Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη γονείς-πορτοφόλια

Γονείς∙ μία λέξη με τόσες έννοιες και τόσες έγνοιες. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως είναι ο σημαντικότερος ρόλος στη ζωή ενός ανθρώπου και φυσικά θα συμφωνήσουμε. Απ’ τη στιγμή που επιλέγεις να ντυθείς με τον μανδύα του γονιού, γίνεσαι υπεύθυνος για έναν ακόμη άνθρωπο, πολλές φορές και για παραπάνω από έναν. Αυτό, λοιπόν, δεν είναι κάτι τόσο απλό. Η φράση «είναι δύσκολο να είσαι γονιός» μπορεί να είναι κλισέ, αλλά εμπεριέχει μία τεράστια πραγματικότητα. Γιατί γονιός δεν είναι μόνο εκείνος που βιολογικά μεγαλώνει και θρέφει ένα παιδί, αλλά εκείνος που το καλλιεργεί πνευματικά, του δίνει ανάσα και θέση μέσα στον κόσμο.

Αδιαμφισβήτητα, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι ο οικονομικός, με την έννοια της επιβίωσης και της εξασφάλισης των βασικών αναγκών. Είναι πολύ σημαντικό ένα παιδί να μπορεί να έχει το φαγητό του, τα ρούχα του κι όλα τα απαραίτητα ώστε να επιβιώνει αξιοπρεπώς και να αναπτύσσεται μέσα στην κοινωνία. Εξίσου σημαντικά, όμως, είναι και τα ψυχικά εφόδια που λαμβάνει απ’ τους γονείς του, ώστε να μπορεί να στηρίξει πέρα απ’ το σώμα του και την προσωπικότητά του μέσα στον κόσμο. Σε ένα παιδί δεν αρκεί το να είναι οικονομικά καλυμμένο όταν του λείπουν ουσιαστικά αγαθά, όπως η αγάπη, η φροντίδα κι ο χρόνος με τους γονείς του.

Το παιχνίδι κι η ενασχόληση με το παιδί είναι πολύ πιο σημαντικά από όσο μπορεί να νομίζουμε. Η παρουσία του γονιού σε κάθε αναπτυξιακό βήμα του παιδιού παίζει καθοριστικό ρόλο για τις προτεραιότητες που θέτει το παιδί αλλά και για την αυτοπεποίθηση κι αυτοεκτίμησή του σε σχέση με τη θέση του στον κόσμο. Η αδιαφορία μπορεί να το οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση ή σε λάθος ιεράρχηση αναγκών.

Κανένα κενό δεν καλύπτεται με χρήματα κι αν κάποιος γονιός πιστέψει πως αγοράζοντας ένα νέο παιχνίδι στο παιδί του εξιλεώνεται για το χρόνο που δεν μπορεί να του διαθέσει, τότε λανθάνει διπλά. Έχουμε συναντήσει πολλά παιδιά που ενώ μπορεί να έχουν τα καλύτερα παιχνίδια, τα πιο όμορφα ρούχα κι ό,τι άλλο ζητήσουν, δεν είναι πραγματικά ευτυχισμένα, οδηγούμενα σε μία δυστυχισμένη ενήλικη ζωή, γεμάτη κενά και κόμπλεξ.

Η ενθάρρυνση, η αγάπη κι η ενασχόληση με το πώς νιώθει το παιδί, ποιες είναι οι επιθυμίες ή οι φόβοι του, είναι κάτι που θεωρούμε αυτονόητο, αλλά πολλές φορές μέσα στους ρυθμούς της ημέρας ξεχνάμε να ρωτήσουμε και να σταθούμε. Δουλεύουμε πιο πολύ για να προσφέρουμε ακόμα καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στα παιδιά μας, αλλά τελικά δεν τους δίνουμε αυτό που πραγματικά έχουν ανάγκη, δηλαδή τον εαυτό μας και μέρος του χρόνου μας για δραστηριότητες που μπορεί να φαίνονται ασήμαντες, αλλά ένα παιδί τις απολαμβάνει και τις χαίρεται. Ένα σινεμά, μια βόλτα στο πάρκο ή ακόμα κι ένα αυτοσχέδιο κουκλοθέατρο στο σπίτι με πρόχειρα υλικά μπορεί να γεμίσει μια παιδική ψυχή πολύ περισσότερο από μια ντουζίνα καινούργια παιχνίδια.

Κάτι ακόμη που συμβαίνει πολλές φορές είναι πως μεταφέρουμε στα παιδιά μας την ευθύνη αυτής της οικονομικής εξασφάλισης. Ο γονιός παλεύει τόσο πολύ για τα προς το ζην και για να καλύψει οικονομικά ανάγκες που εκείνος θεωρεί σημαντικές για το παιδί, όπως για παράδειγμα τις σπουδές του (αν μη τι άλλο είναι σημαντικές και δεν αναιρούμε τον κόπο του κάθε γονιού για να καταφέρει να εξασφαλίσει σωστή εκπαίδευση στα παιδιά του), που αρκετές φορές δημιουργεί άθελά του ενοχές στο παιδί για τις επιλογές του.

Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να διαφωνεί με τον τρόπο θεώρησης των πραγμάτων της οικογένειάς του. Όταν το παιδί φτάνει σε σημείο που δεν μπορεί να εκφράσει τις διαφωνίες του και να εναντιωθεί στις επιθυμίες των γονιών του επειδή οικονομικά εξαρτάται από αυτούς, είτε επειδή σκέπτεται πως για όλα αυτά που διαθέτει έχουν μοχθήσει οι γονείς του, τότε το παιχνίδι κάπου έχει χαθεί.

Η σχέση γονιού και παιδιού δεν είναι πελατειακή και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να στηρίζεται σε τέτοια βάση. Η αγάπη κι η προσφορά είναι ανιδιοτελείς και χρειάζεται να μην κάνουμε τα παιδιά μας ενοχικά καταπιέζοντας τα δικά τους «θέλω» στο βωμό ενός κάποιου σεβασμού.

Ο σεβασμός κρίνεται από σειρά άλλων πραγμάτων κι όχι στο αν το παιδί θα συμφωνήσει ή όχι με τη δική μας κοσμοθεωρία. Το παιδί έχει ανάγκη την απόλυτη στήριξη του γονιού σε κάθε του βήμα και την ελευθερία να εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς κανένα φόβο κριτικής. Δεν έχουμε υπαλλήλους με μισθό που ανταποκρίνονται σε κάποιο πόστο, αλλά ανθρώπους που μεγαλώνουν μαζί μας και μας έχουν ανάγκη για την ολόπλευρη ανάπτυξή τους. Τους χαρίζουμε τον κόσμο και τους μαθαίνουμε να τον βλέπουν με τα δικά τους μάτια κι όχι με τα δικά μας. Κάθε προσφορά, οικονομική ή ψυχική, συντελεί αποκλειστικά στην ανάπτυξη μιας αυτόνομης και δυνατής προσωπικότητας.

Τα παιδιά πρέπει να μεγαλώνουν με αγάπη, χαμόγελα κι όμορφες στιγμές, να βλέπουν τους γονείς τους ως οδηγούς και συνοδοιπόρους στο ταξίδι της ζωής κι όχι σαν πορτοφόλια.