Τα συναισθήματα δε θα ‘πρεπε να ελέγχονται

Οι συναισθηματικές προκλήσεις δυναστεύουν στη σημερινή εποχή, σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές νιώθεις να σε καταπιέζουν. Η πίεση για επιτυχία –κι όχι για απόλαυση– έχει ως αποτέλεσμα να προσπαθείς συνεχώς να εντοπίζεις τρόπους ώστε να ικανοποιείς αδιάκοπα τις ανάγκες σου. Οι επιθυμίες θυσιάζονται στο βωμό του κυνισμού.

Ένα απ’ τα πρώτα πράγματα που μαθαίνουμε είναι το πώς να βάλουμε σε δεύτερη μοίρα κι αν γίνεται να αποφύγουμε τελείως τα συναισθήματά μας. Δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να τα αποδεχτούμε. Ξεχνάμε ότι είναι οι αγγελιοφόροι για το τι συμβαίνει βαθιά μέσα μας. Αν τα σκοτώσουμε δε θα μάθουμε ποτέ τα μηνύματα του υποσυνείδητού μας.

Το μυαλό διατάζει κι η καρδιά ακολουθεί. Αυτό είναι το μόνιμο τροπάριο της πλειοψηφίας των ανθρώπων σήμερα. Αν ισχύει, φαίνεται απ’ το πόσο ευτυχισμένοι γινόμαστε. Ελάχιστοι είναι αυτοί που θα σου απαντήσουν με ειλικρίνεια. Ο λόγος είναι ότι ο φόβος υπερτερεί της αυτογνωσίας. Η ψευδαίσθηση του ελέγχου δεν κάνει καλό στη σωματική και στην ψυχική μας υγεία.

Πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι τα συναισθήματα υπάρχουν για να μας αφυπνίσουν κι όχι να μας καταστρέψουν. Βοηθούν στην έκφραση, στη δημιουργικότητα, στην ωριμότητα, στον αυτοέλεγχο και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Όταν πιεζόμαστε να πείσουμε την ψυχή μας να τα βυθίσει στον ωκεανό της αυταπάτης, αυτή θα αντιδράσει και θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα απ’ τα προσδοκώμενα. Πολλοί πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο δε θα αντικρίσουν ποτέ το πρόσωπο της κατάθλιψης. Δεν κατανοούν ότι ο αποκλεισμός τους είναι το κλειδί για να ανοίξει η πόρτα της δυστυχίας.

Το κακό είναι πως ακόμα και τα θετικά συναισθήματα –αγάπη, καλοσύνη, έμπνευση, χαρά, ελπίδα, ηρεμία, ενδιαφέρον, έκπληξη– προσπαθούμε να τα ελέγξουμε. Τα αρνητικά –λύπη, επιθετικότητα, αλαζονεία, εγωισμός, ζήλια, θλίψη, ενοχές– δεν τα αποβάλλουμε, αλλά τα αφήνουμε να μας ταλαιπωρούν. Ούτε ένας δε λέει πως είναι εύκολο. Περισσότερα θα αποκτήσεις απ’ την προσπάθεια κι όχι απ’ την αδράνεια. Ας το θυμόμαστε κάθε φορά που μας παίρνει από κάτω.

Ας σταθούμε λίγο στα αρνητικά. Είναι φυσιολογικό να σε τρομάζουν. Άλλωστε, ποιος θέλει να αισθάνεται λυπημένος ή φοβισμένος; Κανείς. Όλοι προτιμούμε οτιδήποτε είναι θετικό και πρόσχαρο. Αλλά οι σκέψεις σου λένε ότι είσαι εκτός δρόμου και καλό θα ήταν να αλλάξεις πορεία.

Κι όσον αφορά την ερωτική μας ζωή, εκεί έχουμε χάσει πραγματικά τον έλεγχο. Αναζητάμε το τέλειο, δίχως να αναλογιζόμαστε τι έχουμε να δώσουμε εμείς. Η πλάνη γίνεται δεύτερη φύση μας και δε συμφιλιωνόμαστε με τις ήττες μας. Θεοποιούμε τα απωθημένα μας επειδή δεν αντέχουμε την αλήθεια.

Φερόμαστε εγωιστικά ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι πληγώνουμε τους άλλους. Τα τείχη που υψώνουμε γίνονται και τα αδιέξοδά μας. «Καλύτερα θύτης παρά θύμα. Να κερδίσω περισσότερα απ’ όσα αξίζω. Ας παιδέψω μέχρι να βεβαιωθώ. Έδωσα τα πάντα μία φορά σ’ έναν άνθρωπο και τώρα δεν έχω να δώσω τίποτα άλλο σ’ έναν άλλο, ακόμα κι αν το αξίζει. Ο ρεαλισμός είναι το κατάλληλο φάρμακο για ό,τι μας βασανίζει»∙ είναι κάποια απ’ τα κλισέ που ακούμε ή ακόμα χειρότερα ενστερνιζόμαστε. Μόνο που αυτά υποδηλώνουν ανασφάλεια. Ξέρω, δύσκολη η παραδοχή της. Είναι το άλλο πρόσωπό της μοναξιάς που δύσκολα αντέχουμε.

Όπως και να ’χει, αξίζει να αναγνωρίζουμε, να αγκαλιάζουμε και να καταλαβαίνουμε τι πασχίζουν να μας πουν. Να αφομοιώσουμε την αξία τους και τη δύναμή τους. Να τιμήσουμε και να μην υποτιμήσουμε την πολυπλοκότητά τους. Έχουν μελετηθεί από ψυχολόγους, επιστήμονες και φιλοσόφους για χιλιάδες χρόνια, έστω με τις δικές τους ανταγωνιστικές θεωρίες. Συμφωνούν, όμως, ότι ο ρόλος τους είναι σημαντικός στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας.

Ας τα δούμε με μια διαφορετική ματιά κι ίσως ζήσουμε κάτι καλύτερο. Ίσως κι εκεί να κρύβεται η ουσία που τόσο ψάχνουμε.