«Οι φίλοι είναι η οικογένεια που διαλέγουμε»∙ μία φράση κάπως τετριμμένη αλλά πολύ αληθινή και βγαλμένη, όπως λέμε, απ’ τη ζωή. Οι άνθρωποι που αποτελούν τον φιλικό μας περίγυρο είναι εκείνοι που βρίσκονται δίπλα μας σε κάθε σημαντική αλλά κι ασήμαντη στιγμή μας, και βρίσκονται δίπλα μας τόσο για να μας συμπαραστέκονται στα δύσκολα όσο και για να χαμογελούν με τις χαρές μας.
Φίλοι από παιδιά ή που γνωριστήκαμε και δέσαμε σε μεγαλύτερη ηλικία δεν έχει σημασία, είναι άνθρωποι δικοί μας και τους εμπιστευόμαστε. Μεγαλώνουμε, δημιουργούμε την οικογένειά μας κι εκείνοι είναι παρόντες στο χτίσιμο της νέας μας ζωής, όμως είναι μερικές φορές που τα συναισθήματα μάς βγάζουν απ’ τον δρόμο της λογικής κι ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που δεν περιμέναμε να συναντήσουμε.
Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας κατάστασης είναι όταν ένας φίλος των γονιών μας, ένας άνθρωπος με τον οποίο έχουμε σχεδόν μεγαλώσει μαζί και τον ξέρουμε απ’ τα γεννοφάσκια μας, αρχίζει και μας βλέπει με διαφορετικό μάτι. Για πολλούς, αυτή μπορεί να είναι μια αδιανόητη κατάσταση, αφού το να ξέρεις κάποιον απ’ την κούνια και να τον ζεις τόσα χρόνια κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και μέσα από κοινωνικούς ρόλους καθορισμένους απ’ την πρώτη κιόλας στιγμή, δεν μπορεί παρά να αποτελεί από μόνο του φραγή για οποιαδήποτε ερωτική σκέψη. Η ψυχή, όμως, του ανθρώπου είναι όντως μία άβυσσος όπου μπορεί να χαθείς πολύ εύκολα ανάμεσα σε σκέψεις, συναισθήματα, επιθυμίες κι ανάγκες.
Μία τέτοια κατάσταση είναι ικανή να κλονίσει τις παγιωμένες σχέσεις που έχουν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια και να ταράξει τις ισορροπίες μεταξύ των προσώπων που εμπλέκονται άμεσα αλλά κι έμμεσα. Το πρόσωπο που δέχεται το φλερτ απ’ τον φίλο της οικογένειας –εννοείται φυσικά πως αναφερόμαστε σε περιπτώσεις που έχει επέλθει από καιρό η ενηλικίωση και δεν υπάρχει κανένα ψήγμα παρανομίας ή ανηθικότητας με τη σημασία της παιδεραστίας–, βιώνει σαν αρχική αντίδραση την αμηχανία κι αναζητά τα όρια και τις κόκκινες γραμμές με τις οποίες έχει οριοθετηθεί η σχέση απ’ τα πρώτα χρόνια. Αποπροσανατολίζεται και δυσκολεύεται να κατανοήσει την αλλαγή εκείνου που τόσα χρόνια είχε ως δεδομένο.
Είναι απόλυτα φυσιολογικό να αντιμετωπίζουμε τους φίλους των γονιών μας σαν μέλη της οικογένειάς μας και γιατί όχι σε κάποιες περιπτώσεις στενής επαφής, ακόμη και σαν δεύτερους γονείς. Το οικοδόμημα, λοιπόν, της οικογένειας αρχίζει να καταρρέει, χωρίς να ‘μαστε βέβαιοι αν εμείς δώσαμε ποτέ λάθος μηνύματα που παρεξηγήθηκαν. Οι ενοχές είναι το επόμενο βήμα της αμηχανίας. Η αίσθηση του ότι μπορεί εμείς με κάποιο τρόπο να έχουμε προκαλέσει αυτή την αλλαγή κάνει το αίσθημα άγχους ακόμη πιο έντονο κι η αμηχανία μετατρέπεται σε μια ενοχή που φυτεύεται σταδιακά και μεγαλώνει.
Βέβαια, σε μία τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει πάντα φταίχτης και θύμα, αφού οι άνθρωποι μεγαλώνουν, εξελίσσονται κι υπάρχουν διάφορα στάδια στις σχέσεις. Όταν δύο άτομα δε συνδέονται με κάποια συγγένεια που να απαγορεύει συνειδητά αλλά κι υποσυνείδητα την ερωτική-σεξουαλική έλξη, τότε όλα μπορεί να ‘ναι πιθανά κι όλοι έχουν δικαίωμα στην επιθυμία. Το δύσκολο κομμάτι είναι εκείνο όπου αυτοί οι άνθρωποι θα χρειαστεί να αποδεχτούν και να διαχειριστούν την επερχόμενη αλλαγή.
Μπορεί να υπάρξει μια αμοιβαία έλξη κι έτσι τα πράγματα για τα δύο αυτά πρόσωπα να ‘ναι εύκολα και διαχειρίσιμα, με μόνη δυσκολία την αντιμετώπιση της αντίδρασης των άλλων προσώπων που εμπλέκονται έμμεσα, δηλαδή των γονιών. Στην περίπτωση, όμως, όπου το φλερτ είναι μονόπλευρο, το πρόσωπο που αναγκάζεται να απορρίψει μια τέτοια πρόταση αισθάνεται άβολα και καλείται να επιφέρει ξανά τις ισορροπίες σε μια κατάσταση. Αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο ανάλογα την ηλικία, την εμπειρία, τη δυναμική και την αντίληψή του, καθώς εξαρτάται κι απ’ την επιμονή του ατόμου που φλερτάρει.
Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι στιγμές είναι αυτό που λέμε και στα ελληνικά awkward και δεν μπορείς να τις καταλάβεις αν δε σου χτυπήσουν την πόρτα -όπως κάθε πρόκληση, βέβαια. Όλες έρχονται ακάλεστες και περιμένουν να τρυπώσουν στη ζωή σου. Πόσο έτοιμος είσαι να τις αντιμετωπίσεις;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη