται στη θέση της. Όλα αυτά επειδή πράγματι ενδιαφερόταν για εκείνη και πίστευε πως με αυτήν τη ζωή θα ήταν ευτυχισμένη; Φυσικά και όχι. Απλώς εκείνος, λόγω της απαράμιλλης ομορφιάς της, την έβλεπε και τη θεωρούσε ως άλλο ένα λάφυρο. Ένα τρόπαιο που ήθελε και έπρεπε πάση θυσία να «κατακτήσει».
Εκείνος είναι που με τρομακτική άνεση κατόρθωσε να πείσει ολόκληρο το χωριό πως το Τέρας είναι επικίνδυνο για αυτούς και θα έπρεπε να το εξολοθρεύσουν. Αυτό άραγε επειδή πράγματι φοβόταν πως το Τέρας θα στρεφόταν εναντίον των ανθρώπων και θα τους έκανε κακό; Προφανώς και όχι. Απλά έπρεπε κάπως να λυτρώσει τον θιγμένο και ταπεινωμένο εγωισμό του που η Μπελ προτίμησε το Τέρας από αυτόν τον ίδιο και γι’ αυτό θέλησε να το εξοντώσει.
Κι αυτό είναι και το δεύτερο στοιχείο που διαφοροποιεί τον Γκαστόν από όσους κακούς έχουμε δει και που τον καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνο. Στα περισσότερα, αν όχι σε όλα τα παραμύθια, όλοι οι υπόλοιποι ήρωες γνωρίζουν πάντα ποιος είναι ο κακός της υπόθεσης ή τουλάχιστον αργά ή γρήγορα το αντιλαμβάνονται. Στην προκειμένη περίπτωση, ωστόσο, μέχρι και το τέλος της ιστορίας, κανείς άλλος εκτός της Μπελ δε φαίνεται να αντιλαμβάνεται το υποκριτικό ενδιαφέρον του Γκαστόν και τις υποβόσκουσες κακές προθέσεις του. Αντιθέτως, αυτός εμφανίζεται ιδιαιτέρως αγαπητός μεταξύ των συγχωριανών του, στους οποίους και ασκεί μεγάλη επιρροή καθώς τον αγαπούν, τον θαυμάζουν και ακολουθούν σχεδόν πειθήνια τις προτροπές του.
Εδώ έγκειται και η επικινδυνότητα των ανθρώπων που προσιδιάζουν στον χαρακτήρα αυτής της συγκεκριμένης φιγούρας. Η αδυναμία ανίχνευσης της κακίας τους πίσω από το αγγελικό πρόσωπο που προβάλλουν στον κόσμο. Γιατί αν είναι μία φορά δύσκολο να προστατευτείς από έναν εχθρό είναι εκατό φορές πιο δύσκολο να προστατευτείς από έναν εχθρό που ενδύεται τη μάσκα ενός φίλου. Και αυτό διότι απλά στη δεύτερη περίπτωση δεν είναι ότι δεν αισθάνεσαι την ανάγκη να προστατευτείς, είναι ότι δεν έχεις νιώσει καν την απειλή να πλησιάζει. Μπορεί να είναι ένας φίλος, ένας συνάδελφος, ένας σύντροφος, μέλος της οικογένειας ή άλλο οικείο πρόσωπο. Σε κάθε περίπτωση θα είναι πάντα ένας άνθρωπος που θα έχει κατορθώσει να εισχωρήσει στη ζωή σου με δούρειο ίππο ένα προσωπείο καλοσύνης. Θα έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη σου και θα εμφανίζεται στις συναναστροφές σας τόσο φιλικός και με αγνές προθέσεις ώστε δύσκολα- στην αρχή τουλάχιστον- να συμπεράνει κανείς πως κρύβονται δεύτερες σκέψεις πίσω από τη συμπεριφορά του.
Διότι, όπως είπαμε στην αρχή «Γκαστόν» γύρω μας υπάρχουν πολλοί και με πιθανότητα που αγγίζει τη βεβαιότητα όλοι θα έχουν την ατυχία να συναντήσουν έστω για μια φορά στη ζωή τους έναν τέτοιο άνθρωπο. Οι πραγματικά άτυχοι όμως θα είναι όσοι δεν κατάφεραν να αναγνωρίσουν τον «Γκαστόν» στον οποίο επέτρεψαν την είσοδο. Όσοι δε συνειδητοποιήσουν έστω και αργά πως το άτομο που εμπιστεύτηκαν ως ήρωα ήταν τελικά το τέρας της ιστορίας.
Συντάκτης: Παναγιώτα Παπακωνσταντίνου
