Η αντιγραφή είναι ουσιαστικά αυτοϋποτίμηση

Οι άνθρωποι μοιάζουμε ολοκληρωμένες προσωπικότητες με σταθερές απόψεις για το ποιοι είμαστε, ποιες είναι οι πεποιθήσεις μας κι οι ιδέες μας. Κατασταλαγμένοι για το ποιο είδος μουσικής μας αντιπροσωπεύει έως και το ποια είναι η γνώμη μας για ένα αναπάντητο απ’ τον άνθρωπο ερώτημα, όπως η μετά θάνατον ζωή. Είμαστε, όντως, τόσο σίγουροι για την ταυτότητά μας;

Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από εκατοντάδες ερεθίσματα. Ακόμα και μέσα στους ρυθμούς μιας απλής καθημερινής μέρας που κυλά συμβατικά, στην πραγματικότητα ο άνθρωπος αντλεί απεριόριστα ερεθίσματα που συνειδητά ή ασύνειδα αποτελούν κίνητρο για να θέσουν το νου σε εγρήγορση και να πράξει αναλόγως στη ζωή του.

Συγκεκριμένα, το πρωί με τον καφέ μας θα σχηματίσουμε στο μυαλό μας μια εικόνα –θετική ή αρνητική– μέσα απ’ τους στίχους του τραγουδιού που θα ακούσουμε στο ραδιόφωνο. Αργότερα, μέσα στη μέρα θα σκαρώσουμε διάφορες συζητήσεις με φίλους ή ακόμα κι αγνώστους, ανταλλάσσοντας απόψεις για το αν μας αρέσει ένα εστιατόριο έως και το ποιες είναι οι πολιτικές μας πεποιθήσεις.

Μπλεγμένοι στην κίνηση, θα σταθούμε για λίγο και μέσα απ’ το αμάξι θα παρατηρήσουμε έστω κι αδιάφορα κάποιες βιτρίνες. Στη συνέχεια, ίσως παρακολουθήσουμε μια ενημερωτική εκπομπή στην τηλεόραση, όπου οι απόψεις –για ένα φλέγον ζήτημα της επικαιρότητας– διίστανται, και θα σκεφτούμε για λίγο, με ποιον απ’ όλους τους ομιλητές συμφωνούμε.

Κάπως έτσι, ο χρόνος βιάστηκα κυλάει μέσα από σημαντικά κι ασήμαντα γεγονότα, εικόνες και καταστάσεις που μας επηρεάζουν ή μας αφήνουν παγερά αδιάφορους, μη μπορώντας να σταματήσει ποτέ. Κι εμείς βαδίζουμε μαζί του ψάχνοντας ποιοι είμαστε και πού θέλουμε να δώσουμε το παρόν. Έτσι, η ζωή προχωράει, μας παρασέρνει και το μόνο που μπορεί να κάνει πρακτικά είναι να μας μεγαλώνει. Το θέμα είναι ποιοι από μας ωριμάζουμε μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο κι εξελισσόμενοι πλησιάζουμε πιο κοντά στην ουσία μας. Στόχος είναι να ‘μαστε ευτυχισμένοι μέσα στις επιλογές μας.

Αυτό θα συμβεί μόνο αν κι εφόσον ο άνθρωπος βασίζει πίστα πάνω στα χνάρια της γνησιότητάς του. Το γνήσιο για τον καθένα μας είναι αυτό το οποίο με εύθυμη διάθεση θα του αφοσιωθούμε, έως ότου το αφομοιώσουμε και τελικά το ενστερνιστούμε. Φυσικά, είναι αδύνατον ο καθένας να ανακαλύψει νέες ιδέες και να εφευρίσκει εξολοκλήρου δικές του απόψεις. Μπορεί, όμως, να επιλέγει σωστά τι του ταιριάζει καλύτερα απ’ αυτές που ήδη υπάρχουν, να τις στηρίζει και να τις εξελίσσει.

Ανάλογα με τις επιθυμίες μας διαμορφώνουμε χαρακτήρα. Αυτά τα «θέλω» έγιναν βάσεις μέσα μας για να φιλοξενήσουν όσα εμείς καθημερινά ανακαλύπτουμε και θέλουμε να μελετήσουμε ώσπου θα αποφασίσουμε αν τελικά θα τα κρατήσουμε ή όχι.

Στην εποχή μας υπάρχουν άπειροι τρόποι ο άνθρωπος να αγοράσει ακόμα και τις απόψεις του. Διαλέγει έτοιμες εικόνες για να αρέσκεται με την εμφάνισή του ενδυματολογικά και ντύνει το μυαλό του με ό,τι ιδέα του πλασάρεται για να ανήκει στη μερίδα των ανθρώπων που πιστεύει ότι του ταιριάζει καλύτερα. Ωστόσο, ένας τέτοιος άνθρωπος αποτελεί μια κόπια, μια αποτυχημένη αντιγραφή. Κι η αντιγραφή στη ζωή ενός ενηλίκου ανθρώπου, είναι η τέλεια συνθήκη για να μας καθιστά δυστυχισμένους. Διότι, η αντιγραφή είναι ένας κύκλος αέναος. Μια προσπάθεια να ανήκουμε κάπου, πλάι στους ανθρώπους και τις απόψεις που αντιγράψαμε. Όμως, δεν πετυχαίνει ποτέ για πολύ. Κι αυτό γιατί δεν μπορείς να στηρίξεις αυτές τις επιλογές. Δεν μπορείς να πείσεις τον συνομιλητή σου για το δίκιο σου, μα πάνω απ’ όλα δεν μπορείς να διαφωνήσεις. Κι αν πάντα συμφωνείς με όλα, η ζωή δεν προχωρά εποικοδομητικά.

Όταν αντιγραφείς κάποιον ή κάτι, απ’ τον τρόπο που φλερτάρει έως και την υιοθέτηση απόψεων κι αντιλήψεων, στην ουσία υποτιμάς τον εαυτό σου, κι αυτό αργά ή γρήγορα θα φανεί. Θα εκτεθείς όταν θα έρθει η ώρα να στηρίξεις με επιχειρήματα τα «γιατί». Γιατί έγινες χορτοφάγος; Γιατί θεωρείς την κλασική μουσική καλύτερη απ’ τη ροκ; Γιατί πιστεύεις ότι το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να αλλάξει; Έπειτα, θα ακολουθήσουν δυσκολότερες ερωτήσεις που ξεκινούν με το «πώς». Κι αν υποστηρίζεις ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας πρέπει να αλλάξει, τότε πώς θα ‘πρεπε να γίνει;

Είναι δύσκολο να βρεις επιχειρήματα για κάτι που φαινομενικά στηρίζεις, μα δεν έχεις την όρεξη να το μελετήσεις σε βάθος. Εκτός του ότι εκτίθεσαι στον κύκλο σου, σημασία έχει ότι εσύ ο ίδιος χάνεις το εαυτό σου στην προσπάθειά σου να ανήκεις κάπου, που προφανώς δε σε αντιπροσωπεύει κιόλας.

Δεν είναι επιλήψιμο να μιμηθείς κάτι, μα αυτό το κάτι πρέπει να μοιάζει απ’ την αρχή με δικό σου κομμάτι που θα συμπληρώσει το παζλ μέσα σου. Και φυσικά έχουμε πάντα το δικαίωμα να αλλάξουμε γνώμη, ακόμα και για όσα κάποτε στηρίζαμε με πάθος. Θα ‘ναι χειρότερο να εμμένεις σε μια παλιά σου γνώμη από φόβο μη χάσεις τη σταθερότητά σου. Αυτό θα επιφέρει τα ίδια αποτελέσματα με την αντιγραφή. Όταν κάτι πια δεν είναι δικό μας αναπόσπαστο κομμάτι αδυνατούμε να το στηρίξουμε.

Επομένως, καλύτερα να πάμε παρακάτω. Μερικές φορές εξέλιξη σημαίνει να μπορείς να αλλάζεις. Αρκεί να πας προς το καλύτερο, το πιο σωστό για σένα, το πιο γνήσιο. Διότι ένας άνθρωπος που δεν εξελίσσεται μα μονάχα αντιγράφει κι ακολουθεί τυφλά θα ‘ναι πάντα έρμαιο. Θα μεταβάλλεται συνεχώς και ποτέ δε θα πιάνει λιμάνι. Πάντα θα προσπαθεί να αρέσει και να ανήκει κάπου.

Θα κάνει και θα πιστεύει ό,τι πιστεύουν οι άνθρωποι στη δουλειά του για να εγκλιματιστεί, ό,τι αρέσει στο ταίρι του για να μην το χάσει, ό,τι προστάζει η κοινωνία για να ‘ναι αποδεχτός, και τελικά θα καταλήξει να ‘ναι το αντίθετο απ’ αυτό που η καρδιά του προστάζει. Από φόβο θα ζει μια ζωή καταπιεσμένος, χωρίς να κερδίσει την εκτίμηση κανενός, αφού πρώτος αυτός ευτελίζει τον εαυτό του.