Το βράδυ παίρνοντας την κατάλληλη στάση σώματος, για να βολέψεις τον εαυτό σου στο κρεβάτι και να κοιμηθείς άνετα, παράλληλα σκέφτεσαι. Είναι η στιγμή που δικαιούσαι την ηρεμία μετά το τρεχαλητό της μέρας. Αφιερώνεις χρόνο σε σένα για να επεξεργαστείς τη ζωή του. Είσαι ελεύθερος να ανησυχήσεις, να φοβηθείς, να χαρείς, να κλάψεις, να κάνεις τον απολογισμό σου ή ακόμα και να ονειρευτείς με ανοιχτά μάτια το μέλλον.
Όταν, όμως, θα ‘χεις πια παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα, όταν ο ύπνος θα περάσει στη φάση REM, το πραγματικό όνειρο θα λάβει χώρα. Θα ‘χει χρώματα, εικόνες, ήχους, αφή, όσφρηση. Μπορεί στην πραγματικότητα να ‘ναι χειμώνας και να περπατούσες λίγο πριν στη Θεσσαλονίκη με τον σύντροφό σου, αλλά στο όνειρο να ‘ναι άνοιξη και να περπατάς στην Αριστοτέλους, μα να νιώθεις πως είσαι στην Αθήνα κι ενώ περπατάτε μαζί να υποτίθεται πως έχετε χωρίσει. Συνήθως τα όνειρα είναι περίπλοκα, μυστήρια και περίεργα.
Όταν πέφτουμε για ύπνο, μοιάζει σαν ένας άσχετος να διάλεξε για μας να δούμε κάποιες ταινίες μικρού μήκους, με πρωταγωνιστή την αφεντιά μας. Μπερδεύει ανθρώπους και καταστάσεις εκεί που οι αισθήσεις, οι σκέψεις και τα συναισθήματα, ελεύθερα πια, συγχέονται. Μόνο που τελικά τις ταινίες τις επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι, στην προσπάθειά μας να κάνουμε τη ζωή μας απλούστερη.
Ο Freud ονόμασε τα όνειρα «βασιλικό δρόμο προς το ασυνείδητο». Αυτές οι μικρές ιστορίες που εκτυλίσσονται στον ύπνο μας δεν επιλέχθηκαν τυχαία. Γράφονται και σκηνοθετούνται –ως ένα βαθμό– απ’ το υποσυνείδητό μας. Ο εγκέφαλός μας στο όνειρο τείνει να τακτοποιεί πληροφορίες, ψάχνοντας λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στον συνειδητό κόσμο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων βλέπει όνειρα, απλώς τις περισσότερες φορές δεν τα θυμάται.
Αν, όμως, θυμάσαι τα όνειρά σου, αυτά είναι ικανά να φτιάξουν τη διάθεσή σου με το που ξυπνάς ή να στην καταστρέψουν, πριν ακόμα ξεκινήσεις καλά-καλά τη μέρα σου. Αν τα όνειρα είναι εντελώς μπερδεμένα και μοιάζουν με σκόρπιες εικόνες δεν τους δίνουμε σημασία. Όταν, όμως, είναι έντονα, μας φορτίζουν συναισθηματικά και φαντάζουν σαν να τα βιώσαμε πραγματικά, τότε κινούν την περιέργειά μας και ψάχνουμε να βρούμε τι συμβολίζουν.
Κάποιοι άνθρωποι ισχυρίζονται πως ενίοτε όσα βλέπουν στον ύπνο τους μετέπειτα συμβαίνουν και στην πραγματικότητα. Υποστηρίζεται πως τα όνειρα δεν μπορούν να ‘χουν προφητικό χαρακτήρα. Αν αυτό το γεγονός δεν το αποδώσουμε στην τύχη και τις συγκυρίες, τότε σημαίνει πως κάποιοι άνθρωποι στον ύπνο τους έχουν την ικανότητα να προβλέψουν τα μελλούμενα. Σίγουρα όχι –πάντοτε βάσει λογικής– να γνωρίζουν τι θα συμβεί στο μέλλον. Απλώς ο εγκέφαλος τους συνδυάζει σωστά συμπτώσεις, σήματα, μηνύματα και καταστάσεις, που ενώ στην καθημερινότητα δεν τα πρόσεξε, αυτά έχουν αποθηκευτεί στη μνήμη κι αν συνδυαστούν σωστά κι εμφανιστούν στο όνειρο, πιθανότατα καταφέρνουν να προβλέψουν τι επρόκειτο να συμβεί.
Οι γιαγιάδες μας υποστήριζαν πως το ψάρι στο όνειρο σημαίνει λαχτάρα, το κλάμα χαρά, κι αν σου πέσουν τα δόντια, δυστυχία. Οι γιαγιάδες, όμως, δεν ήξεραν πως το ίδιο όνειρο ερμηνεύεται διαφορετικά για τον κάθε άνθρωπο που το βλέπει. Το όνειρο είναι ένας καθρέφτης που μας επιτρέπει να δούμε ενδόμυχους φόβους, επιθυμίες, φαντασιώσεις, απόκρυφες σκέψεις κι αλήθειες που αρνούμαστε να δεχτούμε. Μπορούν να παίξουν στην κασέτα όσα βιώσαμε ή όσα πιστεύουμε ότι θα βιώσουμε. Όταν τα όνειρα έχουν αρνητική χροιά κι επαναλαμβάνονται, καταστρέφουν τη ψυχολογία αυτού που τα βλέπει. Οι εφιάλτες ταράσσουν τον ομαλό ύπνο με αποτέλεσμα να ‘ναι βασανιστικοί. Ένα όνειρο, βέβαια, μπορεί να βασανίζει κάποιον ακόμα κι αν δεν τον τρομάζει. Όπως στην περίπτωση που το όνειρο είναι καλύτερο απ’ την πραγματικότητα, σε απογοητεύει μόλις συνειδητοποιείς πως ήταν απλά ένα όνειρο.
Είτε είναι βοηθητικά αν ερμηνευτούν είτε όχι, τα όνειρα αποτελούν ανάγκη του ανθρώπου. Μας βοηθούν να ηρεμούμε και να τακτοποιούμε τις σκέψεις μας διατηρώντας την ψυχική μας ισορροπία, όσο κι αν δεν κατανοούμε τη σημασία τους. Ωστόσο, αν μάθουμε να τα αποκωδικοποιούμε σωστά κι αν καταφέρουμε να βρούμε τι συμβολίζουν κάθε τόσο, αυτό θα μας ωφελήσει. Διότι, τα όνειρα δίνουν πραγματικά λύσεις στα προβλήματά μας. Μπορεί να φαντάζουν μυστήρια και περίπλοκα, στην πραγματικότητα, όμως, είναι ξεκάθαρα -αρκεί να τα μεταφράσουμε.
Γι’ αυτό κι η θεωρία των ονείρων του Freud αποδείχθηκε επαναστατική κι εξαιρετικά βοηθητική για την κατανόηση των πτυχών της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου.
Τα όνειρά μας είναι σαν να ζούμε μια δεύτερη ζωή. Άλλοτε μας λυπεί κι άλλοτε μας χαροποιεί.
Συντάκτης: Βαλεντίνα-Δέσποινα
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
