Ψάχνοντας στην ιστορία των τεχνών, είναι εύκολο να διαπιστώσουμε πως μια συγκεκριμένη μορφή τους έχει τη δυνατότητα να μάς διδάξει το πώς μπορούν να συνδυαστούν αρμονικά η εντύπωση με την ουσία. Κι αυτή δεν είναι άλλη απ´ την ποίηση. Από όποια μεριά κι αν την προσεγγίσουμε, θα καταλάβουμε πως τα νοήματά της είναι αναρίθμητα και προσαρμόζονται σε όλες τις εποχές. Από την Αρχαία Ελλάδα ως και σήμερα παραμένει σημαντική.

«Όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί», είχε πει ο Ζίγκμουντ Φρόιντ. Και νομίζω πως μέσα σ´ αυτήν τη φράση περικλείεται όλη η ιδιαιτερότητά της κι η πολυχρωμία της. Το μαγικό σ´ αυτήν, είναι πως μπορούμε να επανέλθουμε όποτε θέλουμε, για να πάρουμε ένα κομμάτι της και να το «αφήσουμε» πάνω σε μια κατάσταση που περνάμε. Είτε καλή είτε κακή.

Τα είδη της ποικίλουν, καλύπτοντας κάθε πτυχή του ανθρώπινου συναισθήματος. Η λυρική που πηγάζει μέσα απ´ τον ιδιαίτερο κόσμο του ποιητή, βγάζοντας από μέσα του εσώψυχες σκέψεις. Η επική που είναι κι η αρχαιότερη, περιγράφει με ευδιάκριτο τρόπο τα πεπραγμένα των ηρώων. Η ελεγειακή που αναφέρεται στον πόνο, στη λύπη και στο πένθος. Η βουκολική που αντλεί την έμπνευσή της απ´ την ύπαιθρο. Η δραματική που μπορεί να ενώνει με μαεστρία τη λυρική με την επική ποίηση, αποκτώντας μια θεατρική υπόσταση. Η ρομαντική που αφαιρεί κάθε ίχνος ρεαλισμού, παρουσιάζοντας την αρχέγονη κι ολόγυμνη πλευρά των συναισθημάτων. Η συμβολική που με την πρόσμιξη της μουσικής δημιουργεί ένα μοναδικό αίσθημα συγκίνησης. Η παρνασσιακή που δείχνει την προσπάθεια του δημιουργού να προσεγγίσει την τελειότητά της μέσω της ομοιόμορφης εμφάνισης των στίχων.

Σίγουρα δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου να την κατανοήσεις. Κι αυτό οφείλεται στην ιδιοσυγκρασία των ποιητών. Άλλοι αρέσκονται να τη βρίσκουν στο φως κι άλλοι στα «σκοτάδια». Δείχνουν να έχουν ξεχωριστούς κώδικες επικοινωνίας με μια ανεξάντλητη ικανότητα να σχολιάζουν αυτά που μάς απασχολούν. Ο τρόπος που το κάνουν άλλοτε δείχνει οικείος κι άλλοτε απόμακρος, άλλοτε αγνός κι άλλοτε πρόστυχος.

Οι τρόποι που μπορεί να σε βοηθήσει να εξελιχθείς και να δεις με διαφορετική ματιά τον εαυτό σου είναι πολλοί. Ένας απ´ τους κυριότερους είναι πως θ´ ανοίξει τους ορίζοντες του μυαλού σου. Ένα ποίημα είναι κι ένας πρωτότυπος τρόπος να διαπεράσεις το χρόνο και να δεις πως μια φευγαλέα στιγμή μπορεί να γίνει μια αιώνια εμπειρία, γιατί έχει την ικανότητα να διευρύνει το βάθος της ύπαρξης. Μιλάει για τη χαρά, την αφοσίωση, την τόλμη, την απώλεια, την εξέλιξη, τον έρωτα, το πάθος, τον πόθο κι επισημαίνει ότι οι προκλήσεις στη ζωή είναι αδιαμφισβήτητες και καθολικές.

Όταν διαβάζεις ένα ποίημα σού γεννούνται καινούργια επιχειρήματα που μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις σε διάφορες στιγμές της καθημερινότητάς σου. Αυτή καθεαυτή η ανάγνωση είναι και διαδικασία όπου πρέπει να εργαστείς σκληρά, ώστε να προσδιορίσεις το νόημά της, διδάσκοντάς σου την πολυτιμότητα του να σκέφτεσαι πριν μιλήσεις. Έτσι, δείχνεις περισσότερο σεβασμό στους άλλους και κατ´ επέκταση στον ίδιο σου τον εαυτό. Γίνεσαι πιο πειστικός και λιγότερο εγωιστής, μιας κι έχεις αφομοιώσει την ουσία των πραγμάτων, αφαιρώντας τις περιττές λεπτομέρειες.

Επίσης, μπορεί να γίνει και μια μορφή διαλογισμού. Η συγκέντρωση που απαιτείται, ώστε να μετατραπεί η οπτική σε αντίληψη οδηγεί στην εκπαίδευση του νου να γίνεται υπομονετικός. Κι ως γνωστόν, η υπομονή φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα κι ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την αυτοπεποίθηση.

Μιλώντας για την ποίηση, αναφερόμαστε στην ίδια τη ζωή, αφού βρίσκεται παντού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως βοηθάει και στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης. Κι αυτό σε κάνει λιγότερο επικριτικό και περισσότερο επιτυχημένο. Βλέπουμε, λοιπόν, πως δεν πρόκειται μόνο για έναν στίχο που έχουμε δει σ´ ένα τοίχο, που έχουμε ακούσει σ´ ένα τραγούδι, που έχουμε διαβάσει σ´ ένα βιβλίο, αλλά για μια ολοκληρωμένη στάση ζωής που δημιουργείται μέσα απ´ τις λέξεις της. Σίγουρα, θέλει χρόνο για να συνειδητοποιήσεις το τι ακριβώς πρεσβεύει, αφού έχει πολλά πρόσωπα. Ωστόσο, σού προσφέρει ένα τελείως ξεχωριστό ταξίδι στα έγκατα της ύπαρξής σου.

 

Συντάκτης: Δημήτρης Μπότης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου