Μία από τις μεγαλύτερες ανθρώπινες φιγούρες που έχει γεννήσει και αναθρέψει αυτός ο κόσμος είναι αναμφίβολα ο Leonardo da Vinci. Μια προσωπικότητα που συγκέντρωνε επάνω της τη σπουδαιότητα του καλλιτέχνη και τη δυναμική του επιστήμονα. Ο ίδιος έχει δημιουργήσει τα μεγαλύτερα εικαστικά κι εφευρετικά επιτεύγματα καθώς έχει αφήσει πίσω του και απόψεις που μέχρι και σήμερα έχουν απόλυτη ισχύ. Ένας οραματιστής που έβλεπε πιο μπροστά από την εποχή του, μάς δίνει τροφή για σκέψη ακόμη και 500 χρόνια μετά.
Ανάμεσα σε πολλά αποφθέγματα που έχουμε στα χέρια μας μέσα από τα γραπτά του, βρίσκουμε κι αυτό: «Υπάρχουν τρεις τάξεις ανθρώπων: Αυτοί που βλέπουν. Αυτοί που βλέπουν όταν τους δείχνουν κάτι. Αυτοί που δε βλέπουν τίποτα.» Αυτή η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων θα λέγαμε πως κρύβει μέσα της τη μεγαλύτερη αλήθεια της ανθρώπινης φύσης που δεν έχει αλλάξει και δε θα αλλάξει όσα χρόνια κι αν περάσουν. Ακόμη και με τον ερχομό του λεγόμενου πολιτισμού, η φύση του ανθρώπου στην ουσία της δεν μπορεί να μεταβληθεί σε σημαντικό βαθμό. Συνεπώς, βλέπουμε κάτι που ισχύει σε κάθε κοινωνική, πολιτική και θρησκευτική μας κοινότητα, κάτι που συμβαίνει στην πραγματικότητα παντού γύρω μας.
Υπάρχουν εκείνοι οι άνθρωποι, οι πρωτοπόροι, οι δυναμικοί που αποτελούν πρότυπο για τους υπόλοιπους και βλέπουν τον κόσμο με τη δική τους ματιά. Δεν ακολουθούν κανόνες και περπατημένες οδούς αλλά δημιουργούν το δικό του μονοπάτι ανεπηρέαστοι από απόψεις και γνώμες άλλων. Συνειδητοποιούν, αφουγκράζονται και κινούνται σε μια κοινωνία ξέροντας τις ανάγκες, τους στόχους και τις επιθυμίες τους, αναγνωρίζοντας τα καλά και τα κακά τους σημεία και πασχίζοντας να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Δεν μπαίνουν σε διαδικασία να μιμηθούν και να ανταγωνιστούν, με ελεύθερο πνεύμα και βλέμμα προς το μέλλον εξελίσσονται και προχωρούν. Σε μια κοινωνία, όταν αυτοί οι άνθρωποι αναλαμβάνουν τα ηνία, σίγουρα το αποτέλεσμα θα είναι θετικό προς όλους.
Η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων που αναφέρεται και που συναντάμε καθημερινά δίπλα μας, είναι εκείνοι που χρειάζονται να ακολουθούν άλλους ανθρώπους. Σε αντίθεση με τους προαναφερθέντες, εδώ έχουμε προσωπικότητες που ακούν γνώμες, βλέπουν τους δρόμους που έχουν χαραχτεί και διαλέγουν εκείνον που θεωρούν ότι τους ταιριάζει. Έχουν την ανάγκη να τους δείχνει κάποιος ποιο είναι το σωστό, ή αν όχι αποκλειστικά το σωστό με μια απόλυτη έννοια, να τους δείχνει εκείνα που δεν μπορούν να αντιληφθούν από μόνοι τους και κρύβονται πιο εσωτερικά στην ανθρώπινη φύση. Δεν είναι απαραίτητα μια κατηγορία επιβαρυντική για την κοινωνία αφού μπορεί να ακούει και να αντιλαμβάνεται θεωρίες και απόψεις που έχουν διαμορφωθεί από άλλους.
Τέλος, ο κόσμος μας αποτελείται και από εκείνους που δε βλέπουν τίποτα. Εννοούμε πως αυτές οι οντότητες δεν έχουν τη δυνατότητα να νιώσουν τον παλμό και τις ανάγκες του περίγυρου ούτε να συναισθανθούν. Δυσκολεύονται να διαμορφώσουν άποψη και πολλές φορές άγονται και φέρονται ανάμεσα σε πιστεύω και θεωρώ άλλων χωρίς όμως να τα καταλαβαίνουν και να τα ακολουθούν συνειδητά. Είναι ένα καταστροφικό κομμάτι για την κοινωνία μιας και αποτελούν εξαιρετικό πομπό έκφρασης, μολυσματικών πολλές φορές, μηνυμάτων. Δε βλέπουν, δηλαδή δεν έχουν την αντιληπτική ικανότητα να δουν την αλήθεια και την ουσία των πραγμάτων και να αναγνωρίσουν αυτό που θα άρει την αξία της ανθρώπινης ύπαρξης. Όλα αυτά στην καθημερινή μας ζωή τα ζούμε και τα βλέπουμε. Συνεργαζόμαστε με ανθρώπους που μπορεί να ξεχωρίζουν για τη δυναμική τους, άλλοι για την κρίση τους να ακολουθούν το σωστό και το υγιές και άλλοι να μην ξέρουν πού να τοποθετήσουν τον εαυτό τους.
Αυτή η άποψη διατυπώθηκε τον 15ο αιώνα, 500 χρόνια πριν σε μια κοινωνία πολύ διαφορετική που δε μοιάζει σε τίποτα με τη δική μας. Ή μήπως μοιάζει; Οι άνθρωποι θα είναι πάντα ίδιοι μέσα τους όσο και να εκπαιδευτούν, όσο και να εξελιχθούν η ψυχική τους και κοινωνική τους ικανότητα παραμένει ίδια και βλέπουμε αρχές και θεωρίες αιώνων πριν να είναι πανανθρώπινες αλήθειες και να διαβάζουμε σήμερα νομίζω πως γράφτηκαν τώρα για τη δική μας ζωή. Μέσα από την ιστορία καταλαβαίνουμε πως ο άνθρωπος ως οντότητα πάντα θα επηρεάζεται και θα τρέφεται από τις ίδιες ανάγκες.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου