Στο άκουσμα της λέξης «εγωκεντρικός» το μυαλό σου πάει σ´ έναν άνθρωπο που συμπεριφέρεται εγωιστικά και δε δείχνει τον απαραίτητο σεβασμό στους άλλους. Σύμφωνα με την ψυχολογία, η συμπεριφορά αυτή οφείλεται στην έλλειψη γνωστικής και κοινωνικής αντίληψης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ένας εγωκεντρικός να υπερεκτιμά τις ικανότητές του μη αποδεχόμενος τις απόψεις των συνομιλητών του.
Αποτυγχάνει να βρει μια ορθολογική και δίκαιη προσέγγιση των καταστάσεων κι αυτό φαίνεται στις έντονες συναισθηματικές του εξάρσεις όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Έτσι μπλοκάρει τη βελτίωση, την ανάπτυξη του χαρακτήρα, της προσωπικότητάς του και κατ´επέκτασιν της ίδιας του της ευτυχίας. Κι οι λόγοι που γίνεται αυτό είναι οι εξής:
1. Εγωκεντρικοτητα ίσον απληστία
Ο άνθρωπος που έχει θεοποιήσει το «εγώ» του ζητάει περισσότερα απ´ όσα πραγματικά αξίζει και πολλές φορές χρησιμοποιεί δόλια μέσα για να τα καταφέρει. Μπαίνει σ´ έναν φαύλο κύκλο όπου θα βγαίνει πάντα χαμένος. Η απληστία δεν έχει καμία σχέση με τη φιλοδοξία, αφού η δεύτερη σου διδάσκει πως πρέπει ν´ εκτιμήσεις πρώτα αυτά που έχεις, ώστε να δεις τι θα μπορούσες ν´ αποκτήσεις παραπάνω. Ενώ η πρώτη, δεν υπολογίζει όρια κι αντοχές και στο τέλος σε εξουθενώνει.
2. Δε σου επιτρέπει να προσελκύσεις τους σωστούς ανθρώπους
Καθημερινά έρχεσαι σ´ επαφή με πολλούς ανθρώπους. Το πώς θα τους προσεγγίσεις εξαρτάται απ´ τη συμπεριφορά σου. Όταν αυτή φέρει μέσα της στοιχεία υπεροψίας κι εγωκεντρισμού τότε η επιλογή του λάθους ανθρώπου θα σου γίνει συνήθεια που θα σου γκρεμίζει ό,τι θετικό έχεις μέσα σου. Η ζωή σου θα γεμίσει από περαστικούς, οι σωστοί δε διακατέχονται από τίποτα το περιττό κι έτσι θα σε απορρίπτουν, δίχως δεύτερη σκέψη.
3 Καθυστερεί την ενσυναίσθησή σου
Ένα απ´ τα σημαντικότερα πράγματα στην εξέλιξη ενός ανθρώπου είναι η ενσυναίσθηση. Όσο πιο πολύ επενδύεις σ´ αυτήν τόσο περισσότερο θα διαλέγεις και τα πιο ωφέλιμα μονοπάτια για να φτάσεις πιο εύκολα στους στόχους σου. Ο εγωκεντρισμός δημιουργεί έντονο πείσμα. Κι όταν γίνεται αυτό αδυνατείς ν´ ακούσεις και ν´ αντιληφθείς συμβουλές που θα σου δώσουν κάποιοι άνθρωποι. Αυτοί που έχουν τη διαύγεια κι έχουν βιώσει πολλά θέματα της καθημερινότητας καλύτερα από εσένα.
4. Γίνεσαι ανταγωνιστικός με μη υγιή τρόπο
Για να προχωρήσεις μπροστά πρέπει πρώτα ν´ ανταγωνίζεσαι την καλύτερη και την ισχυρότερη εκδοχή σου και μετά όλους τους υπόλοιπους. Αν μέσα σου δεν έχεις καλλιεργήσει τις έννοιες του σεβασμού και της εκτίμησης τότε θα γίνεις εχθρός του ίδιου σου του εαυτού. Θα τον καταστρέφεις κι αυτό θα σου δημιουργήσει μια ψυχοφθόρα εμμονή. Δε θα διδαχτεί ποτέ πως είναι η αποτυχία. Επειδή σίγουρα θα βρεθεί στο δρόμο του κάποια στιγμή. Κι εκεί χρειάζεται σοφία για να δεις πως την επόμενη φορά θ´ αποφύγεις τα σφάλματα και την κακεντρέχεια.
5. Σε ωθεί μακριά απ´ τους συμβολισμούς της αγάπης
Το ν´ αγαπήσεις και ν´ αγαπηθείς είναι ευλογία. Η αμοιβαιότητα δημιουργεί την πιο ευχάριστη συντροφιά στην ψυχή μας. Αν λειτουργείς εγωιστικά χάνεις πολλές ευκαιρίες που θα μπορούσαν ν´ απογειώσουν και ν´ αλλάξουν τη ζωή σου. Κι έτσι δε θα νιώσεις πότε πως είναι να μοιράζεσαι τη ζωή σου μ´ έναν ξεχωριστό κι εκπληκτικό άνθρωπο, επειδή κατά πάσα πιθανότητα δε θα τον βρεις ποτέ.
6. Σε κάνει οξύθυμο κι ενίοτε παράλογο
Είναι γνωστό πως καμία λύση δεν πρόκειται να βρεθεί σ´ ένα περιβάλλον που μαστίζεται από εκνευρισμό. Η ηρεμία είναι το παν σε όλες τις περιπτώσεις. Σίγουρα δεν πρόκειται για το πιο εύκολο συναίσθημα του κόσμου, αφού εισέρχονται και πολλοί εξωγενείς παράγοντες. Ωστόσο, δεν είναι κι ακατόρθωτη. Κερδίζεται μέσα απ´ την υπομονή και την οξυδέρκεια. Διαφορετικά, όχι μόνο θα θεωρηθείς αναξιόπιστος, αλλά και παράλογος. Θα επιθυμείς συνεχώς ν´ αποδείξεις πως όλοι οι άλλοι κάνουν λάθος. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να χάνεις φαιά ουσία, να λες λόγια που θα τα μετανιώνεις μετά και θ´ αδυνατείς να βρεις μια λογική οπτική.
7. Σου εξασφαλίζει την επιφανειακότητα κι όχι την πνευματικότητα
Μια απ´ τις μεγαλύτερες παγίδες του εγωκεντρισμού είναι πως σου εξασφαλίζει την πνευματικότητα. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, το μόνο που σου δίνει είναι η γενικολογία. Αντί ν´ αφιερώνεις χρόνο για να εμβαθύνεις σε μια διαφορετική προσέγγιση μιας κατάστασης, βάζεις ταμπέλες και αγκαλιάζεις σφιχτά διαφορά άθλια στερεότυπα. Η γενίκευση ακυρώνει όλες τις εμπειρίες κι αποκρύπτει την όποια ευφυΐα σου. Συναισθηματική ή μη.
8. Απαξιώνει την ουσιαστική αυτογνωσία
Ο ναρκισσισμός στην πιο απλή μορφή του δεν αλληλεπιδρά καθόλου με την εξελικτική αυτογνωσία του ανθρώπου. Χρησιμοποιεί διαρκώς την αυτοπροβολή αδυνατώντας να δει τις ελλείψεις του. Και βγάζει προς τα έξω έναν αμυντικό μηχανισμό που μετατοπίζει την αρνητική συμπεριφορά σε κάποιον άλλον, εμποδίζοντας την αίσθηση της συμπόνοιας και της κατανόησης να βρουν πρόσφορο έδαφος για να καλλιεργηθούν. Δίχως αυτές καμία βελτίωση δεν είναι δυνατόν ν´ ανθίσει. Αντιθέτως, μια παραπλανητική οσμή αρνητικότητας θα «δημιουργεί αλλεργία» στο νου σου.
Ένα καλό ερώτημα είναι τι μπορούμε να κάνουμε για να μην του δώσουμε δύναμη και χώρο ν´ αναπτυχθεί μέσα μας. Η απάντηση είναι απλή. Και την έχει δώσει ο κοινωνιολόγος, Χάρι Όβερστριτ: Μία απ´ τις σημαντικότερες φάσεις της της ωρίμανσης είναι η ανάπτυξη απ´ τον εγωκεντρισμό στην κατανόηση ως σχέσεων με τους άλλους. Ένας άνθρωπος δεν είναι ώριμος, μέχρι να ´χει τόσο την ικανότητα όσο και την προθυμία να δει τον εαυτό του σαν κάποιον μαζί με άλλους, και να συμπεριφέρεται στους άλλους όπως θα ´θελε να συμπεριφέρονται σ´ αυτόν.
Συντάκτης: Δημήτρης Μπότης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
