Οι έντονες στιγμές μας αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα μας

Λίγο-πολύ, όλοι έτυχε κάποια στιγμή να ζήσουμε μια κατάσταση που μας προκάλεσε πόνο, στεναχώρια, νεύρα κι απογοήτευση. Αλήθεια, υπό αυτές τις συνθήκες, στις οποίες η λογική παύει να λειτουργεί, πώς μαθαίνουμε να αντιδρούμε;

Γνωρίζουμε όλοι μας, όταν ζούμε τις πιο δύσκολες περιόδους μας, τον ξαφνικό τρόπο με τον οποίο ξεπηδά το αρνητικό συναίσθημα στην επιφάνεια και την ευκολία με την οποία μας καταβάλλει ολοκληρωτικά. Η συνειδητοποίηση αυτή, πως τότε είμαστε ικανοί για οτιδήποτε, δεν αρμόζει στον χαρακτήρα μας. Ή μήπως αρμόζει, τελικά;

Το οικείο αίσθημα που έχουμε βιώσει ίσως και στο παρελθόν, πως ξαφνικά χάνουμε τον έλεγχο όλων των συναισθημάτων, που απρόσκλητα μας κατακλύζουν, αρχίζει να μας πλημμυρίζει και πάλι, κι απ’ το ένα λεπτό στο άλλο τα αισθήματα αυτά διογκώνονται κι εκδηλώνονται στον υπέρτατο βαθμό.

Η λογική υπάρχει για να φρενάρει τις ενστικτώδεις αντιδράσεις μας. Σκέφτεσαι να μην πεις αυτό, γιατί θα πληγώσει τον άλλον. Να μην κλάψεις μπροστά του, γιατί θα φανείς αδύναμος. Να μην τον βρίσεις, γιατί δεν το αξίζει.  Ωστόσο, στις πιο έντονες στιγμές μας, η λογική δεν προλαβαίνει να κυριαρχήσει.

Στις καταστάσεις που μας βγάζουν εκτός εαυτού κι ορίων, σπάει απότομα το σκληρό και πειθαρχικό παρουσιαστικό κάθε ανθρώπου, κι εκεί αποκαλύπτονται οι ευαισθησίες του. Σε καταστάσεις πόνου και νεύρων κάνει την εμφάνισή της μια συγκεκριμένη πτυχή του ανθρώπου, εκείνη που μαρτυρά τις αδυναμίες του, εκείνη που έχει μάθει ωστόσο να την κρύβει καλά, βάζοντας φραγμούς κι όρια στον εαυτό του.  Αλλά το ζητούμενο δεν είναι να κρύβει κανείς την πλευρά του αυτή. Το θέμα είναι να μάθει να τη διαχειρίζεται.

Εκείνο που διαφοροποιεί έναν οξύθυμο άνθρωπο από έναν φαινομενικά ήρεμο και ψύχραιμο, είναι ο τρόπος που ξεσπάει όταν τα νεύρα του έχουν αγγίξει το κόκκινο. Γιατί είναι πολύ εύκολο να ξεσπάς τον θυμό σου στον πρώτο τυχόντα, αλλά ακόμη πιο δύσκολο να τον συγκρατείς και να ξεσπάς στη σωστή πηγή του κακού. Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που θα ξεσπάσεις τα νεύρα σου σε εκείνον που στα προκάλεσε, ο τρόπος με τον οποίο θα το κάνεις, λέει πολλά για σένα.

Ό,τι κι αν έχει συμβεί μεταξύ σας, είτε αυτό είχε μεγάλη βαρύτητα είτε μικρή, αυτά που θα ξεστομίσεις είναι γεγονός ότι δε θα μπορέσεις να τα πάρεις πίσω. Και, δυστυχώς, τα λόγια δε χρειάζεται να ‘ναι γραπτά για να μείνουν. Το προφορικό ίσως να μην αποτυπώνεται στο χαρτί, καταγράφεται όμως αυτούσιο στον εγκέφαλο κι από εκεί είναι ακόμα πιο δύσκολο να διαγραφεί. Συνεπώς, θέλει μεγάλη διαύγεια μυαλού, ακόμη και μέσα στη θολούρα σου, για να σκεφτείς τι κατηγορίες θα προσάψεις στον υπαίτιο και πώς ακριβώς θα τις διατυπώσεις.

Μεγάλη ικανότητα να μπορείς να συζητάς δίχως φωνές κι υστερίες, όταν το μόνο που θέλεις είναι να ουρλιάξεις. Μα αυτή η ικανότητα ίσως για κάποιους να υποδηλώνει ηττοπάθεια ή αδιαφορία. Διότι είναι σχεδόν αδύνατον, όταν σε πνίγει το δίκιο, να μένεις ανεπηρέαστος. Δείχνει μεγάλη δύναμη χαρακτήρα, ωστόσο, το να φεύγεις, συνειδητοποιημένος για την αδυναμία σου και παραμένοντας ψύχραιμος, για να επιστρέψεις όταν πια θα ‘σαι ικανός να το διαχειριστείς.

Ακόμη βασικότερο προσόν να σέβεσαι τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου, ειδικά όταν αυτό το άτομο είναι ένα πρόσωπο που αγάπησες και συνεχίζεις να αγαπάς, ακόμη κι αν σε πλήγωσε. Όλα εκείνα που θα του προσάψεις, οφείλουν να ‘ναι τεκμηριωμένα. Φυσικά και τα λόγια σου σε τέτοια περίπτωση θα συνοδεύονται ενδεχομένως από άπειρη ένταση, αλλά δεν πρέπει να προσβάλλουν και να μειώνουν τον συνομιλητή σου. Το να βρίσεις τον άνθρωπό σου σε μια στιγμή έντασης, δίχως να εννοείς αυτά που λες, δηλώνει πολλά και για το δικό σου επίπεδο. Δεν επιτρέπεται να ξεστομίζεις βαριές κουβέντες, μετά να τις αναιρείς, και να κρύβεσαι έτσι απλά πίσω από ένα «Συγγνώμη, δεν το εννοούσα, είχα νεύρα».

Όσο κι αν προσπαθείς να το αρνηθείς, οι αντιδράσεις σου όταν χάνεις τη γη κάτω απ’ τα πόδια σου, ή σε στιγμές που κατεβάζεις τους διακόπτες στο κεφάλι σου, αποκαλύπτουν πολλά στοιχεία για την προσωπικότητά σου. Φανερώνουν την αληθινή δύναμη του χαρακτήρα σου, τα γνήσια επίπεδα του σεβασμού που τρέφεις για τον άνθρωπο που στέκεται απέναντί σου, παρά την προδοσία που (στα μάτια τα δικά σου) έχει διαπράξει. Καταγράφουν με ακρίβεια τα αποθέματα ψυχραιμίας που διαθέτεις γενικότερα ως άνθρωπος, κι όχι αυτά που σε χαρακτηρίζουν σε στιγμές που είναι για ‘σένα εύκολα διαχειρίσιμες.

Συνεπώς, εκείνες τις φορές που η λογική εξασθενεί, σπάνε τα όρια που έχουμε τοποθετήσει ανάμεσα σε αυτό που αισθανόμαστε γενικά κι ανάμεσα σε αυτό που πρέπει διαρκώς να δείχνουμε, βγαίνει στην επιφάνεια αφιλτράριστη η προσωπικότητά μας. Το τέλειο συννεφάκι, πίσω απ’ το οποίο κρυβόμαστε, διαλύεται και ξεπροβάλλει το αληθινό πια πρόσωπό μας.

Αλήθεια, πόσες φορές πάνω στα νεύρα μας διατυπώσαμε τις μεγαλύτερες αλήθειες μας; Πόσες φορές μέσα στη στεναχώρια μας, παραδεχτήκαμε τις μεγαλύτερες ανασφάλειές μας; Πόση επιθετικότητα εκδηλώσαμε, όταν αισθανθήκαμε πως χάνουμε κάτι το οποίο θέλαμε πολύ;

Πολύ δύσκολο κατόρθωμα, τελικά, να συγκρατείς τον εαυτό σου και να αντιμετωπίζεις κάθε είδους δυσκολία που ξεπηδά μπροστά σου, με ψυχραιμία και περιορισμό στις αντιδράσεις σου! Ακόμα πιο δύσκολο να στέκεσαι στο ύψος των περιστάσεων και να εκφράζεις συνειδητά όλα τα «πιστεύω» σου, τη στιγμή που έρχεσαι αντιμέτωπος με μία προδοσία, έναν χωρισμό ή μια απώλεια. Ειδικά, όταν έχουν αλλάξει έτσι απότομα κι απροειδοποίητα όλα τα δεδομένα που είχες στο μυαλό σου. Αλλά εκεί, στα δύσκολα, κρίνονται οι σχέσεις των ανθρώπων.  Εκεί, στα δύσκολα, φαίνεται η δύναμη κι η ανωτερότητά του καθενός. Εκεί ξεπροβάλλει ο αληθινός του εαυτός.

Τη στιγμή που ανατρέπονται όλα εκείνα που θεωρούσε μέχρι χθες σίγουρα κι ασφαλή, φαίνεται το πόσο δυνατά έχει μάθει να παλεύει, εκεί διακρίνεται ξεκάθαρα κι ο χαρακτήρας του.