Όταν καπνίζεις αρκετό καιρό κι αποφασίζεις να το κόψεις, αναθεωρείς όλες εκείνες τις μικρές στιγμές που μοιραζόσουν όσο έκανες το τσιγάρο σου. Δεν είναι τόσο η νικοτίνη που σε εθίζει μα η ίδια η συνήθεια του να κρατάς ένα τσιγάρο σε ορισμένους χρόνους και τόπους.
Κατ’ αρχάς, το πρώτο τσιγάρο αυτό που έπινες όταν ξυπνούσες και το έκανες αργά, γουλιά-γουλιά με τον πρωινό καφέ σου. Είτε ήταν πριν απ’ τη δουλειά, πριν απ’ το μάθημά σου, άφηνες πέντε-δέκα λεπτά ώστε να μη σκεφτείς τίποτα αγχώδες απ’ τη μέρα που θα ακολουθούσε. Άλλες φορές σου έδινε την πολυτέλεια να σκεφτείς κάτι που λόγω του υπερφορτωμένου προγράμματός σου δεν είχες καν το χρόνο.
Άσε τα διαλείμματα για τσιγάρα στην άκρη, καθώς τώρα τρως διαρκώς κι ασταμάτητα όποτε τα διαλείμματα θες-δε θες, τελειώνουν. Αλλά όταν περιμένεις το λεωφορείο της επιστροφής κι αργεί, στέκεσαι ακίνητος και δεν ξέρεις τι να κάνεις με τα χέρια και με το χρόνο σου. Όταν κάπνιζες, το τσιγάρο σου έδινε τη λύση για όλα αυτά. Τώρα περπατάς πάνω-κάτω το πεζοδρόμιο, ανίκανος να βρεις κάτι που θα αντικαταστήσει την αναμονή.
Βγαίνεις για πότο με την παρέα σου, ίσως η πλειοψηφία να καπνίζει. Για να μην καπνίσεις, καταφεύγεις στο αλκοόλ, το οποίο τώρα αισθάνεσαι πως τελειώνει γρήγορα. Όταν έκανες το τσιγάρο μαζί με το ποτό σου, ο χρόνος λίγο-πολύ παρατεινόταν, σταματούσες για να κάνεις κι ένα ακόμη. Κι έφευγαν τα τσιγάρα αβέρτα, ισορροπούσες το ποτό. Τώρα φεύγει το ένα και το άλλο ποτό. Καταφεύγεις στους ξηρούς καρπούς, τα αγγουράκια και τις ελιές μα δεν είναι αντάξια υποκατάστατά του.
Είναι η συνήθεια που δεν μπορείς να το κόψεις όσο κι εάν θες. Θα το κόψεις μόνο όταν υπάρξει άμεση ανάγκη και σου το συνέστησε ο γιατρός σου. Κι αυτό επειδή ο μεγαλύτερος εθισμός που αποκτούμε εμείς οι άνθρωποι είναι η ίδια η συνήθεια. Κι οι τελευταίες κόβονται άμεσα και στιγμιαία, δίχως να το κουράζεις στη σκέψη σου.
Γιατί δεν μπορείς να αναιρέσεις το τσιγάρο που έκανες μετά το σεξ ούτε το τσιγάρο μετά το φαγητό. Τώρα κατά πάσα πιθανότητα αναρωτιέσαι τι να κάνεις με τα δύο σου χέρια. Τα κρατάς κοντά στο θώρακα ή παίζεις με τα δάχτυλά σου πάνω στο τραπεζομάντιλο μα δεν αισθάνεσαι την ίδια ηρεμία που σου δημιουργούσε εκείνο.
Κάπνιζες πριν δώσεις μάθημα, πριν από ένα σημαντικό γεγονός και τώρα βρίσκεσαι σε αδιέξοδο τι να κάνεις με το χρόνο της αναμονής. Πώς να ανακουφιστείς. Πώς να ηρεμίσεις τα νεύρα σου. Και είναι τόσα πολλά που ο λόγος της υγείας για τον οποίο αποφάσισες να το κόψεις σου φαίνεται μακρινός και δυσπρόσιτος.
Το μόνο που σε βοηθάει στο να το κόψεις είναι να φας μέχρι σκασμού. Μετά θα αρχίσεις να γκρινιάζεις για τα κιλά που έβαλες τον τελευταίο καιρό, θα απογοητευτείς απ’ το πουκάμισο, που διαφαίνεται πλέον μια κοιλίτσα ή με το τζίν που δε σου εφαρμόζει πλέον όπως πριν. Κι αντί να καπνίσεις για να πνίξεις τη στεναχώρια όπως συνήθιζες να κάνεις, θα πας να φας πάλι αδιαφορώντας για λίγο για τα κιλά. Τρως σαν να μην υπάρχει αύριο.
Κι όλα αυτά, οι βλασφημίες, η νευρικότητα του πρώτου καιρού αποτοξίνωσης, τα παραπανήσια κιλά, μέχρι να βρεις μία άλλη το ίδιο εθιστική συνήθεια όπως είχες το τσιγάρο. Τη συζήτηση με το τσιγάρο όταν βγαίνεις βόλτα, την αγκαλιά μετά το σεξ με εκείνο στα δάχτυλά σου. Με αυτά τι γίνεται;
Κι εάν δεν είναι άμεση ανάγκη να το κόψεις, πιθανότατα θα το ξαναρχίσεις. Γιατί κακά τα ψέματα, στο μυαλό σου θεωρείς πως είναι αναντικατάστατο. Ίσως γιατί δε βρήκες ακόμη το τέλειο υποκατάστατο. Αλλά μέχρι τότε είτε θα τρως είτε θα καπνίζεις. Γιατί δεν είσαι σε θέση να ξεγελάσεις το μυαλό σου κι ούτε να αφήσεις τη συνήθεια πίσω σου.
Επιμέλεια Κειμένου Χριστίνας Χατζηθεοδώρου: Πωλίνα Πανέρη