Θυμάμαι από παιδί τα πρωινά του Σαββατοκύριακου να ξυπνώ από τις 7 το πρωί για να γλιστρήσω από το κρεβάτι μου και να χωθώ στην αγκαλιά του καναπέ του σαλονιού, να ανοίξω την τηλεόραση στο κανάλι με τα παιδικά και να χαθώ στον θεουργικό κόσμο της φαντασίας. Σήμερα αυτή η εικόνα αποτελεί ταυτόχρονα μια τρυφερή ανάμνηση κι έναν μεγάλο προβληματισμό για το πόσο καταφέρνει πια το «μαγικό αυτό κουτί» να επηρεάσει τη ζωή και τη συνείδησή μας.

Με μια μικρή αναδρομή στην πορεία της τηλεόρασης από την ασπρόμαυρη εικόνα μέχρι σήμερα που κατακλυζόμαστε από πολύχρωμα ερεθίσματα και μηνύματα πάσης φύσεως, καταλαβαίνουμε πως όχι μόνο είναι το πιο εύκολο και σύνηθες μέσο ψυχαγωγίας κι ενημέρωσης αλλά είναι το πιο επιδραστικό κι εξαρτησιογόνο συστατικό που μπορούμε να γευτούμε. Μοιάζει μαγευτικό κι εξαιρετικά αθώο, τόσο που το έχουμε τοποθετήσει όλοι σε περίοπτη θέση στο σπίτι μας καταθέτοντας ασυνείδητα πόση σημασία έχει για εμάς. Αναμφίβολα ζωτική!

Από έρευνες που έχουν καταγραφεί διαπιστώνεται πως εάν ένας άνθρωπος ξεκινήσει να βλέπει τηλεόραση από το 5ο κιόλας έτος της ζωής του, περίπου για 2 ώρες την ημέρα, μέχρι τα 30 του έχει περάσει μπροστά από «το μαγικό κουτί» περισσότερες ώρες συνολικά από όσες έχει δαπανήσει σε όλο το δημοτικό, το γυμνάσιο, το λύκειο και το πανεπιστήμιο, ενώ στην Ελλάδα συγκεκριμένα ένα παιδί στο 8ο έτος του έχει βρεθεί πως ο χρόνος που έχει περάσει βλέποντας τηλεόραση ξεπερνά το συνολικό χρόνο που έχει περάσει στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Περίπου 3 ώρες από τον ελεύθερο χρόνο του περνά καθημερινά ένας ενήλικας κατά μέσο όρο παρακολουθώντας τηλεόραση. 3 ώρες χαμένες από τόσα άλλα πράγματα που θα του έδιναν περισσότερη χαρά, ζωντάνια και θα έκαναν το μυαλό και την ψυχή του να δουλεύουν πιο ζωηρά και γρήγορα.

Μια μεγάλη συνειδητοποίηση που δίνει μια πρώτη απάντηση στο γιατί έχει καταφέρει να εισχωρήσει η τηλεόραση τόσο πολύ στο σπίτι μας είναι αναμφίβολα η μοναξιά. Η εσωτερική, εκείνη που θλίβει και λιώνει περισσότερο από την άλλη, την κανονική. Μπαίνουμε σπίτι μας και το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να πατάμε το κόκκινο κουμπί. Ακόμη και το χρώμα δεν είναι τυχαίο, πάντα τα κόκκινα κουμπιά επιδεικνύουν επικινδυνότητα. Ανοίγουμε λοιπόν την παρέα μας, τη συντροφιά μας. Άλλοι στέκονται να παρακολουθούν και να γαντζώνονται από κάθε λέξη αφήνοντας λίγο πιο πίσω τις δουλειές που έχουν να κάνουν. Πέντε λεπτά να ακούσω αυτό, τρία λεπτά να χαζέψω το άλλο και βρίσκονται να μένουν πίσω σε όσα ήθελαν να κάνουν, τα μεταβιβάζουν γι’ αύριο, κι αύριο πάλι το ίδιο θα συμβεί. Βέβαια είναι κι οι άλλοι που δεν της δίνουν ιδιαίτερη προσοχή, την έχουν απλά ανοιχτή χωρίς ήχο απλά για να νιώθουν την παρουσία στον χώρο. Φυσικά κι εκείνοι σπαταλούν πολλά λεπτά παρατηρώντας εικόνες χωρίς καν να το καταλαβαίνουν, φυσικά κι εκείνοι χάνουν πολύτιμο και ουσιαστικό χρόνο.

Θυμάμαι κάποια στιγμή στη ζωή μου που μου χάλασε η τηλεόραση και ο αναβλητικός μπαμπάς μου μού έλεγε κάθε μέρα πως θα τη φτιάξει. Εκείνη έμεινε ενάμιση χρόνο κλειστή κι εγώ ενάμιση χρόνο καθαρή από την ολοήμερη δόση μου. Κάτι τέτοιες στιγμές καταλαβαίνεις τι κερδίζεις από τις χαμένες ώρες σου μπροστά την οθόνη. Αφήνεις το μυαλό σου να σου μιλήσει κι επιτέλους το ακούς, πώς δεν το άκουγες τόσο καιρό! Μα ναι, όλα ήταν τέρμα, πώς να ακούσεις! Η τηλεόραση λοιπόν στο βαθμό που έχει μπει στη ζωή μας καταστρέφει τα μάτια, το μυαλό και τα όνειρά μας. Πόσα όνειρα δεν κάναμε γιατί προτιμήσαμε να ζούμε μέσα από τα όνειρα άλλων; Πόσα σχέδια για όμορφα πράγματα ναυάγησαν πριν ξεκινήσουν γιατί δεν είχαμε χρόνο να τα κάνουμε;

Η ατελείωτη γκρίνια μας του «δεν έχω χρόνο» είναι αναμφίβολα τάση της εποχής κι είναι αποδεκτό όταν για να τα βγάλουμε πέρα κάνουμε 2 ή και 3 δουλειές. Από αυτό το λίγο όμως που μένει, πόσοι από εμάς ανοίγουμε βιβλία, ακούμε μια ωραία μουσική, κλείνουμε τα μάτια κι εμπιστευόμαστε το μέσα μας; Πόσοι από εμάς άνοιξαν το παράθυρο να δουν τα αστέρια στον ουρανό αντί τα πεσμένα αστέρια της τηλεόρασης; Πόσοι ονειρεύτηκαν την επόμενη ημέρα ανασαίνοντας βαθιά μέσα στη νύχτα; Σίγουρα όχι και πάρα πολλοί σε όλο τον κόσμο αν αναλογιστούμε το ποσοστό του 85% που βλέπει τηλεόραση καθημερινά. Δεν έχουμε χρόνο, όχι μόνο επειδή οι υποχρεώσεις μας είναι ασφυκτικά πολλές, αλλά γιατί προτιμάμε να γκρινιάζουμε παρά να πράττουμε, προτιμάμε να βλέπουμε παρά να ονειρευόμαστε. Δε μας φτάνει η μέρα γιατί τη χαρίζουμε σε άσκοπες στιγμές. Νιώθουμε συνεχώς εξαντλημένοι κι αυτό γιατί αφήνουμε να μας διαπερνά όλη η ενέργεια της μικρής ή της μεγάλης μας τηλεόρασης.

Σήμερα κάνε κάτι διαφορετικό, όταν σχολάσεις από τη δουλειά σου και γυρίσεις σπίτι, μην ανοίξεις την τηλεόραση. Βάλε τα αθλητικά σου και πήγαινε μια βόλτα κοντά στο σπίτι, παρατήρησε τους ανθρώπους γύρω σου και πάρε μια βαθιά ανάσα. Γύρισε σπίτι, βάλε μια όμορφη μουσική και μαγείρεψε το αγαπημένο σου φαγητό, απόλαυσέ το αργά όπως του αξίζει. Ζήσε τη ζωή σου γενικά όπως της αξίζει.

 

Συντάκτης: Μαρία Αθανασοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου