Να μην αισθάνεσαι ελεύθερος πουθενά

Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που η λέξη «κακοποίηση» μας απασχολεί είναι ίσως όμως η πρώτη φορά που τα αυτιά μας και τα μάτια μας είναι ανοιχτά, οι κεραίες μας τεντωμένες και οι ψυχές μας πιο έτοιμες να νιώσουν, να καταλάβουν και να δράσουν. Η βία έχει πολλές μορφές, θα το παρομοιάζαμε με κεφάλια φιλιού που πρέπει να κόψουμε από τη ρίζα γιατί σαν άλλη Λερναία Ύδρα όταν απλώς κόβεις ένα, φυτρώνουν άλλα τόσα στη θέση του. Φίδια αιμοδιψή που λαχταράνε να δηλητηριάζουν ψυχές.

Σε κάθε μορφή κακοποίησης, τείνουμε να κοιτάζουμε λίγο λοξά το θύμα, να είμαστε διστακτικοί και δύσπιστοι απέναντί του κάνοντας πιο δύσκολο ακόμα το άλμα του προς την αλήθεια. Πάμε να δούμε λίγο όμως τι είναι τελικά η κακοποίηση; Είναι γεγονός πως όσο πιο πίσω πάμε στον χρόνο τόσο πιο λίγα θα καταφέρουμε να μάθουμε για την κακοποίηση που υπέστησαν άνθρωποι -κυρίως όμως γυναίκες- είτε από τους γονείς ή συζύγους, είτε από τους εργοδότες τους ή από όπου αλλού μπορεί να εμφανιστεί αυτή.

Οι πόρτες και τα παράθυρα ήταν κλειστά, οι ψίθυροι έδιναν και έπαιρναν όμως κανείς δε μιλούσε στο φως, κανείς δεν τολμούσε να κάνει το βήμα και να πει την αλήθεια. Άλλες εποχές θα μου πείτε τότε, το ’50 το να δώσεις και μία μπούφλα στη γυναίκα σου δεν ήταν και κάτι, σωστά; Ένα χάδι ήταν έτσι για να θυμάται πάντα πόσο χαμηλά είναι η θέση της. Όσο και να εξοργιζόμαστε στην ανάγνωση μιας τέτοιας συνθήκης, υπήρξαν εποχές που η βία στο σπίτι ήταν δεδομένη απέναντι στο γυναικείο φύλο, φυσιολογική πώς αλλιώς να το πούμε; Απαραίτητη. Χρόνια κράτησαν οι αγώνες των γυναικών για να κερδίσουν την ισότητα, κέρδισαν άραγε;

Ναι, κέρδισαν νόμους που προστατεύουν τις γυναίκες και κάθε ανθρώπινο ον από τη βία. Όποιος διαπράττει κάτι κακό απέναντί σου πηγαίνει φυλακή (;). Βέβαια, μπορεί να κερδίσαμε νόμους αλλά κερδίσαμε ένα περιβάλλον υγιές και ελεύθερο ώστε να μπορούμε να μιλάμε, να καταθέτουμε την αλήθεια μας και να αποδίδονται ευθύνες; Η απάντηση είναι όχι κι αυτό το βλέπουμε παντού γύρω μας. Γυναίκες και άντρες παρενοχλούνται καθημερινά, αισθάνονται βία στον χώρο εργασίας τους και όχι μόνο κι αυτό δεν έχει πάψει να συμβαίνει μέχρι σήμερα ακριβώς γιατί το περιβάλλον γύρω μας το τροφοδοτεί και το συντηρεί.

Ο φόβος δεν είναι μόνο για το αν θα συμβεί κάτι σε εμάς στη δουλειά μας για παράδειγμα, είναι τι θα γίνει μετά, αφού το εχθρικό περιβάλλον μας δε θα μας αγκαλιάσει και δε θα μας βοηθήσει. Θα μας μεγαλώσει τον φόβο, ότι πέρα από την υπόληψή μας θα χαθεί η δουλειά μας, τα όνειρά μας, η ταυτότητά μας. Όταν σε κακοποιεί ένας άγνωστος, που δεν τον ξέρεις, δεν μπορείς να τον κατονομάσεις και ίσως και να μη βρεθεί και ποτέ. Όταν σε κακοποιεί όμως ένας άνθρωπος που ξέρεις καλά, είναι ακόμη πιο δύσκολο να ξεστομίσεις το όνομά του και ακόμη πιο δύσκολο για το σύνολο γύρω μας να το ακούσει.

Η βία σωματική, λεκτική, ψυχική δεν έχει φύλο. Ακούμε πολλές γυναίκες να μιλούν πια ανοιχτά και αποτελούν την πλειοψηφία αλλά δεν είναι οι μόνες. Άντρες έχουν παρενοχληθεί από γυναίκες ανώτερες στην ιεραρχία της εργασίας τους, άνδρες ομοφιλόφιλοι έχουν παρενοχληθεί εξαιτίας της επιλογής τους λες κι αυτό εξισώνει τον εκβιασμό. Πόσα «εάν δεν τα καταφέρεις εδώ, και δεν κάνεις αυτό, δε θα τα καταφέρεις πουθενά» ακούσατε στη ζωή σας;

Βία δεν είναι μόνο να σε χτυπήσει κάποιος, είναι να σε συνθλίβει με οποιονδήποτε τρόπο. Βία είναι να ξυπνάς το πρωί και να τρέμεις. Βία είναι να πηγαίνεις στη δουλειά σου και να σε πιάνουν κρίσεις πανικού από εκείνον τον συνεργάτη ή τον εργοδότη που θα σου φωνάξει ξανά και ξανά και θα σε βρίσει, θα σε μειώσει, θα σε εξευτελίσει. Βία είναι να μη σε αφήνουν να αναπνεύσεις και να σε εγκλωβίζουν με απειλές. Βία είναι ό, τι σε κάνει να μη νιώθεις ελεύθερος. Επίσης, βία είναι να σε λογοκρίνουν επειδή επέλεξες να μιλήσεις 20 χρόνια μετά.

Αυτό που πρέπει πρώτα να αλλάξει είμαστε εμείς. Εμείς που είμαστε ακροατές, εμείς που σηκώνουμε το δάχτυλο και κρίνουμε τις πράξεις και τις ανάγκες των άλλων. Όταν εμείς καλλιεργήσουμε την ψυχή μας και μπορέσουμε να έχουμε την ενσυναίσθηση που απαιτεί η ανθρωπιά, τότε τα θύματα θα τολμούν να μιλούν και οι θύτες θα τολμούν να κρύβονται στα λαγούμια τους που όμως μια μέρα θα καθαριστούν και θα ξεριζωθούν. Αυτό που έχουμε να κάνουμε εμείς είναι να ανοίξουμε τα αυτιά μας, το σύνθημα δόθηκε.