Η ιστορία των νυφών κατά παραγγελία

Η μετανάστευση είναι ένα αγκάθι στις ψυχές πολλών. Ανά τους αιώνες αναρίθμητες ανθρώπινες ψυχές ξεριζώνονταν από τον τόπο τους αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Ανάμεσα σε αυτούς που αναγκάζονταν να αφήσουν την πατρίδα τους και ό,τι είχαν δικό τους μέχρι τότε ήταν οι νύφες «της φωτογραφίας».

Σε εποχές που ο πόλεμος, η φτώχεια και η πείνα θέριζαν τον κόσμο, κάποιες γυναίκες θυσιάζονταν για να μπορέσει να σωθεί η οικογένειά τους και οι ίδιες. Στην Ελλάδα του 1922 αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Ρωσία αλλά και η Τουρκία συνέβαινε κάτι που μερικοί από εμάς σήμερα δεν μπορούμε ούτε να το φανταστούμε. Οικογένειες με πολλά κορίτσια που δεν είχαν ούτε προίκα ούτε χρήματα έστειλαν τα κορίτσια τους να παντρευτούν στην Αμερική ή την Αυστραλία με άνδρες που τις περισσότερες φορές δεν είχαν δει καν ή είχαν αντικρίσει μόνο από μία φωτογραφία.

Οι νύφες αυτές ετοιμάζονταν και στοιβάζονταν σε μεγάλα καράβια που τις μετέφεραν μαζί με όλα τους τα όνειρα, τις ελπίδες και την αγωνία τους σε τόπους ξένους να βρουν τον άνδρα που τους είχαν ορίσει. Πολλές είναι οι περιπτώσεις που ο αρραβώνας ή ο γάμος τελούνταν πριν καν ξεκινήσει η αναχώρηση των νεαρών κοριτσιών. Οι Έλληνες μετανάστες εκεί αναζητούσαν Ελληνίδες γυναίκες για να δημιουργήσουν οικογένειες και οι γυναίκες εδώ το έβλεπαν ως μια απέλπιδα προσπάθεια να επιβιώσουν. Στην πραγματικότητα ήταν κάτι παραπάνω από ανάγκη για επιβίωση αφού για εκείνες ήταν και θέμα τιμής του ονόματος της οικογένειας. Εάν κάποια κοπέλα άλλαζε γνώμη και αρνιόταν να πραγματοποιήσει το προξενιό τότε αμαυρωνόταν όλη η οικογένεια -αφού θεωρούνταν αναξιόπιστη- και καμία άλλη κοπέλα της οικογένειας δεν θα μπορούσε να αποκατασταθεί.

Τα πλοία με τις νύφες κάθε φορά γέμιζαν και μέσα στα σανίδια τους καταγράφονταν τόσες και τόσες ιστορίες. Πόνος, φόβος, μελαγχολία για τη ζωή που έρχεται και τη ζωή που χάνουν. Έρωτες που έμειναν πίσω, ατελείς και αφόρητοι. Οι γυναίκες εκείνες δεν είχαν την επιλογή και την ευκαιρία να ζήσουν έναν έρωτα που θα οδηγούσε σε μια ευτυχισμένη ζωή ή τουλάχιστον σε μερικές ευτυχισμένες στιγμές. Δεν είναι μόνο η ξενιτιά, είναι ο έρωτας και η ελπίδα που πεθαίνει κάθε μέρα μέσα στη θάλασσα μέχρι να συναντήσουν τη μοίρα τους.

Οι γνωριμίες και τα προξενιά γίνονταν είτε από τον κύκλο που μπορεί να είχε η κάθε οικογένεια ή από την εκκλησία που πολλές φορές μεσολαβούσε για να προχωρήσουν οι διαδικασίες. Ο γαμπρός έστελνε μια φωτογραφία του και την παραγγελία που επιθυμούσε και αντίστοιχα λάμβανε μία φωτογραφία της κοπέλας που είχε επιλέγει για εκείνον. Φυσικά, οι παγίδες ήταν πολλές αφού οι φωτογραφίες ήταν πιθανό να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Τότε η κατάσταση γινόταν πραγματικά τραγική με πολλές γυναίκες να μένουν στο δρόμο χωρίς χρήματα να γυρίσουν πίσω, άλλες να αυτοκτονούν και άλλες να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης για να επιβιώσουν. Μερικές βέβαια δεν προλάβαιναν να φτάσουν στη νέα γη, επέλεγαν να αφεθούν στα νερά του ωκεανού και να σβήσουν για να μην αντικρίσουν το μέλλον που δεν ήθελαν να δουν. Ψυχές αδύναμες ή και γενναίες, κουβαλούσαν το βάρος μιας ζωής που τους επέβαλαν.

Ο Παντελής Βούλγαρης το 2004 δημιούργησε μια ταινία, ύμνο, στις νύφες του 1922. 700 γυναίκες σε ένα καράβι με προορισμό την Αμερική. Όλες ίδιες και όλες διαφορετικές. Διάφανα κρίνα με μαύρη ψυχή και πικρά χαμόγελα στα χείλη. Δεν ήταν εύκολο να είσαι γυναίκα, τελικά ποτέ δεν είναι εύκολο να είσαι γυναίκα. Αυτό επιβεβαιώνεται κιόλας από τα χείλη της πρωταγωνίστριας με τη φράση “we are just women” που μπορεί φαινομενικά να αποτελεί διόρθωση ενός γραμματικού λάθους της αλλά συμβολίζει όλο εκείνα που περνούσαν οι γυναίκες επειδή γεννήθηκαν θηλυκά.

Τα υπερατλαντικά προξενιά συνεχίστηκαν και επόμενες δεκαετίες. Το 1956 το καράβι με όνομα «Κυρήνεια» ξεκίνησε το ταξίδι του για την Αυστραλία. Κορίτσια που έφταναν εκεί σωρηδόν αντίκριζαν μια λαοθάλασσα από καλοντυμένους νέους με ανθοδέσμες μεταξύ των οποίων κάποιος ήταν ο δικός τους άνδρας. Σήμερα διαβάζοντας γι’ αυτά και βλέποντας ταινίες αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν να συνέβαιναν σε τόσο μεγάλη κλίμακα. Σφίγγεται η ψυχή μας για αγάπες και ζωές που χάθηκαν. Όλα αυτά τα θλιβερά γεγονότα όμως δεν ανήκουν σε ένα ξεχασμένο κομμάτι της ιστορίας αφού μέχρι και τώρα υπάρχουν χώρες που ετοιμάζουν νύφες κατά παραγγελία.

Τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην με την τεχνολογία και η διαδικασία γίνεται απλά σαν να αγοράζεις παπούτσια online. Γαμπροί από την άνεση του σπιτιού τους παραγγέλνουν νύφες σε ένα πραγματικά αδιανόητο νυφοπάζαρο απλά με ένα click στον υπολογιστή τους. Μία ολόκληρη βιομηχανία έχει χτιστεί στις πλάτες νεαρών κοριτσιών που κυριολεκτικά πουλιούνται στο διαδίκτυο. Οι χώρες επιλογής που μπαίνουν στο παζάρι είναι πολλές: Βιετνάμ, Βραζιλία, Κίνα, Ταϊλάνδη, Ουκρανία, Κολομβία, Φιλιππίνες, Ρωσία κ.α, με τις Ρωσίδες και τις Ουκρανές να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας στην αναζήτηση. Πολλές από αυτές τις γυναίκες έχουν δολοφονηθεί από τους Αμερικανούς συζύγους τους ή έχουν κακοποιηθεί. Παρά ταύτα το νυφοπάζαρο καλά κρατεί μιας και το εμπόριο της ευτυχίας και της ελπίδας δε σβήνει.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται, απλώς αλλάζει μορφή όπως η εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου και της ανάγκης για κάτι καλύτερο. Άνθρωποι που δεν έχουν να χάσουν κάτι πέρα από τον ίδιο τους τον εαυτό μαζεύονται σε καράβια ή σήμερα πλασάρονται στο διαδίκτυο σαν αναλώσιμα προϊόντα σε προσφορά με την ελπίδα ότι η ζωή τους θα αλλάξει.  Και όσο αυτός ο κόσμος δε γίνεται καλύτερος, τόσο πιο πολύ θα παλεύουν οι ψυχές για να σωθούν, με κάθε τρόπο.