Κανένα δεν ξέρεις όσο νομίζεις

Η πρώτη εντύπωση είναι κι η σωστή; Ένα ερώτημα που ποτέ κανείς δεν απάντησε με απόλυτη βεβαιότητα κι αναμφίβολα διχάζει τους ανθρώπους, αφού σε κάποιες περιπτώσεις βρίσκεται να ισχύει και σε κάποιες άλλες διαψεύδεται απόλυτα και κατηγορηματικά. Τι είναι, όμως, αυτό που μας κάνει να πιστεύουμε ότι ξέρουμε έναν άνθρωπο όταν η πρώτη εντύπωση έχει παρέλθει κι έχουμε αναπτύξει μια σχέση -είτε φιλική είτε ερωτική;

Η καθημερινή συναναστροφή μας σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο στο να δούμε τον άλλο πιο καθαρά, να αναγνωρίσουμε τα καλά αλλά και τα μελανά του σημεία, να ανακαλύψουμε τις διαφορετικές πτυχές του χαρακτήρα του και να αποφασίσουμε αν θέλουμε να τον εντάξουμε στη ζωή μας ή όχι. Αυτό, βέβαια, είναι κάτι που δεν είναι πάντα στο χέρι μας, αφού η συναναστροφή μας με κάποιους ανθρώπους τείνει να γίνεται από συμβιβασμό ή λόγω συνθηκών.

Παρ’ όλα αυτά, η καθημερινή μας επαφή δημιουργεί μια οικειότητα και μια άνεση που ο τρόπος με τον οποίο ο άλλος την χειρίζεται και το πρόσωπο που δείχνει στις διάφορες περιστάσεις μας κάνει να σχηματίζουμε τη γνώμη μας για εκείνον. Θετική ή αρνητική δεν έχει σημασία, το δεδομένο είναι πως πλάθουμε τον άλλον στο μυαλό μας με έναν τρόπο με τον οποίο εμείς μπορούμε να τον εξηγήσουμε και να τον αποδώσουμε χαρακτηρολογικά σύμφωνα με τις δικές μας πεποιθήσεις και με το πώς εμείς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Για παράδειγμα, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μια συγκεκριμένη άποψη για το κάθε άτομο απ’ τον εργασιακό μας χώρο, αυτό δε σημαίνει όμως ότι αυτή ανταποκρίνεται πλήρως στην αληθινή εκδοχή του άλλου κι αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό μιας κι εμείς γνωρίζουμε μονάχα την πτυχή του συναδέλφου. Όλοι μας πραγματευόμαστε ρόλους στη ζωή μας και παίζουμε σε μικρές σκηνές καθημερινότητας. Αυτό δε σημαίνει ότι υποκρινόμαστε στις συναναστροφές μας, αλλά ότι ενσωματώνουμε τις ανάγκες της κάθε συνθήκης κι ανταποκρινόμαστε αναλόγως. Συνεπώς, η άποψη που έχουμε για τους συναδέλφους μας είναι η άποψη που έχουμε γι’ αυτόν τους τον ρόλο κι όχι μια ολοκληρωμένη εικόνα για το σύνολό τους. Σε μια άλλη συνθήκη μπορεί να αντικρίσουμε έναν διαφορετικό άνθρωπο που ούτε καν είχαμε φανταστεί πως μπορεί να κρύβεται κάτω απ’ τον μανδύα του επαγγελματία.

Οι άνθρωποι, όμως, δεν αλλάζουν μόνο από συνθήκη σε συνθήκη κι ανάλογα με το περιβάλλον γύρω τους, αλλάζουν και μέσα στο χρόνο. Εξελίσσονται, ωριμάζουν και δημιουργούν μια νέα εικόνα του εαυτού τους. Αναγεννιέται το καινούργιο τους «εγώ» μέσα απ’ τις εμπειρίες τους, μέσα από το στίγμα των ανθρώπων που πέρασαν απ’ τη ζωή τους, τα λάθη και τα σωστά τους. Η διαδικασία αυτή είναι αναπόφευκτη για όλους. Ο ενήλικος εαυτός μας των 20 δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον εαυτό μας στα 40 ή τα 50 και ούτω καθεξής. Άρα, ο άνθρωπος που γνωρίσαμε στα 20 του και νομίζαμε ότι τον ξέρουμε, γίνεται ένας άλλος, άγνωστος σε εμάς, και χρειάζεται να τον ανακαλύψουμε από την αρχή, όπως χρειάζεται να ανακαλύψουμε και τον εαυτό μας στο πέρασμα του χρόνου. Ούτε εμείς είμαστε ίδιοι, γιατί να ‘ναι οι άλλοι;

Το βασικό είναι να κάνουμε μια σοβαρή κι ουσιαστική προσπάθεια να γνωρίσουμε όντως τον άλλον, απαλλαγμένοι απ’ τη δική μας ανάγκη να τους τοποθετούμε όλους σε κουτάκια με συγκεκριμένα ταμπελάκια, επειδή έτσι πιστεύουμε πως θα μπορέσουμε να τους διαχειριστούμε. Να μην πιανόμαστε από μικρές συμπεριφορές που προκαλούνται από εκατομμύρια λόγους, κίνητρα κι αιτίες για να χαρακτηρίσουμε κάποιον, επειδή εμείς έχουμε μια συγκεκριμένη αντίληψη του τι είναι σωστό και λάθος.

Για να γνωρίσεις κάποιον ουσιαστικά και να μπορέσεις να τον δεχτείς πρέπει να ‘σαι ανοιχτός στο μυαλό και στην καρδιά, να ‘χεις αναγνωρίσει τη ρευστότητα και το απρόβλεπτο της ανθρώπινης φύσης και να βλέπεις τον άλλο όχι με τα μάτια της κοινωνικής λογικής που βιάζεται να ορίσει και να καταδικάσει προθέσεις και συμπεριφορές, αλλά με την ώριμη και συνειδητή ματιά του διαρκώς μεταβαλλόμενου. Το «εδώ» και το «τώρα» είναι αυτό που συναρμολογεί την εικόνα του αύριο. Αυτή η εικόνα, όμως, δεν είναι ποτέ μόνο μία, είναι σαν ένα πλαζλ από χιλιάδες διαφορετικά κομμάτια, που τα ενώνεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής σου και μόνο στο τέλος αυτής έχεις πια δημιουργήσει την εικόνα σου.

Έτσι συμβαίνει και με τους άλλους, τους μαθαίνεις όσο τους ζεις κι όσο θέλεις να τους μάθεις.  Να δίνεις χρόνο κι αγάπη, κανείς δεν είναι όπως φαίνεται γιατί κανείς δεν έχει τα μάτια του για να τον δει.